Hôm 31/5, trên trang Facebook của mình, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã đăng tải bài viết để chia buồn về việc cựu Thủ tướng Thái Lan Prem Tinsulanonda qua đời hôm 26/5.

Bài viết của Thủ tướng Lý Hiển Long ca ngợi sự lãnh đạo của ông Prem lúc sinh thời, nhưng lại gắn vào sự kiện liên quan đến việc quân tình nguyện Việt Nam giúp Campuchia chiến thắng chế độ diệt chủng Khơ-me Đỏ. Trong bài viết của mình, ông Lý đã dùng những từ như "xâm lược", "chiếm đóng" để mô tả hoạt động của Việt Nam trong giai đoạn lịch sử này.

Những bình luận của Thủ tướng Lý Hiển Long đã ngay lập tức vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận Campuchia cũng như Việt Nam.

Từng là chiến sĩ của quân tình nguyện Việt Nam cùng nhân dân Campuchia chấm dứt tội ác diệt chủng của Khơ-me Đỏ, Thiếu tướng Lê Mã Lương – Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên giám đốc Bảo tàng quân sự quân đội đã dành cho chúng tôi buổi trò chuyện đặc biệt, nêu lên quan điểm của ông về phát biểu của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.

Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết, ông rất ngạc nhiên về phát biểu của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long – một người mà ông ngưỡng mộ. “Quan hệ Việt Nam với Lào, Campuchia hình thành khối ba nước Đông Dương bản chất là quan hệ anh em. Vì thế, phát biểu của ông Lý Hiển Long đi ngược lại lịch sử, ngược lại tư duy kể cả nhãn quan chiến lược” - Thiếu tướng Lê Mã Lương bình luận.

Theo Thiếu tướng Lê Mã Lương, quân tình nguyện Việt Nam cùng với nhân dân Campuchia đánh bại quân Khơ-me Đỏ đã được lịch sử, được quốc tế thừa nhận là sự giúp đỡ vô tư, trong sáng. Ngoài sự giúp đỡ nước bạn khỏi nạn diệt chủng, Việt Nam không có động cơ gì khác. Hàng vạn chiến sĩ Việt Nam hy sinh trên đất Campuchia đã nói lên nghĩa cử cao đẹp của nhân dân Việt Nam.

“Không hiểu vì sao một vị thủ tướng lại có phát biểu đi ngược lại với dư luận, ngược với lịch sử đã được thế giới thừa nhận. Đến khi hoàn thành nhiệm vụ quốc tế, quân tình nguyên Việt Nam rút về nước vẫn được Chính phủ, nhân dân Campuchia tri ân, chào đón” - Thiếu tướng Lê Mã Lương nhấn mạnh.

Cuối năm 2018, Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết, ông có dịp sang hội thảo tại Campuchia. Tại đây, đón tiếp đoàn Việt Nam các nhà lãnh Campuchia đến chúc mừng và tiếp tục khẳng định: Nhờ có Việt Nam, nhờ người chiến sĩ tình nguyện Việt Nam đã góp phần làm nên chiến thắng, đánh bại chủ nghĩa Pol Pot coi đó như trang sử mới của Campuchia.

“Tại sao vị thủ tướng lại có phát biểu đi ngược dòng lịch sử như vậy? Vì lý do gì, vì động cơ gì? Vô hình chung, phát biểu của ông Lý Hiển Long đã hạ thấp sự hy sinh, cống hiến cho những người bạn, cho người dân Campuchia của quân tình nguyện Việt Nam.

Khi họ cần đến Việt Nam, Việt Nam đã sẵn sàng giúp đỡ và Việt Nam đã khẳng định một điều rằng “giúp bạn cũng như chính giúp mình”. Việt Nam đã thực hiện được điều ấy mà thực hiện một cách trọn vẹn, vô tư bằng máu để cùng với cách mạng Campuchia làm nên chiến thắng vẻ vang.

Phát biểu của ông Lý Hiển Long làm phương hại đến quan hệ các nước ASEAN vì vai trò, tiếng nói của Singapore có ảnh hưởng lớn đến sự đồng thuận, đoàn kết trong các nước ASEAN. Đó là một phát biểu mà chắc chắn không chỉ với quốc tế mà ngay người dân Campuchia sẽ có phản ứng, một phản ứng quyết liệt” - Thiếu tướng Lê Mã Lương nói.

Nhớ lại thời điểm Việt Nam đưa quân tình nguyện sang giúp đỡ nhân dân Campuchia, Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết, khi đó đất nước chúng ta rất khó khăn vì vừa trải qua chiến tranh, lại bị cấm vận, bên ngoài các thế lực thù địch bao vây muốn làm Việt Nam yếu đi, làm Việt Nam mất đi uy tín trên trường quốc tế. Nhưng chúng ta đã vượt lên trên chính mình để giúp bạn vô tư như vậy.

“Phát biểu của ông Lý Hiển Long tôi cho rằng rất lạc lõng. Chúng ta đã căng mình ra để cùng quân cách mạng Campuchia đánh bại chế độ diệt chủng Khơ-me Đỏ” – Thiếu tướng Lê Mã Lương tiếp tục khẳng định.

Thiếu tướng Lê Mã Lương cho rằng, phát biểu của ông Lý Hiển Long đang gây phản ứng mạnh mẽ nhưg không phải vì một phát biểu như vậy mà ảnh hưởng đến quan hệ Việt Nam với Singapore, quan hệ Việt Nam với Campuchia. Tuy nhiên, trước phản ứng của dư luận không chỉ quốc tế mà ngay trong đất nước Singapore, Campuchia, Việt Nam ông Lý Hiển Long sẽ phải suy nghĩ lại.

Cũng liên quan đến phát biểu của ông Lý Hiển Long, ngày 4/6, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết bình luận của Việt Nam trước phát biểu của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long. Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nêu rõ: “Việt Nam lấy làm tiếc đã có một số nội dung phát biểu phản ánh không khách quan thực tế lịch sử, gây tác động không tốt đến dư luận. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trao đổi với Bộ Ngoại giao Singapore về vấn đề này”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nói, đóng góp và hy sinh của Việt Nam trong việc cùng nhân dân Campuchia chấm dứt tội ác diệt chủng của Khmer Đỏ là sự thật đã được thừa nhận rộng rãi.

“Ngày 16/11/2018, Tòa án đặc biệt của Campuchia (ECCC) đã ra phán quyết về tội ác diệt chủng chống nhân loại của Khmer Đỏ. Phán quyết đã phản ánh khách quan sự thật lịch sử, thực thi công lý, trả lại công bằng cho các nạn nhân, được Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế hoan nghênh”, bà Lê Thị Thu Hằng nói.