Lượng mưa kỷ lục trút xuống miền Trung

Bốn tỉnh miền Trung gồm Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng và Quảng Ngãi đang phải hứng chịu một đợt mưa đặc biệt lớn, kéo dài nhiều ngày qua. Trong đó Huế là nơi hứng chịu mưa khủng khiếp nhất.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 27/10, ở khu vực Tp. Huế, Tp. Đà Nẵng và phía Đông tỉnh Quảng Ngãi có mưa to đến rất to. Lượng mưa tính từ 07 giờ đến 20 giờ ngày 27/10, cục bộ có nơi trên 400mm, như: Trạm Đỉnh Bạch Mã (Tp. Huế): 870.4mm, Trạm Hồ An Long (Tp. Đà Nẵng): 403.6mm, Trạm Ba Điền (Quảng Ngãi): 411.4mm…

Tính trong vòng một ngày (24 giờ), Bạch Mã trở thành nơi có lượng mưa lớn nhất trong lịch sử quan trắc tại Việt Nam.

Cụ thể, theo số liệu của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, lượng mưa tại đây trong 24 giờ là hơn 1.600mm, vượt qua kỷ lục mưa lớn nhất Việt Nam, cũng xảy ra tại Huế vào năm 1999 với lượng mưa trong một ngày là 997,6mm. Năm 1999 cũng là năm mưa lũ kỷ lục ở miền Trung.

Với kỷ lục mới này, Huế trở thành địa phương giữ 4 trong Top 5 kỷ lục mưa ngày lớn nhất lịch sử quan trắc tại Việt Nam, từ vị trí thứ nhất đến thứ 4. Địa phương có lượng mưa ngày lớn thứ 5 lịch sử là Trà My của Đà Nẵng (Quảng Nam cũ).

Dự báo đến hết ngày 29/10 khu vực Nam Quảng Trị và phía Đông tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục có mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến 200–400mm, cục bộ có nơi trên 700mm.

Khu vực Tp. Huế và Tp. Đà Nẵng có mưa rất to, lượng mưa phổ biến 300–500mm, cục bộ có nơi trên 800mm. Khu vực từ Hà Tĩnh đến Bắc Quảng Trị có  mưa vừa, mưa to và dông; lượng mưa phổ biến 100–200mm, cục bộ có nơi trên 350mm.

Dự báo đêm 29/10 và ngày 30/10, khu vực từ Hà Tĩnh đến Tp. Đà Nẵng và phía Đông tỉnh Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to và dông, lượng mưa phổ biến 50–100mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 200mm. Từ đêm 30/10, mưa lớn có xu hướng giảm dần ở phía Nam và dịch chuyển dần lên phía Bắc Trung Bộ.

Cơ quan khí tượng tiếp tục cảnh báo ngập lụt sâu, diện rộng tại Huế và Đà Nẵng, ngập lụt cục bộ tại tỉnh Quảng Ngãi. Từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi tiếp tục đối mặt với nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét trên các sông suối và sạt lở đất trên các sườn dốc.

Vì sao Huế và miền Trung mưa như trút?

Về nguyên nhân miền Trung, đặc biệt là các thành phố như Huế, Đà Nẵng chịu mưa lớn như trút, các chuyên gia đã đưa ra lý giải.

Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đợt mưa đặc biệt lớn ở các tỉnh miền Trung là do tổ hợp hình thế thời tiết là không khí lạnh tầng thấp, dải hội tụ nhiệt đới dâng trục từ phía Nam lên, cộng thêm trường gió Đông ẩm hoạt động ở mực 1.500-5.000m

"Đây là một trong những hình thế mưa lớn rất điển hình của miền Trung, các đợt mưa đặc biệt lớn kéo dài đều do tổ hợp thời tiết này gây ra", ông Khiêm lý giải nguyên nhân mưa lớn ở miền Trung.

TS Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng Khí hậu, giải thích, ngoài yếu tố tương tác phức tạp giữa nhiều hình thái thời tiết, địa hình cũng là yếu tố quan trọng tác động khiến Huế, Đà Nẵng mưa lớn gây ngập lụt.

Cụ thể, theo TS Kiên, dãy Trường Sơn và các sườn núi hướng đông đóng vai trò như bức tường chặn gió, khiến không khí ẩm từ biển bị đẩy lên cao và ngưng tụ, làm gia tăng lượng mưa ở ven biển và trung du.

Còn theo chuyên gia Lê Thị Xuân Lan, đợt mưa lớn này tại miền Trung kéo dài từ khi bão số 12 đổ bộ đến nay và dự báo còn tiếp tục kéo dài sang cả tháng 11.

Các dự báo khí tượng cho thấy, tháng 10 - 11 là cao điểm mùa mưa bão ở miền Trung. Thường mỗi đợt không khí lạnh kết hợp hơi ẩm từ biển vào sẽ gây mưa ở khu vực này. Năm nay, áp cao lạnh lục địa hoạt động mạnh khiến các đợt lạnh tràn về liên tục gây mưa kéo dài. Các mô hình dự báo trung hạn cho thấy, khả năng trong khoảng 10 ngày đầu tháng 11 có thể xuất hiện áp thấp nhiệt đới và bão trên Biển Đông ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta gây thời tiết rất xấu ở các tỉnh miền Trung và Nam bộ.