Xăng giảm nhưng cước vận tải vẫn đứng im

Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu tác động đến thị trường rất lớn. Thông thường giá xăng dầu và giá các mặt hàng thường tỷ lệ thuận với nhau.

Những lần trước đây khi giá xăng dầu tăng liên tục thì mọi mặt hàng trên thị trường từ mớ rau đến các mặt hàng cao cấp đều tăng theo với lý do phí vận tải tăng hoặc chi phí sản xuất tăng theo giá xăng dầu...

Điển hình rõ nhất đó là khi giá xăng dầu tăng thì cước taxi, vé xe khách cũng "ào ào" tăng theo. Thế nhưng, thời gian qua, giá xăng dầu liên tục điều chỉnh giảm từ trên 20 ngàn đồng xuống đến nay chỉ hơn 12 ngàn đồng cũng là mức thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây thì một nghịch lý xảy ra đó là giá cả các mặt hàng và giá cước vận tải vẫn được giữ nguyên.

Dẫn chứng về nghịch lý này, ông Hoàng Văn Quân (Giám đốc Công ty TNHH Hoàng Quân, chuyên sản xuất đế giày xuất sang Hàn Quốc và châu Âu) thừa nhận, trong 5 tháng qua, giá xăng, dầu liên tục giảm, nhưng giá cước vận tải vẫn không giảm.

Theo ông, Công ty của ông có 4 xưởng ở Đồng Nai, Kiên Giang, lại ở xa cảng nên cước vận tải thường chiếm hơn 5% doanh thu. Nếu xuất, nhập khẩu ít thì có hơn 40 chuyến xe container/tháng, số tiền phải chi ra cho cước vận tải rất lớn.

Trước đây, giá xăng ở mức 25.000 đồng/lít, mỗi container hàng chở từ Kiên Giang lên cảng Cát Lái (TPHCM) tiền cước là 27,5 triệu đồng. Nay xăng chỉ còn hơn 10.000 đồng/lít, nhưng giá cước vận tải vẫn giữ nguyên là bất hợp lý.

Trong khi đó, bà Hoàng Thị Oanh (Giám đốc Công ty TNHH Furakaoa Nhật Bản tại Việt Nam) cho biết: Tận dụng lao động trẻ ở các vùng nông thôn nhàn rỗi, công ty chọn TP HCM và Bến Tre để đầu tư 2 nhà máy chuyên sản xuất linh kiện điện tử.

Nhà máy của công ty đóng tại Khu chế xuất Tân Thuận (Q7), gần cảng quốc tế VICT, quãng đường vận chuyển ngắn, cước thấp nên ít ảnh hưởng. Còn nhà máy sản xuất tại Bến Tre ở cách xa cảng biển, chi phí vận tải là rất lớn.

Theo bà Oanh, trong 5 tháng trở lại đây, giá xăng, dầu thế giới liên tục giảm. Giá xăng, dầu trong nước cũng điều chỉnh liên tục 8 lần giảm. Lẽ ra cước vận tải phải được điều chỉnh với mức giảm tương ứng. Tuy nhiên, đến thời điểm này, giá cước vận tải vẫn giữ nguyên là bất hợp lý.

Cũng tương tự, thời gian qua tuy giá xăng đã giảm đến gần 1/2 nhưng hiện tại khảo sát cho thấy giá xe khách, taxi và xe ôm công nghệ vẫn "đứng im".

Anh Trần Văn Thắng, tài xế Grabbike tại khu vực ga Hà Nội cho biết, khi được TP nới lỏng giãn cách xã hội, tài khoản trên ứng dụng của anh được mở khóa chở khách. Việc giá xăng rẻ giúp anh tiết kiệm thêm được vài chục nghìn mỗi ngày. “Trước Tết, chiếc xe Wave của tôi phải đổ 80.000 đồng mới đầy bình xăng, bây giờ chưa lần nào đến 50.000 đồng” - anh Thắng phấn khởi nói.

Với tài xế taxi, chi phí tiết kiệm được từ việc xăng rẻ còn rõ rệt hơn. Anh Phạm Duy Tùng, 29 tuổi, tài xế taxi chia sẻ, chiếc xe ô tô 5 chỗ ngồi của anh tiêu thụ khoảng 7 - 8 lít xăng/100km. Với giá nhiên liệu như hiện nay, cứ 100km lại tiết kiệm được 60.000 đồng; bình quân mỗi ngày làm việc, bớt được 120.000 đồng chi phí xăng dầu.

“Sau dịch bệnh, khách ít hơn, mọi thứ đều khó khăn nên tiết kiệm ra được đồng nào hay đồng đấy” - anh Tùng tâm sự.

Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui của cánh tài xế kinh doanh vận tải, nhiều người dân tỏ ra không hài lòng khi giá xăng giảm sâu nhưng cước taxi, xe ôm công nghệ lại không hề giảm.

