Ngày 29/3, NXB Giáo dục Việt Nam có văn bản thông báo điều chỉnh giá bán Sách giáo khoa. Theo đó, đơn vị này quyết định tăng giá sách giáo khoa với mức tăng từ 1.000đ đến 1.800đ/cuốn, giá bán sách giáo khoa lớp 1-12 sẽ tăng từ 6.500 đồng đến 25.000 đồng mỗi bộ.

Nếu chỉ nhìn bảng kê tăng giá của NXB Giáo dục Việt Nam hẳn nhiều người sẽ nghĩ với mức tăng chỉ cao nhất 25.000 đồng mỗi bộ sách là chấp nhận được, không gây khó khăn cho người dân.

Tuy nhiên, những con số ấy chỉ phản ánh một phần rất nhỏ số tiền mà phụ huynh học sinh phải bỏ ra để chuẩn bị cho con mình trước năm học mới.

Gần 500 nghìn bộ sách giáo, giáo cụ lớp 3

Có con gái đang học tại một trường tiểu học tại khu vực Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội), anh Phạm Thành Luân nhận thông báo về việc đăng ký mua sách giáo khoa cho con gái đang học lớp 3. Theo bảng kê danh sách số sách giáo khoa, số vở bài tập anh phải mua cho con lên đến 26 cuốn với giá thành là 440.600 đồng.

Cùng với sách giáo khoa, vở bài tập nhà trường cũng kê ra thiết bị tối thiểu dùng cho học tập gồm: Bộ thực hành học toán lớp 4; bộ dụng cụ cắt, khâu, thêu; bộ lắp ghép mô hình kỹ thuật. Giá của 3 bộ dụng cụ này là 74.000 đồng.

Ngoài ra, nhà trường kê ra 13 đầu sách tự chọn, sách hỗ trợ cho các em với số tiền 315.500 đồng.

“Như vậy nếu mua đủ số sách giáo khoa, vở bài tập, thiết bị dùng cho học tập và cách tự chọn, sách hỗ trợ thì một bộ sách cho con tôi lên đến gần 1 triệu đồng”, anh Luân chia sẻ.

Theo anh Luân trong danh sách nhà trường gửi cho học sinh thì các đầu sách giáo khoa, vở bài tập với số lượng 30 cuốn là bắt buộc anh phải mua, còn 13 đầu sách tự chọn, sách hỗ trợ tùy vào gia đình.

“Như vậy cộng với bộ dụng cụ dùng cho học tập và 26 cuốn sách thì mỗi phụ huynh phải bỏ ra số tiền lên đến hơn 500.000 đồng/bộ sách giáo khoa cho học sinh lớp 3. Đây là con tôi học trường công lập, nếu trường tư có thể số sách, số môn học bổ trợ cần sách sẽ nhiều hơn”, anh Luân nói.

Dễ nhận thấy trong số sách giáo khoa nhà trường đưa ra cho con anh Luân chỉ vài quyển là sách giáo khoa theo danh mục công bố của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Các sách còn lại gồm: Vở bài tập các môn Toán, tiếng Việt, Lịch sử, Địa lý, Đạo đức; Hướng dẫn học Tin học; Học Mỹ thuật; Giáo dục an toàn giao thông; Giáo dục phòng chống bạo lực học đường...

Phần lớn sách giáo khoa yêu cầu học sinh làm bài tập vào sách

Theo tìm hiểu của phóng viên bộ sách giáo khoa do NXB Giáo dục Việt Nam đưa ra từ lớp 1 – 12  chỉ là đầu sách giáo khoa chính. Theo đó từ lớp 1-3 là 6 cuốn, lớp 4-5 gồm 9 cuốn; lớp 6-7 tăng lên 12 cuốn; lớp 8 - 9 là 13 cuốn. Từ lớp 10 – 12 bộ sách 14 cuốn.

Tuy nhiên số sách trên chỉ là sách giáo khoa, đi cùng với sách giáo khoa là sách bài tập để học sinh điền đáp án trực tiếp. Sách giáo khoa nếu không có thay đổi về chương trình học có thể tái sử dụng nhưng sách bài tập chỉ dùng một lần.

Số lượng sách bài tập học sinh điền đáp án trực tiếp tăng lên theo từng lớp, từng cấp học. Ngay từ lớp 1 các em đã có 5 sách bài tập, lớp 4 các em có 8 sách vở bài tập, lớp 9 các em có 9 sách vở bài tập...

Trong sách bài tập hầu hết không có một dòng lưu ý học sinh không ghi đáp án trực tiếp vào sách. Ngược lại, câu mệnh lệnh được đưa ra ở những bài này với yêu cầu rất rõ ràng là: "Điền vào chỗ trống trong bảng sau"; "Đánh dấu x vào câu trả lời đúng trong bảng dưới đây"...

Thậm chí, một số bài tập thực hành môn Vật lý, Sinh học, sách giáo khoa cũng yêu cầu điền kết quả thí nghiệm vào bảng biểu đã kẻ sẵn trong sách.

Một số bài tập ở sách Vật lý, Sinh học nhắc học sinh lập lại bảng biểu in trong sách giáo khoa vào vở bài tập để ghi câu trả lời.

Việc sách giáo khoa yêu cầu học sinh làm bài tập vào sách đồng nghĩa chỉ sử dụng 1 lần không những không rèn cho trẻ ý thức giữ gìn sách khi được viết/vẽ vào sách. Xét về kinh tế, giá một cuốn sách giáo khoa rất thấp, chỉ trên dưới 10.000 đồng, một bộ sách khoảng 100.000 đồng. Tuy nhiên, tính tổng thể cả nước mỗi năm tiêu thụ hết hơn 100 triệu bản sách giáo khoa mới nhưng không thể tái sử dụng gây lãng phí lớn.