Bộ Công an vừa khởi tố, bắt giữ ông Trần Văn Minh; khởi tố ông Văn Hữu Chiến (hai ông là cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng) vì có liên quan đến vụ án của Vũ “nhôm”.

Các sai phạm của hai cựu chủ tịch Đà Nẵng chủ yếu liên quan đến các dự án, công sản của Đà Nẵng bị Vũ “nhôm” thâu tóm. Trong đó có dự án khu đô thị Đa Phước 29 ha, thuộc dự án khu đô thị phức hợp giao cho Công ty CP 79.

Trước đó vào năm 2013, Thanh tra Chính phủ từng công bố kết luận thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng trong việc chấp hành pháp luật về thanh tra, khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng; đặc biệt là một số dự án đầu tư có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất trong thời kỳ 2003 - 2011.

Đây là giai đoạn ông Trần Văn Minh giữ chức Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (2003-2006), sau đó là Chủ tịch (2006-2011).

Kết luận Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, từ năm 2003- 2011, TP Đà Nẵng đã thu hồi, giao đất, cho thuê đất đối với 1.061 công trình, dự án  với diện tích hơn 17 nghìn ha. Tổng số tiền sử dụng đất thu được là hơn 25.000 tỷ đồng.

Kiểm tra 46 trong tổng số 1061 công trình, Thanh tra Chính phủ kết luận TP Đà Nẵng đã giao cho các Ban quản lý dự án và một số Công ty thực hiện chức năng quản lý quỹ đất, ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân để đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh và xây dựng nhà bán và cho thuê không tuân thủ về các quy định của pháp luật về đất đai, vi phạm các quy định về luật Đất đai năm 2003. Việc làm này gây thất thu ngân sách nhà nước, gây thiệt hại lớn về kinh tế.

Việc ban hành đấu giá đất tại TP Đà Nẵng giai đoạn này cũng có nhiều sai phạm. Ngoài ra, tình trạng giao đất không thông qua đấu giá còn phổ biến dẫn đến việc xác định giá thu tiền sử dụng đất chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên thị trường, tạo điều kiện để một số nhà đầu tư đầu cơ, thu lợi.

Thanh tra Chính phủ đã điểm ra một số vụ việc điển hình, như khu đất giao cho Công ty TNHH Phúc Thiên Long để xây dựng khu dịch vụ thương mại du lịch, được UBND TP định giá từ năm 2007. Qua bốn lần gia hạn, đến tháng 9/2009, công ty mới nộp tiền nhưng TP lại không định lại giá, gây thất thu ngân sách hơn 120 tỉ đồng. Khu đất này, ngay sau đó Phúc Thiên Long chuyển nhượng cho đối tác khác, thu lợi hơn 498 tỉ đồng.

Tương tự, hai lô đất tổng diện tích hơn 3,4 ha được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt giá khởi điểm 88 tỉ đồng và chuyển nhượng cho bà Phạm Thị Đông tháng 1-2008. 32 ngày sau, bà Đông sang tên một lô cho người khác, thu chênh lệch 107 tỉ đồng. Lô còn lại, đến tháng 8, bà nhượng tiếp, kiếm lời 155 tỉ đồng.

Cũng miếng đất thứ hai ấy, hai tháng tiếp theo, chủ thứ cấp sang nhượng tiếp, hưởng chênh lệch 256 tỉ đồng. Tổng số tiền chênh lệch sau các lần chuyển nhượng, so với giá TP giao lên tới 520 tỉ đồng…

Thanh tra Chính phủ đã xác minh tổng cộng 22 dự án như vậy, kết luận số tiền vi phạm lên tới 2.120 tỉ đồng, trong đó có những vụ việc có dấu hiệu cố ý làm trái về Luật Đất đai và đầu tư xây dựng… Nhưng do thẩm quyền và nghiệp vụ điều tra của đoàn thanh tra không có, việc thanh tra mới chỉ dừng ở bước thanh tra hành chính.

Ngoài ra, một số vi phạm khác cũng được chỉ ra như giảm giá tiền sử dụng đất phải nộp nếu nộp tiền sớm, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và gia hạn nộp tiền sử dụng đất sai quy định. Tổng cộng tất cả sai phạm ở Đà Nẵng được xác định lên tới 3.434 tỉ đồng thất thu ngân sách.

Tổng cộng tất cả sai phạm ở TP Đà Nẵng thời điểm đó được xác định lên tới hơn 3.400 tỷ đồng.

Từ kết quả này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng kiểm điểm chủ tịch, các phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng và các tổ chức, cá nhân có liên quan trong thời kỳ năm 2003-2011. Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng phải kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật giám đốc bốn sở Tài chính, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Nội vụ, cùng Hội đồng Thẩm định giá đất thành phố và chánh Văn phòng UBND, giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất, giám đốc Công ty Quản lý và Khai thác đất thành phố…

Ngoài ra, Thanh tra CP kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an xác minh, làm rõ dấu hiệu cố ý làm trái, hành vi chuyển nhượng đất trái phép, gây thất thu ngân sách, tập trung vào sáu trường hợp được nêu cụ thể trong kết luận thanh tra. Với những vụ việc này, nếu có dấu hiệu tội phạm thì phải xử lý hình sự.

Thủ tướng đã đồng ý với kết luận thanh tra cũng như các kiến nghị này, đồng thời giao các bộ TN&MT, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư theo chức năng tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, thu chi tài chính cũng như việc thực hiện các dự án đầu tư liên quan đến giao, cho thuê đất tại Đà Nẵng trong thời gian qua.