Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, khoảng 70% dân số Việt Nam chưa tiếp cận vốn ngân hàng. Số doanh nghiệp có khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức cũng chỉ mới chiếm 1/3 tổng số doanh nghiệp.

Trong khi người dân, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn ngân hàng thì nguồn tín dụng phi chính thức lại luôn “rộng cửa” với thủ tục vay rất đơn giản, linh hoạt, không cần tài sản thế chấp, nguồn vốn dồi dào. Điều này lý giải vì sao tín dụng đen ngày càng bùng phát.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết: trong tháng 2 vừa qua, NHNN đã cử các đoàn đi khảo sát để nghiên cứu đánh giá ở 7 địa phương có thể xem là có tín dụng đen nhiều nhất. Chúng ta phải nhìn nhận trong tín dụng không chính thức có một bộ phận tín dụng đen.

Tín dụng đen ở đây thông thường gắn với hành vi của xã hội đen khi thu nợ với lãi suất cắt cổ. Nhìn chung, tín dụng đen vẫn là một vấn đề hết sức nan giải và phức tạp. Bộ Công an và chính quyền các cấp vẫn đang tích cực xử lý.

Do đó, với vai trò của mình, ngành ngân hàng đang nỗ lực triển khai thêm các sản phẩm tín dụng đáp ứng nhu cầu thiết yếu có tính chất bức thiết, đột xuất của người dân như: Trong sinh hoạt như là khám chữa bệnh, cưới hỏi, ma chay… có thể tiếp cận tín dụng chính thức. Như vậy, tín dụng đen không có cơ hội tiếp cận với người dân.

Nhiều năm qua, ngân hàng có nhiều chủ trương tăng cường tín dụng, không chỉ tín dụng cho vay phát tiển kinh tế xã hội mà còn tín dụng tập trung tiêu dùng. Các NHTM, các tổ chức tài chính vi mô, đặc biệt là vùng sâu vùng xa.

TS Hà Huy Tuấn, Phó Chủ tịch Ủy Ban Giám sát tài chính Quốc gia cho biết, thị trường tài chính Việt Nam vẫn còn những thách thức thời gian qua.

Cụ thể đó là sự cân đối nhất định giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ trong việc cung ứng vốn cho nền kinh tế; hệ thống ngân hàng cần được cải thiện; sự phát triển của công nghệ tài chính 4.0. Trong đó, vấn đề về hoạt động tín dụng đen diễn biến rất phức tạp, gây bất ổn trật tự xã hội, tác động xấu đến hoạt động tiền tệ ngân hàng, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân.

“Trước mắt cần có sự quyết liệt trong điều hành giữa các bộ ban ngành có liên quan như Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Bộ Công an. Trong trung dài hạn cần phát triển, mở rộng hệ thống ngân hàng, nhất là các địa bàn còn nhiều khó khăn như: nông thôn, vùng sâu, vùng xa,…tạo điều kiện thuận lợi đối với người dân tiếp cận nguồn vốn tín dụng và các dịch vụ ngân hàng, qua đó đẩy lùi và kiểm soát chặt chẽ nạn cho vay nặng lãi” – ông Tuấn nói.

Chia sẻ về mặt bằng lãi suất năm 2019, ông Phạm Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước dự báo vẫn có thể giữ ổn định như năm 2018. Ông Hà cũng cho biết, khả năng đồng USD sẽ suy yếu hơn. Citigroup dự báo USD index có thể giảm 2% trong tháng 6 đến tháng 12 tới.

Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ nhấn mạnh là tín dụng ngoại tệ sẽ tiếp tục được cắt giảm trong năm 2019 nhằm thực hiện chủ trương chống đô la hóa của chính phủ. Ngân hàng nhà nước đã có thông tư 42 về cho vay ngoại tệ theo đó chỉ có xuất khẩu và vay ngắn hạn sẽ được vay ngoại tệ. Từ đó, ông Hà cho biết tín dụng chung cho nền kinh tế năm nay có thể giữ ở mức tương đương năm ngoái nhưng đặc biệt tín dụng ngoại tệ sẽ được cắt giảm.