Chị Nguyễn Thu Hiền, trú tại phố Nguyễn Văn Lộc (quận Hà Đông) thường xuyên sử dụng Grabbike di chuyển từ nhà đến công ty tại khu vực Ngã Tư Sở. Chị Hiền cho hay, mỗi lượt đi như vậy tốn khoảng 30.000 đồng tiền cước; ngày 2 lượt hơn 60.000 đồng.

“Không hiểu sao giá xăng giảm mạnh mà cước phí vẫn giữa nguyên, thậm chí có lúc còn tăng” - chị Hiền thắc mắc.

Tương tự, cước phí các dịch vụ như: Xe khách liên tỉnh, taxi truyền thống, vận tải hàng hóa… cũng đều đang giữ giá, không bớt một xu nào. Thậm chí, trong đợt nghỉ lễ 30/4 - 1/5 vừa qua, nhiều nơi giá cước vận tải khách còn tăng vùn vụt.

Nhiều chuyên gia cho rằng, trong khi giá nhiên liệu giảm sâu kỷ lục, cước vận tải vẫn cao ngất ngưởng là một nghịch lý. Xăng dầu chiếm tới 30 - 40% tỷ lệ cấu thành chi phí vận tải, có ảnh hưởng quyết định đến giá cước. Vậy vì sao giá cước vận tải lại không được điều chỉnh phù hợp với biến động giá xăng dầu?

Nghịch lý thị trường có trách nhiệm của cơ quan quản lý

Bàn về việc giá xăng giảm nhưng giá hàng hóa, cước vận tải đứng im, TS giao thông đô thị Đặng Minh Tân cho rằng: “Trong khi giá xăng dầu đã được Nhà nước điều chỉnh theo biên độ 15 ngày/lần thì giá cước vận tải lại gần như bị “bỏ quên”. Thiếu bàn tay điều tiết của cơ quan quản lý thì đừng bao giờ hi vọng giá cước vận tải lên xuống nhịp nhàng với giá nhiên liệu”.

Phía các đơn vị, cá nhân kinh doanh vận tải thì viện cớ sau dịch bệnh còn nhiều khó khăn nên chưa tính tới chuyện giảm giá cước. 

Đại diện một số hãng taxi tại Hà Nội cho rằng, tình hình chung của taxi trong những ngày này là ế do tâm lý e ngại của nhiều người dân. Mặt khác, các chi phí như: Phí đăng kiểm, phí đường bộ, khấu hao tài sản không đổi; lại phát sinh thêm các khoản như mua khẩu trang, dung dịch sát khuẩn… nên dù giá nhiên liệu giảm cũng không bớt được bao nhiêu chi phí.

Theo nhiều chuyên gia, xăng dầu là một mặt hàng đặc biệt, không chỉ chiếm một phần quan trọng trong cơ cấu giá thành vận tải mà còn có ý nghĩa vô cùng quan trọng, tác động đến nhiều mặt hàng, ngành nghề liên quan. Khi giá xăng tăng, giá các mặt hàng dịch vụ tăng. Nhưng ngược lại, giá xăng giảm sâu một thời gian rồi mà giá dịch vụ vận tải không đổi, thậm chí vẫn có xu hướng tăng là một điều bất cập, ảnh hưởng dây chuyền đến cả việc tăng giá các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu khác của xã hội.

TS Đặng Minh Tân cho rằng, khi giá xăng dầu tăng, các hãng vận tải đều có ý kiến muốn tăng giá cước, nhưng lúc giảm thì chả ai tình nguyện, đó là tâm lý chung. “Muốn điều tiết linh hoạt, kịp thời, cơ quan quản lý Nhà nước cần thể hiện vai trò rõ rệt hơn nữa, có những quy định cụ thể về việc lên xuống song hành giữa giá xăng dầu và giá cước vận tải”.

Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) Ngô Trí Long cho rằng: "Về nguyên tắc, giá xăng dầu giảm thì cước vận tải, hàng hóa phải giảm. Tuy nhiên, trong giá thành sản phẩm, giá xăng dầu chiếm tỷ trọng không nhiều.

Việc điều chỉnh giảm giá bán hàng hóa chủ yếu phụ thuộc vào cung cầu, không phụ thuộc hoàn toàn vào giá xăng dầu tăng hay giảm.

Đặc biệt, ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã dẫn đến việc hạn chế giao thương. Nhu cầu vận tải giảm mạnh nên mặc dù giá xăng dầu 8 lần liên tục giảm nhưng chưa đủ điều kiện để doanh nghiệp vận tải giảm cước phí, dẫn đến giá hàng hóa chưa giảm hoặc chỉ giảm rất thấp.

Bài liên quan

>>Giá xăng dầu hôm nay 16/5: Quay đầu giảm, giá xăng trong nước có giảm