Sau sự kiện ngày 5/2 – thời điểm Liên minh châu Âu cấm nhập khẩu tất cả sản phẩm lọc dầu từ Nga, Moscow đã tăng cường vận chuyển nhiên liệu động cơ đến những nước châu Phi như Nigeria, Tunisia và Libya.

Vì G7 Nation, EU và Australia áp đặt mức giá trần 100 USD/thùng cho sản phẩm xăng và dầu diesel Nga, Moscow buộc phải tìm thị trường mới. Mỗi năm trước đây, Nga đều xuất khẩu khoảng 2,5 triệu tấn xăng (60.000 thùng/ngày) sang châu Âu.

Sở dĩ Nga thành công trong việc thúc đẩy doanh số bán xăng tại châu Phi, là vì hạn ngạch xuất khẩu từ Hà Lan sang lục địa đen đã giảm. Cụ thể, từ ngày 1/4, Hà Lan quy định xăng xuất khẩu phải đáp ứng được những tiêu chuẩn cụ thể về hàm lượng lưu huỳnh, benzen và mangan.

Các nhà phân tích tại công ty tư vấn FGE cho biết: “Có vẻ như, về mặt xuất khẩu xăng sang Nigeria, châu Âu đã đánh mất một số thị phần vào tay Nga”.

FGE lưu ý, giá trần đối với xăng cao hơn gấp đôi so với giá trần áp dụng cho naphtha. Do vậy, doanh nghiệp Nga thu lời nhiều hơn nếu họ pha xăng naphtha và bán với giá 100 USD/thùng thay vì chỉ 45 USD/thùng.

Dữ liệu từ Refinitiv cho thấy, từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay, Nga đã xuất khẩu 1,9 triệu tấn xăng, so với 1,3 triệu tấn của giai đoạn cùng kỳ năm 2022.

Mặt khác, nền tảng theo dõi tàu Kpler chốt thống kê xuất khẩu tháng 1/2023 - tháng 3/2023 ở mức 2,2 triệu tấn, so với 1,5 triệu tấn của giai đoạn cùng kỳ năm 2022.

Theo giới phân tích, Moscow thường xuất khẩu nhiều xăng hơn vào những tháng mùa đông – thời điểm nhu cầu trong nước giảm và các nhà máy lọc dầu Nga đóng cửa bảo trì.

Dù vậy, khi các trung tâm thương mại của Antwerp-Rotterdam-Amsterdam và cảng Ventspils (Latvia) xa lánh loạt sản phẩm của họ, Nga đã buộc phải tìm người mua thay thế.

Theo dữ liệu của Kpler, châu Phi đã nhập khẩu xăng Nga với mức kỷ lục. Trong quý đầu tiên, nhập khẩu đạt 812.000 tấn, tương đương 1/3 tổng lượng xuất khẩu nhiên liệu động cơ của Nga.

Trước lệnh cấm của EU, Nga sẽ xuất khẩu xăng sang châu Phi. Sản phẩm sẽ đi chủ yếu thông qua cảng Ventspils. Tại đây, nhằm đáp ứng thông số kỹ thuật của nước nhập khẩu, xăng sẽ được pha với naphtha của Nga.

Dữ liệu của Refinitiv cho thấy, trong quý IV/2022, Ventspils đã nhập khẩu khoảng 550.000 tấn xăng từ Nga, dự kiến đưa đến châu Phi vào đầu năm 2023. Tuy nhiên, lượng xăng đi từ Latvia đến châu Phi đã cạn kiệt hoàn toàn vào tháng 3/2023.

Theo dữ liệu của Kpler, Nigeria là quốc gia mua xăng Nga hàng đầu châu Phi, nhập khẩu 488.000 tấn trong quý đầu tiên, so với 38.000 tấn của giai đoạn cùng kỳ năm ngoái.