Tại Phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), trong đó nội dung cấm đầu tư kinh doanh dịch vụ đòi nợ được quan tâm.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, tại Kỳ họp vừa qua, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị không nên cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ”, vì đây là vấn đề thị trường. Cần quy định điều kiện kinh doanh chế tài quản lý chặt chẽ hơn, tăng cường hệ thống Tòa án, các tổ chức hòa giải các cấp, tránh vấn đề xã hội phát sinh.

Tuy nhiên cũng có một số ý kiến tán thành với Tờ trình của Chính phủ, cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” vì thời gian qua có nhiều doanh nghiệp lợi dụng việc kinh doanh dịch vụ này để biến tướng thành các băng nhóm cưỡng đoạt tài sản, cho vay nặng lãi, hoạt động tín dụng đen gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội, gây áp lực lên con nợ dẫn tới nhiều hệ lụy.

Có ý kiến phân tích rằng, nên giữ nguyên như dự thảo Luật đã trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, vì các lý do sau: quan hệ giữa bên cho vay và bên vay là quan hệ dân sự. Nhà nước đã có đầy đủ hệ thống pháp luật, cơ quan quản lý và thiết chế để bảo đảm thi hành và bảo vệ quyền, nghĩa vụ của các bên trong quan hệ dân sự theo nguyên tắc nhà nước pháp quyền hiện đại; các quan hệ xã hội phải được điều chỉnh bằng pháp luật.

Bên cạnh đó, thời gian qua, mặc dù đã có quy định về hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ nhưng nhiều doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng để biến tướng thành các băng nhóm xã hội, tội phạm nhằm cưỡng đoạt tài sản, gây áp lực đối với con nợ, cho vay nặng lãi, hoạt động tín dụng đen, gây mất trật tự, an toàn xã hội, dẫn tới nhiều hệ quả xấu đối với xã hội.

Hơn nữa, đóng góp của ngành, nghề này không tương xứng với tác động tiêu cực đối với xã hội cũng như nguồn lực Nhà nước phải bỏ ra để khắc phục và trấn áp, xử lý hậu quả tội phạm.

Cho ý kiến về vấn đề này, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế thống nhất cho rằng việc thuê một đơn vị trung gian đứng ra thu hồi nợ xuất phát từ nhu cầu thực tế của cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của khách hàng khi các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ sử dụng các công cụ, biện pháp đạt kết quả, phù hợp với các quy định của pháp luật. 

Trước đó tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XIV, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) Đại biểu Phạm Huyền Ngọc đoàn Ninh Thuận cho biết ông hoàn toàn ủng hộ đề xuất của Chính phủ trong dự thảo luật về bổ sung ngành kinh doanh "dịch vụ đòi nợ" vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.

Đại biểu Ngọc cho biết, trong quá trình hoạt động theo Nghị định 104/2007/NĐ-CP và Luật Đầu tư 2014, có doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ tuân thủ quy định pháp luật nhưng không ít doanh nghiệp, cá nhân đã không tuân thủ điều kiện kinh doanh và các quy định pháp luật liên quan.

Từ thực tiễn công tác cũng như qua phản ánh của nhiều cử tri thời gian qua, đại biểu ngành Công an khẳng định dịch vụ đòi nợ thuê có nhiều biến tướng khó lường, để lại nhiều hệ quả tiêu cực với xã hội.

Trong đó, ông Ngọc thông tin có nhiều tình trạng bên đòi nợ đã tìm cách thu giữ, huỷ hoại tài sản của người vay nợ một trách trái pháp luật; sử dụng nhiều hành vi trấn áp, đe doạ, gây hoang mang, khủng bố tinh thần với con nợ, khủng bố tinh thần với gia đình, hàng xóm, đồng nghiệp của người vay nợ, ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự.

Trong khi đó, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đoàn TP Hồ Chí Minh cho biết việc xác định chính xác nợ trong giao dịch vay và cho vay không đơn giản, không thể chỉ vì một vài tờ giấy hay lời nói của một người mà đi đòi được.

Đại biểu cho biết, trong nhiều trường hợp, hoạt động vay và cho vay vi phạm nguyên tắc tự nguyện trong giao dịch, vi phạm quy định về cấm cho vay nặng lãi nên dẫn đến nhiều vấn đề phát sinh. Xu hướng ngày càng nhiều doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ không tuân thủ quy định, dể lại nhiều hệ luỵ cho xã hội.

Cũng theo đại biểu đoàn TP Hồ Chí Minh, vay nợ và thu hồi nợ là nhu cầu thực tế của xã hội. Để giải quyết những vấn đề phát sinh từ hoạt động này thì ta cần tăng cường hoạt động hoà giải cơ sở, xử lý tranh chấp tại toà án.