Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) tuyên bố đang trong tiến trình đàm phán cùng tổ chức 10 quốc gia thành viên do Nga làm đầu tàu, nhằm tăng kiểm soát thị trường dầu mỏ thế giới.

Nhóm 10 quốc gia trên bao gồm Nga, một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ và một vài quốc gia khác, trong đó có Mexico.

Tờ Wall Street Journal nhận định rằng, nếu một tổ chức có khả năng tác động giá dầu như trên được hình thành, mục tiêu hạ giá xăng dầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể sẽ gặp vật cản lớn.

Tuy nhiên về lâu dài, sự kiện này được dự đoán có thể mang lại lợi lộc cho thị trường dầu mỏ, cũng như khuyến khích sự độc lập của ngành năng lượng của Mỹ.

Dầu đá phiến của Mỹ từng khiến ảnh hưởng của OPEC đối với thị trường dầu mỏ thế giới lung lay. Gần đây loại dầu này đã mất đi sức hấp dẫn của mình giá cả dần kém cạnh tranh.

Iran và các quốc gia sản xuất dầu khác đều lên tiếng phản đổi một hợp tác chặt chẽ hơn như đã nêu.

Theo Wall Street Journals, nhóm nước này lo ngại rằng tổ chức mới sẽ bị Saudi Arabia và Nga chi phối, trong bối cảnh đây là hai quốc gia xuất khẩu dầu hàng đầu thế giới.

Wall Street Journal cho hay OPEC cùng nhóm 10 quốc gia dẫn đầu bởi Nga dự tính sẽ thảo luận bản đề xuất trong tuần của ngày 18/2, tại thủ đô Vienna (Áo). Các bộ trưởng của họ kì vọng có thể chốt thỏa thuận vào cuộc gặp của hai nhóm vào tháng 4.

Bất kỳ sự chính thức hóa nào trong quan hệ hợp tác Saudi-Nga được cho rằng đều nhằm nâng giá dầu khỏi mức 60 USD/thùng hiện nay. Cụ thể, Saudi cần giá dầu đạt trên 80 USD/thùng để có thể cân đối ngân sách của mình.

Một bước tiến mới như vậy có thể gia tăng căng thẳng với Mỹ và chọc giận ông Trump. Tổng thống Mỹ từng nhanh chóng chỉ trích khi OPEC và các đồng minh quyết định tăng giá dầu.

Dù thường kích động đối thủ của mình ở phương Tây, các hành động của Nga vẫn có một giới hạn. Các nhà sản xuất dầu tại quốc gia trên từng không mấy hài lòng khi phải cắt giảm sản lượng trước đây.

Nga được cho là đã tránh né các hành động có thể khiến họ bị cô lập nhiều hơn khỏi các đối tác với Mỹ, theo Bob McNally – cựu cố vấn năng lượng dưới thời tổng thống Mỹ George W. Bush.

Bên cạnh đó, các nhà phân tích cho rằng ngành sản xuất dầu vẫn còn quá mạnh trên khắp toàn cầu, đặc biệt tại Mỹ, để một liên minh vững chắc có thể điều khiển nó, tăng giá dầu và gây bất lợi cho người tiêu dùng.

Tháng 12/2018, cả hai nhóm dẫn đầu bởi Saudi và Nga đã đạt được thỏa thuận đối phó với tình trạng thừa cung trên thị trường dầu thô thế giới. Quyết định được đưa ra là cắt giảm tổng cộng 1,2 triệu thùng dầu mỗi ngày.

Theo bản đề xuất, OPEC sẽ tiếp tục các cuộc họp định kỳ để thống nhất việc sản xuất, cũng như giám sát việc thực hiện cùng nhóm 10 quốc gia.

Với tài liệu hiện tại, liên minh này được cho là có thể tồn tại trong ba năm và không có ràng buộc pháp lý nào.

Trong đề xuất hồi tháng 6/2018, Saudi từng đề nghị hình thành một tổ chức hoàn toàn mới, với Nga là một thành viên chính thức.

Bản đề xuất của Riyadh đã khiến một số thành viên OPEC khó chịu, trong đó có Iran, Iraq, Nigeria, Angola và Algeria.

Nhiều ý kiến cho rằng cơ cấu của một tổ chức như trên sẽ chấm dứt mô hình hoạt động tương đồng với Liên Hiệp Quốc của OPEC hiện nay. Thay vào đó, tổ chức này có thể chịu ảnh hưởng áp đảo của Saudi và Nga.

Moscow đã chính thức bác bỏ bản đề xuất này vào cuối năm ngoái. Bộ trưởng Năng lượng Nga, Alexander Novak, chỉ ra các rủi ro về sự quan liêu và tình trạng độc quyền của một tổ chức như vậy.