Xây cáp treo nghìn tỷ vượt sông Hồng: Mục đích cuối cùng của doanh nghiệp là gì?

Mới đây, Sở GTVT Hà Nội đã nhận được đề xuất của một tập đoàn đến từ Pháp về việc xây dựng tuyến cáp treo vượt sông Hồng có chiều dài hơn 5km với 2 điểm là trạm xe buýt Long Biên và bến xe Gia Lâm.

Trong đó, khoảng 1,2km vượt sông Hồng và 4km đi trên mặt đất, vượt các tòa nhà. Mức đầu tư 1km cáp treo được nhà đầu tư đưa ra là 10 triệu euro (khoảng 260 tỷ đồng). Như vậy, với chiều dài khoảng 5km, tuyến cáp treo sẽ có tổng mức đầu tư khoảng 1.300 tỷ đồng.

Theo đề xuất, mục đích của việc xây dựng tuyến cáp treo là nhằm vận chuyển hành khách từ Long Biên sang bến xe Gia Lâm để giải quyết ùn tắc giao thông.

Đề xuất này ngay lập tức gây ngạc nhiên cho nhiều người, nhất là giới chuyên gia giao thông bởi xưa nay cáp treo thường chỉ dùng với những nơi có địa hình hiểm trở, vận chuyển khách ở những điểm du lịch. Do đó, nhiều nghi vấn về mục đích thật của dự án đã được đặt ra.

Trao đổi với PV, TS. Nguyễn Xuân Thủy - nguyên Giám đốc Nhà xuất bản GTVT cho rằng, đây là đề xuất chưa có tiền lệ trên thế giới. Đồng thời bày tỏ sự quan ngại về tính khả thi và mục đích thật sự của dự án.

“Xây dựng cáp treo trong thành phố có địa hình đồng bằng để chống ùn tắc giao thông là chuyện hiếm có trên thế giới. Việc dùng cáp treo vì mục đích vận tải là rất ít bởi  thường cáp treo chỉ được làm ở những nơi có địa hình hiểm trở, đường đi gặp nhiều khó khăn như đồi núi, biển... Nếu làm cáp treo vượt sông Hồng đề giải quyết vấn đề ách tắc giao thông thì tính khả thi rất thấp… Thế giới cũng chưa từng có tiền lệ về việc xây dựng cáp treo từ bến xe này đến bến xe kia”, người có kinh nghiệm gần 40 năm nghiên cứu về giao thông đô thị bày tỏ.

Theo TS. Thủy, năng suất vận chuyển của loại hình cáp treo rất thấp, chỉ 3.000 – 4.000 người/giờ vì vậy không giúp giảm tải nhiều trong vấn đề ùn tắc giao thông.

Bên cạnh đó, giá đi cáp treo cũng sẽ rất cao, chưa kể hành khách phải chịu thêm phí của phương tiện trung chuyển khi đi đến hai điểm đầu của tuyến. Ngoài ra, cáp treo không bền, tuổi thọ thấp và phải phụ thuộc về hệ thống cáp, ròng rọc, cabin... dẫn đến việc kinh phí bảo trì, bảo dưỡng cáp treo cũng rất lớn. Từ đó kéo theo nhiều vấn đề như giá thành, độ an toàn…

Đặt giả thiết về việc tuyến cáp treo trên nếu được sử dụng vào mục đích du lịch thì sao? Vị chuyên gia giao thông nói: “Hai điểm cáp treo đều là bến xe, quang cảnh không có gì, chỉ khi vận chuyển thì hành khách có thể ngồi trên cao ngắm sông Hồng xong không kéo dài vì thế mà mục đích xây cáp treo làm du lịch cũng không hay”.

TS. Nguyễn Xuân Thủy cũng chỉ ra điểm đáng lưu ý của dự án này đó là việc phải giải tỏa quỹ đất phục vụ cáp treo.

“Dự án có điểm đầu là trạm trung chuyển xe buýt Long Biên, điểm cuối là bến xe Gia Lâm, như vậy, hai khu vực này phải giải tỏa. Ngoài ra, dự án còn đi qua rất nhiều khu dân cư, những nơi này cũng phải giải tỏa nếu thực hiện dự án vì tính an toàn. Không thể để một cabin nặng hàng tấn, chở theo nhiều người đi trên nhà dân, nếu có sự cố xảy ra thì hậu quả khó lường" - TS. Nguyễn Xuân Thủy phân tích.

Ông Thủy bày tỏ: "Cần phải xem lại năng lực của chủ đầu tư dự án, nếu như một đơn vị làm giao thông thì chẳng ai chọn phương án làm cáp treo vượt sông Hồng, lại xây dựng trọng khu vực có đông dân cư. Nếu thành hiện thực thì chỉ có duy nhất ở Việt Nam có điều này. Tôi cho rằng đây là ý tưởng tồi, không thiết thực, không cứ doanh nghiệp nước ngoài đề xuất là tốt…”.

Trong khi đó, TS Phạm Sỹ Liêm - Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam phải băn khoăn với ba vấn đề quanh dự án này.

Thứ nhất, đó là không gian bến bãi. Làm cáp treo không tốn diện tích nhưng lại cần đến sự kết nối từ các phương tiện khác do vậy cần phải có thêm những bãi đất trống làm bãi trông giữ xe giữa hai đầu cáp treo. Vấn đề quy hoạch bến bãi đỗ xe cho lượng hành khách lớn đi cáp treo sẽ rất phức tạp.

Hơn nữa, thường dân nội đô sẽ ít dùng cáp treo vì họ phải di chuyển đến một điểm rồi lại gửi xe cá nhân tại đó, sau đó dùng dịch vụ di chuyển cáp treo, đến điểm bên kia không biết di chuyển bằng gì.

Thứ hai, hai điểm đầu của tuyến cáp treo là trạm trung chuyển Long Biên và bến xe Gia Lâm chắc chắn sẽ chiếm một diện tích nhất định kèm theo thiết bị máy móc, nhà chờ. Vì vậy, khu vực đó có đủ diện tích, quang cảnh bị lộn xộn, ảnh hưởng hay không là vấn đề cần quan tâm.

Thứ ba, quan trọng nhất là khi gặp giông bão, kết cấu của cáp treo dễ bị võng, gây nguy hiểm. Cần xác định tuyến cáp treo này chịu được sức gió số mấy để khi có giông bão, phải dừng hoạt động, đảm bảo sự an toàn.

"Ở Việt Nam cũng đã có những hệ thống cáp treo khác nhau như Vinpearl Nha Trang, Bà Nà Hills, Tây Thiên...Tuy nhiên chỉ ở các khu du lịch, các địa hình núi non hiểm trở, không thể di chuyển đường bộ... Nếu nói là làm cáp treo để giảm ùn tắc thì thực tế không đem lại hiệu quả, các nước trên thế giới chưa ai làm cáp treo để giảm ùn tắc”, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam nói đồng thời cho rằng dự án làm cáp treo này có mục đích khác hoặc làm du lịch hơn là mục tích vận tải, giải quyết giảm ùn tắc giao thông.