Theo báo cáo mới đây của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính trên toàn cầu có 78 triệu trẻ mới sinh không được bú sữa mẹ trong giờ đầu tiên, khiến trẻ có nguy cơ tử vong và bệnh tật cao hơn, đồng thời trẻ cũng ít có cơ hội được tiếp tục bú mẹ hơn. Chính vì vậy, các chuyên gia sức khỏe luôn khuyến khích sản phụ cho con bú sữa non ngay trong giờ đầu tiên sau sinh.

Sữa non là gì?

Sữa non có màu vàng đậm hơn sữa già. Ảnh minh họa

Sữa non (còn gọi là sữa đầu hoặc sữa vàng đầu tiên) tên khoa học gọi là Colostrum là một loại sữa mẹ đặc biệt, được hình thành vào khoảng tuần thứ 16 - 20 của thai kỳ. Lúc này trong bầu vú người mẹ sẽ diễn ra quá trình hoàn chỉnh của tế bào tạo sữa (lactocytes - nang sữa) và những giọt sữa vàng đầu tiên bắt đầu được tạo ra, tồn tại cho đến khoảng 72h sau khi sinh.

Điều thú vị, sữa non đã có sẵn trong bầu vú người mẹ từ trước khi chuyển dạ, vì thế sinh non, sinh thường hay sinh mổ người mẹ cũng có đủ sữa non cung cấp cho đứa con vừa lọt lòng. Tiếp xúc da kề da cùng với việc trẻ bú mút vú mẹ liên tục sẽ kích thích người mẹ tăng tiết sữa non.

Khác với sữa già, đặc điểm của sữa non có thể vàng đậm, vàng nhạt, trắng trong, hơi hồng, hơi nâu, hơi cam; nhiều muối và ít đường hơn sữa già... Tùy vào cơ địa từng người, sữa non có thể đặc sệt, thậm chí dính như keo.

Khái niệm 72 giờ vàng sữa non là em bé được ăn sữa mẹ ruột theo nhu cầu trọn vẹn từ lúc sinh ra đến lúc tròn đủ 72 giờ sau sinh. Và tiếp tục được nuôi sữa mẹ hoàn toàn không nước hay bất kỳ dung dịch gì đến tròn đủ 180 ngày với em bé sinh đủ ngày đủ tháng.

Tác dụng của sữa non tới trẻ sơ sinh

- Sữa non có lượng kháng thể đậm đặc gấp 8 - 12 lần lượng kháng thể của sữa già nên được xem là “vắc xin đầu tiên” của trẻ. Điều này đồng nghĩa với việc giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm trùng như: tiêu chảy, các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp... từ môi trường mới lạ.

- Sữa non tiếp tục nuôi niêm mạc hệ tiêu hoá và ruột chưa hoàn chỉnh của trẻ sơ sinh để chuẩn bị cho quá trình dinh dưỡng trường kỳ. Ngoài ra, các hoạt chất sinh hóa độc đáo của sữa non cũng giúp nuôi niêm mạc mắt, tai, mũi, họng của bé hoàn chỉnh nhằm thích ứng nhanh với môi trường bên ngoài.

- Sữa non có tác dụng xổ nhẹ, giúp tống phân su ra ngoài, giúp giảm nhanh hiện tượng vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh.

- Dưỡng chất đặc biệt AA, DHA, cholesterol trong sữa non... giúp nuôi não hoàn chỉnh và tiếp tục phát triển cả sau khi sinh ra đời.

- Sữa non có những hoạt chất vi sinh, men, insulin... và hormone tăng trưởng trong 5 ngày đầu đời giúp niêm mạc ruột lập trình cơ chế chỉ hấp thụ vừa đủ, đào thải khi dư thừa, chống tiểu đường, béo phì... Bỏ qua sữa non, sau này thể trạng trẻ không được tối ưu, dễ nhiễm bệnh từ nhỏ và khi trưởng thành dễ mắc các bệnh nan y, lâm sàng như đường ruột, tim mạch, tiểu đường, ung thư, mất trí nhớ, béo phì... do ăn gì ruột cũng nhận vào.

- Lượng muối cao trong sữa non giúp sát trùng, chống nhiễm trùng ngay từ những giờ đầu tiên sau khi sinh.

- Sữa non có dinh dưỡng thấp, dễ tiêu vừa đủ cho sự cần thiết của bé những ngày đầu đời. Lượng sữa non tiết ra từ vú mẹ cũng phù hợp với kích thước dạ dày của trẻ sơ sinh từ 5ml-10ml/mỗi cữ bú.

- Sữa non có một tổ hợp vi sinh phức tạp hoạt chất tạo kháng thể mới, khi gặp các vi khuẩn của mẹ đã có sẵn trong ruột trẻ sơ sinh sẽ tạo kháng thể mới, cơ chế bảo vệ có mục tiêu này được học từ sớm sẽ giúp trẻ có khả năng chống những vi khuẩn mới hiệu quả hơn, kể cả khả năng chống tế bào bất thường như tế bào ung thư sau này.

Những điều cần lưu ý khi nuôi trẻ không có sữa mẹ Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất dành cho trẻ em và trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân khiến trẻ không thể ...

Những phương pháp điều trị tắc tia sữa hiệu quả Tôi vừa sinh con được 15 ngày nhưng bị tắc tia sữa. Xin bác sĩ cho biết những phương pháp để khắc phục tình trạng ...