Tài xế container đối diện án tù 15 năm?

Liên quan đến vụ tai nạn giao thông ở Bến Lức xảy ra chiều 2/1/2019, làm 4 người chết, 18 người bị thương, Công an tỉnh Long An đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt giam đối với tài xế Phạm Thành Hiếu (32 tuổi, ở Long An) để điều tra.

Theo thông tin ban đầu, tài xế container Phạm Thành Hiếu được làm xét nghiệm máu. Kết quả kiểm tra 2 lần đều cho dương tính với heroin. Khai tại cơ quan điều tra hiếu thừa nhận có sử dụng bia nhưng phủ nhận việc dùng ma túy.

Trước hậu quả nghiêm trọng cũng như các tình tiết trong vụ tai nạn này, nhiều người đặt câu hỏi tài xế container Phạm Thành Hiếu sẽ phải đối diện với hình phạt nào theo quy định của pháp luật và trách nhiệm bồi thường cho các nạn nhân như thế nào?

Trao đổi với PV, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng: Theo những thông tin ban đầu từ báo chí thì hành vi của lái xe container đã vi phạm nhiều lỗi trong Luật giao thông đường bộ 2008 (Luật GTĐB), cụ thể:

Vi phạm Khoản 5, Điều 4 Luật GTĐB. Nguyên tắc hoạt động giao thông đường bộ “Người tham gia giao thông phải có ý thức tự giác, nghiêm chỉnh chấp hành quy tắc giao thông, giữ gìn an toàn cho mình và cho người khác. Chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc bảo đảm an toàn của phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.

Vi phạm Khoản 7, Điều 8 Luật GTĐB về các hành vi bị cấm như “Điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà trong cơ thể có chất ma túy”.

Vi phạm Khoản 1 Điều 11 Luật GTĐB về chấp hành báo hiệu đường bộ, “người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh và chỉ dẫn của hệ thống báo hiệu đường bộ”.

Hành vi điều khiển xe container khi sử dụng chất ma túy, không chấp hành tín hiệu đèn giao thông gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về người và tài sản đã cấu thành tội "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ", tội phạm và hình phạt được quy định tại Khoản 3 Điều 260 BLHS 2015.

Đối với hành vi lái xe container sử dụng ma túy sẽ bị xử phạt theo Điều 21, Nghị định 167 ngày 12/11/2013 với mức phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng.

Điều 260 BLHS quy định tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ cũng nêu rõ, nếu phạm tội thuộc gây hậu quả chết 3 người, hoặc gây thương tích, tổn hại sức khoẻ của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này là 201 trở lên thì có thể bị phạt tù từ 7-15 năm.

Trong khi đó, trả lời câu hỏi tình tiết sử dụng chất ma túy khi điều khiển xe containe có phải là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự của tài xế không? Luật sư Đặng Xuân Cường – Công ty TAT Law firm (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho hay: "Hành vi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà trong người có chất ma túy là một trong những hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại khoản 7 Điều 8 Luật An toàn giao thông đường bộ hiện hành. Hành vi trên của tài xế Hiếu đã có dấu hiệu rất rõ ràng của “Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” được quy định tại Điều 260 của Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017)".

Tuy nhiên, theo luật sư Cường, để xác định đúng điều khoản làm cơ sở truy tố đối với tài xế đã gây ra vụ tai nạn thì cần phải qua quá trình điều tra để xác định chính xác hậu quả xảy ra. Nhưng chắc chắn với lỗi sử dụng ma tuý và bia rượu gây tai nạn, làm chết 4 người thì mức hình phạt sẽ là rất nặng nề. 

Trường hợp tài xế container được xác định đã sử dụng chất ma túy khi tham gia giao thông sẽ được xác định là tình tiết định khung hình phạt chứ không phải là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự bởi lẽ tình tiết này đã được nhà làm luật dự liệu và xác định ngay trong điều 260 Bộ luật hình sự để xác định khung hình phạt cho người vi phạm, nặng nhất là 15 năm tù.

Trách nhiệm bồi thường dân sự cho các nạn nhân thế nào?

Theo luật sư Thơm, căn cứ Điều 601, Bộ luật Dân sự 2015 quy định bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra, “chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.

Như vậy, theo quy định của pháp luật dân sự thì việc xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại này không phụ thuộc vào việc chủ xe có mặt trên xe hay không mà dựa vào việc ai là người đang chiếm hữu, sử dụng chiếc xe đó.

Nếu người gây tai nạn là người được thuê lái xe thì không phải là người chiếm hữu, sử dụng chiếc xe, mà chủ xe mới là người chiếm hữu, sử dụng. Do đó, chủ xe phải có trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại cho người bị tai nạn.

Chủ phương tiện có thể khởi kiện lái xe để giải quyết đòi lại số tiền đó ở vụ kiện dân sự khác, nếu có yêu cầu. Trường hợp không khởi kiện thì hai bên thỏa thuận về số tiền bồi thường. Nguyên tắc là xét trên cơ sở chủ phương tiện, là người có điều kiện để để bồi thường.