Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 4, ngày 5/11, Quốc hội tiếp tục tiến hành chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trong lĩnh vực thanh tra.

Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, trong 9 tháng đầu năm, ngành thanh tra đã đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện gần 5.600 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra.

Trong đó, 3.440 kết luận thanh tra đã hoàn thành 100% nội dung phải thực hiện. Các cơ quan chức năng đã thu hồi hơn 1.000 tỷ đồng, 10 ha đất; xử lý hành chính hơn 1.700 tổ chức, trên 4.800 cá nhân.

Nhiều sai phạm trong ngân hàng được phát hiện qua thanh tra

Đặt câu hỏi tới Tổng thanh tra Chính phủ, Đại biểu Bùi Mạnh Khoa (Thanh Hoá) chất vấn, thanh tra ngân hàng vừa qua đã phát hiện nhiều vụ việc vi phạm pháp luật, xử lý nghiêm, nhưng những vi phạm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn phức tạp, tinh vi. "Trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ trong thanh tra ngân hàng và giải pháp căn cơ tới đây là gì?"

Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, hằng năm cơ quan này phối hợp với các cơ quan trình Chính phủ kế hoạch định hướng thanh tra, trong đó có thanh tra lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm như ngành ngân hàng. Thanh tra lĩnh vực này thường tập trung vào quản lý tiền tệ, cấp tín dụng, đầu tư vào các lĩnh vực rủi ro như bất động sản, trái phiếu chứng khoán, nợ xấu ngân hàng, phòng chống rửa tiền...

Theo quy định, Thanh tra Chính phủ chỉ thanh tra tại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước trên 50%. Ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân hoặc nhà băng có vốn nhà nước dưới 50% không thuộc đối tượng thanh tra của Thanh tra Chính phủ, trừ trường hợp đặc biệt chỉ đạo từ Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng trung ương, Chính phủ hoặc Thủ tướng giao.

Những năm qua, Thanh tra Chính phủ mới tiến hành thanh tra một vụ việc tại ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân, là Ngân hàng Đại Chúng; thanh tra tại Ngân hàng Nhà nước, 4 ngân hàng thương mại cổ phần có vốn Nhà nước (VietcomBank, VietinBank, BIDV, Agribank); hai ngân hàng chính sách (Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng Phát triển Việt Nam VDB).

Kết quả, thanh tra ngành ngân hàng đã phát hiện nhiều sai sót, vi phạm và kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhiều chính sách bất cập. Việc này đã góp phần giữ kỷ cương, kỷ luật ngành ngân hàng. Một số vụ việc có dấu hiệu hình sự đã được cơ quan này chuyển cơ quan điều tra.

Chẳng hạn, quá trình thanh tra tại Agribank năm 2011, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện, chuyển hồ sơ 14 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự sang cơ quan điều tra Công an. Các vụ việc này đã được cơ quan điều tra tiến hành tố tụng. Hàng chục cán bộ ngân hàng liên quan đã được đưa ra xét xử và đây là vụ án lớn trong lĩnh vực ngân hàng.

Qua thanh tra đột xuất, phát hiện nhiều vụ đặc biệt nghiêm trọng

Đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) chất vấn: Tổng Thanh tra Chính phủ đã chỉ đạo thanh tra đột xuất tham nhũng trong ngành thanh tra như thế nào và kết quả ra sao? Tổng Thanh tra đã thực hiện phân cấp, phân quyền trong nội bộ Thanh tra Chính phủ ra sao và kết quả thế nào?

Trả lời đại biểu Lê Thanh Vân, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết, Tổng Thanh tra Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo chung về công tác thanh tra trên cả nước, theo quy định của Luật Thanh tra và pháp luật có liên quan. Những năm gần đây, Tổng Thanh tra đã chỉ đạo thanh tra đột xuất theo yêu cầu của Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực; theo yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Tổng Thanh tra sẽ giao Phó Tổng Thanh tra phụ trách nắm tình hình, đề xuất. Chỉ đạo Phó Tổng thanh tra phụ trách và giao Cục, Vụ thanh tra theo quy định pháp luật; chỉ đạo giám sát đoàn thanh tra; xem xét báo cáo dự thảo kết luận thanh tra; báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ về dự thảo kết luận thanh tra.

Tổng Thanh tra cho chủ trương để Phó Tổng thanh tra phụ trách ký ban hành kết luận, công khai kết luận thanh tra, báo cáo Thủ tướng và Ban chỉ đạo.

Tổng Thanh tra cũng chỉ đạo xử lý sau thanh tra, báo cáo Thủ tướng và Ban chỉ đạo kết quả sau thanh tra. Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Ban chỉ đạo, Thủ tướng đã thực hiện nhiều cuộc thanh tra đột xuất, qua đó kiến nghị xử lý theo pháp luật, nhiều cuộc thanh tra đáng chú ý như: Cổ phần hoá Cảng Quy Nhơn, AVG, Gang thép Thái Nguyên, VN Pharma, vụ Phan Văn Anh Vũ, mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm kit xét nghiệm,… Những cuộc thanh tra đột xuất đều được tiến hành khẩn trương, kết luận nhanh nhất để báo cáo Thủ tướng.

Qua thanh tra đã kiến nghị xử lý, chuyển cơ quan điều tra nhiều vụ việc; đối với vụ việc liên quan đến cán bộ, đảng viên thì chuyển sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xử lý theo thẩm quyền. Đối với phân cấp, phân quyền, Tổng Thanh tra Chính phủ đang thực hiện phân cấp phân quyền theo luật công chức, viên chức và các Nghị định của Chính phủ trên một số lĩnh vực.