Theo điều tra của Reuters, nhiều thành viên gia đình và những người thân cận với Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã mua hoặc đã nộp đơn xin hộ chiếu Liên minh châu Âu (EU) thông qua chương trình Nhập tịch thông qua đầu tư (CIP) ở Síp. Họ gồm cháu gái ông Hun Sen và chồng của cô - cảnh sát trưởng quốc gia Campuchia; một cặp vợ chồng kinh doanh quyền lực nhất đất nước - những người bạn lâu năm của gia đình Thủ tướng Hun Sen; và bộ trưởng tài chính, một cố vấn lâu năm của ông Hun Sen.

Những bức ảnh được đăng trên Instagram của một bảo mẫu của gia đình cháu gái Thủ tướng, Hun Kimleng đã giúp Reuters tìm đến một căn hộ sang trọng ở trung tâm London, chỉ cách cung điện của vợ chồng hoàng tử Anh William vài trăm mét.

Theo hồ sơ tài sản chính thức, Hun Kimleng đã mua căn hộ vào năm 2010 với giá 1,95 triệu bảng Anh (2,5 triệu USD). Bây giờ nó có thể trị giá ít nhất 3,5 triệu bảng Anh. Theo Cơ quan Đất đai Singapore, cô cũng sở hữu một căn hộ trị giá hàng triệu USD ở Singapore.

Năm 2017, cô trở thành công dân Síp.

Việc có hộ chiếu của người Síp cũng khiến cháu gái của Thủ tướng Hun Sen trở thành công dân EU, mà Síp tham gia năm 2004. Điều này cho cô quyền sống, làm việc và đi lại mà không cần thị thực ở 28 quốc gia EU. Một tài liệu bí mật do Bộ Nội vụ Cộng hòa Síp đã xác nhận thông tin này.

Trở thành một người Síp cần số tiền rất lớn. Người đó phải có khoản đầu tư ít nhất 2 triệu euro (2,2 triệu USD). Từ năm 2013 đến 2018, quốc gia này đã cấp quyền công dân cho 3.200 người nước ngoài theo chương trình nhập tịch nhờ đầu tư.

Tài liệu của Bộ Nội vụ Cộng hòa Síp cho thấy chồng cô, Neth Savoeun và hai cô con gái lớn của họ, cũng chờ hộ chiếu Síp. Neth Savoeun là cảnh sát trưởng quốc gia Campuchia.

Trong tài liệu mật, Bộ trưởng Nội vụ Síp đề nghị nội các trao quyền công dân cho Neth Savoeun và hai cô con gái đã trưởng thành của họ. Theo luật của Síp, các cô con gái đủ tư cách công dân nếu họ là người phụ thuộc về tài chính vào người nộp đơn xin chính, trong trường hợp này là mẹ của họ, Hun Kimleng. Tuy nhiên, một trong những cô con gái có tên trong tài liệu của Bộ Nội vụ, Vichhuna Neth, 26 tuổi, dường như giàu có độc lập. Theo hồ sơ tài sản của Anh, tháng 9/2017, ba tháng trước khi văn bản của bộ nội vụ được ban hành, cô đã mua một ngôi nhà ở London gần nhà mẹ mình. Nó có hai tầng và 4 phòng ngủ với giá trị 5,5 triệu bảng Anh.

Theo quy trình, Bộ Nội vụ Síp sẽ đệ trình đơn xin cấp quốc tịch cho nội các phê duyệt và hầu hết các trường hợp đều được thông qua. Khi Bộ trưởng Nội vụ Constantinos Petrides được Reuters hỏi liệu đề nghị của ông có bao giờ bị từ chối không, ông trả lời: “Không, theo tôi biết thì không”.

Phe đối lập của Campuchia đã nhiều lần cáo buộc Neth Savoeun và gia đình ông có quốc tịch nước ngoài. Vào tháng 8/2019, một nhà lãnh đạo phe đối lập đã đăng ảnh lên Facebook về những gì ông nói là hộ chiếu Síp của gia đình Neth Savoeun. Ngày hôm sau, Cảnh sát Quốc gia Campuchia đã ra tuyên bố, nói rằng ông Neth Savoeun sẽ không bao giờ trốn sang nước khác, không bao giờ phản bội quốc gia.

Các tài liệu mà Reuters thu thập được cũng cho thấy nhiều người thân cận khác của ông Hun Sen xin hộ chiếu Sip. Họ gồm vợ chồng Bộ trưởng Tài chính Campuchia Aun Pornmoniroth.

Hai đồng minh thân cận và giàu có nhất của ông Hun Sen, Choeung Sopheap và chồng, Lau Ming Kan, cũng đã được cấp hộ chiếu Síp vào tháng 2/2017. Họ đều ở độ tuổi 70 và gia đình họ có mối liên hệ kinh doanh hoặc hôn nhân với 4 trong số 5 người con của ông Hun Sen. Ông Lau là thượng nghị sĩ thuộc đảng của Thủ tướng Hun Sen. Choeung thuộc ban lãnh đạo Hội Chữ thập đỏ Campuchia. Bà cũng là bạn thân của vợ ông Hun Sen - chủ tịch Hội chữ thập đỏ.

4 trong số 5 đứa con của cặp vợ chồng Choeung và Lau cũng nộp đơn xin hộ chiếu Síp trong năm 2017.

Chính phủ của Thủ tướng Hun Sen chưa trả lời các câu hỏi của Reuters về cuộc điều tra. Người thân và đồng minh của ông Hun Sen cũng chọn cách không trả lời, ngoại trừ một thành viên của gia đình. Hun Panhaboth, con trai của một cháu gái khác, đã bảo vệ lối sống của mình trong các tin nhắn được gửi tới Reuters thông qua Facebook. “Tôi thực sự không thấy tác hại của điều đó”, người này nói.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen từng nói giới lãnh đạo Campuchia là những người yêu nước, không bao giờ giấu tài sản ở nước ngoài. Ông Hun Sen thường xuyên tố cáo các đối thủ chính trị về việc lấy hộ chiếu thứ hai. Một lần ông tuyên bố họ làm vậy để trốn nếu gặp khó khăn ở Campuchia. 

Trong khi đó, hôm 17/10, các đảng đối lập ở Sip kêu gọi chính phủ giải thích việc người thân và những người thân cận của ông Hun Sen được cấp quyền công dân nước này. Đáp lại, các nhà chức trách Síp nói rằng quy trình của họ minh bạch, những người có quyền công dân được bảo vệ bởi luật dữ liệu. Họ không trả lời về kết quả điều tra của Reuters.

Bà Irene Charalambides, một nghị sĩ đối lập của Sip, cũng là đại diện đặc biệt trong việc chống tham nhũng cho Tổ chức An ninh và Hợp tác ở châu Âu, đã chỉ trích gay gắt trên mạng xã hội rằng thông tin trên khiến Síp trở thành đối tượng chế giễu quốc tế.

“Đây là một sự chế giễu quốc tế, không thể bị che đậy bởi bất kỳ lời biện minh nào. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cần đưa ra câu trả lời”, bà Irene Charalambides nói.