Mừng vì đến nay vẫn còn cá thể động vật hoang dã cực kỳ quý hiếm trên thế giới như rắn hổ mây (hay hổ mang chúa) và hàng trăm con rắn khác, trong đó có nhiều loài quý hiếm vừa phát hiện ở đây.

Nhưng đáng lo là trước tác động của việc thi công xây dựng các công trình, môi trường sống tự nhiên của chúng ngày càng thu hẹp, nguy cơ tuyệt chủng cao hơn. Bảo tồn động vật hoang dã không chỉ yêu cầu việc thực hành bảo vệ loài, mà còn đòi hỏi tạo cho chúng môi trường sống.

Theo các tài liệu chuyên môn, hổ mang chúa là loài rắn thuộc họ Elapidae, phân bố chủ yếu trong các vùng rừng nhiệt đới từ Ấn Độ đến Đông Nam Á. Loài này được liệt kê tại phụ lục II trong Công ước quốc tế về động vật hoang dã nguy cấp (CITES), thuộc loại độc nhất thế giới có chiều dài tối đa ghi nhận được trong tự nhiên khoảng 7m. Cặp rắn hổ mang chúa được phát hiện ở An Giang nặng khoảng 60kg, chiều dài khoảng 6m quả là cực kỳ quý hiếm.

Ngoài những giá trị kinh tế, y học, giá trị môi trường, sự cân bằng đa dạng sinh học, ở nhiều nơi rắn hổ mang chúa được tôn trọng, thậm chí còn được tôn sùng do tín ngưỡng văn hóa bản địa. Rắn quý và những ông thầy rắn từ lâu đã trở thành những giai thoại độc, lạ ở vùng Bảy Núi. Đó chính là những giá trị văn hóa bản địa cần được giữ gìn và phát huy.

"Tịch thu" cặp rắn quý gửi về trung tâm bảo tồn động vật hoang dã như đề xuất của kiểm lâm tỉnh hay thả về môi trường tự nhiên, hay tiếp tục để doanh nghiệp nuôi giữ phục vụ du lịch? Chính quyền địa phương và cơ quan chức năng cân nhắc kỹ lưỡng điều này, đảm bảo yêu cầu bảo vệ động vật và thực thi hiệu quả CITES mà Việt Nam là thành viên, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của Luật đa dạng sinh học và các quy định pháp luật liên quan.

Môi trường tự nhiên khu vực núi Cấm, nơi rắn được phát hiện, đang bị tác động do đang xây dựng các công trình điện, thả chúng về tự nhiên không đảm bảo. Việc đưa cặp rắn quý về trung tâm để bảo tồn động vật hoang dã là cần thiết. Nhưng trong điều kiện thực tế của An Giang hay rộng ra là vùng ĐBSCL, liệu có một khu bảo tồn động vật hoang dã nào đủ điều kiện?

Đề nghị đưa cặp rắn quý về trại rắn Đồng Tâm, Tiền Giang vừa có điều kiện nuôi nhốt, vừa phục vụ nghiên cứu y học và du lịch cũng cần được xem xét. Hoặc chọn phương án cho phép doanh nghiệp tiếp tục nuôi nhốt loài động vật hoang dã, nguy hiểm này tại khu du lịch Đồi Tức Dụp cũng hết sức cân nhắc, đảm bảo các điều kiện nghiêm ngặt và cần được các cơ quan chuyên môn kiểm tra, giám sát chặt chẽ.

Quyết định "số phận" của cặp rắn quý hiếm này về đâu không chỉ là việc thực thi pháp luật bảo vệ động vật hoang dã, quý hiếm mà còn thể hiện thái độ ứng xử trước những giá trị bảo tồn tự nhiên, sự đa dạng sinh học và các giá trị lịch sử, văn hóa bản địa vùng Thất Sơn.