Xây dựng trước khi được cấp phép, trước khi gửi thẩm định
Dự án đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung tại huyện Lương Tài (gọi tắt là Dự án điện rác Lương Tài) - (địa chỉ: thôn Thanh Hà, xã An Thịnh, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) do Công ty TNHH Năng Lượng Mới Eu - Conch Venture Bắc Ninh làm chủ đầu tư. Dự án có diện tích sử dụng đất là 8,7 ha với tổng số vốn là khoảng 945 tỷ đồng.
Đây là một trong số nhiều dự án “đốt rác phát điện” được thực hiện trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua. Riêng dự án này được giới thiệu là có công suất xử lý rác thải 300 tấn/ ngày đêm, công suất phát điện 6MWh. Dự án thuộc nhóm B, loại công trình hạ tầng kỹ thuật cấp I (do Bộ Xây dựng thẩm định). Dự án cơ bản có các khối chính bao gồm: Xưởng đốt rác, Nhà quản lý hành chính 7 tầng; Khu ký túc xá 4 tầng…
Đáng chú ý, theo tìm hiểu của PV Tạp chí Người Xây dựng, Dự án điện rác Lương Tài được khởi công xây dựng từ năm 2020, trước khi có giấy phép đến 2 năm và thậm chí trước cả khi được Cục Quản lý Hoạt động Xây dựng của Bộ Xây dựng thẩm định.
Làm việc với PV, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh và Huyện Lương Tài xác nhận có việc Dự án khởi công xây dựng trước khi có giấy phép như PV đã nêu (khởi công xây dựng năm 2020).
Theo thông tin Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cung cấp, Dự án điện rác Lương Tài được UBND tỉnh Bắc Ninh cấp giấy phép 2 lần: Lần 1 số 357/GPXD ngày 01/07/2022, lần 2 số 185/GPXD ngày 27/01/2023.
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh vào đầu tháng 5/2021 cho thấy: Tính đến thời điểm trên, việc thi công Nhà xưởng liên hợp: Đã hoàn thành đến 80% xây dựng dầm đại móng khu vực nhà xưởng chính, hoàn thành thi công cốt thép bản đáy hố rác, hoàn thành lấp đất nền móng khu vực xử lý khí khói, đào đất nền khu xử lý nước rỉ rác; Hạng mục Ký túc xá: Hoàn thành 20% công tác trát tường tầng 1 và 60% xây gạch tầng 4; Hoàn thành thi công tường bao quanh nhà máy; Hoàn thành thi công và nghiệm thu đường ống nước sinh hoạt để đưa vào sử dụng.
Trong bài “Lãnh đạo tỉnh kiểm tra tiến độ và công tác phòng, chống dịch tại khu xử lý chất thải rắn huyện Lương Tài” trên Cổng thông tin diện tử Bắc Ninh (bacninh.gov.vn) đăng tải ngày 13/8/2021, cũng nêu: “Dự án đã hoàn thành 80% khối lượng xây dựng công trình, lắp đặt 20% trang thiết bị; đang hoàn thiện nội thất nhà ký túc xá, dự kiến tháng 10/2021 đưa vào sử dụng để đón các chuyên gia đến chuyển giao công nghệ. Chủ đầu tư hiện đang tập trung nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ thi công, phấn đấu đến tháng 04/2022 tiếp nhận rác vận hành thử nghiệm và đến tháng 05/2022 đi vào hoạt động chính thức…”.
Trong khi đó, ngày 22/10/2021, Cục Quản lý Hoạt động Xây dựng - Bộ Xây dựng mới có văn bản số 276/HĐXD-QLDA thông báo kết quả thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng đối với dự án. Thậm chí theo văn bản này thì Cục Quản lý Hoạt động Xây dựng nhận được tờ trình của Công ty TNHH Năng Lượng Mới EU - Conch Venture Bắc Ninh trình thẩm định là ngày 19/7/2021.
Như vậy, dự án trên được khởi công xây dựng trước cả khi doanh nghiệp trình văn bản thẩm định lên Cục.
Đại diện Sở Xây dựng Bắc Ninh cho rằng, việc quản lý dự án và để xảy ra việc khởi công trước khi có giấy phép trách nhiệm thuộc về chính quyền cấp huyện. “Khi nắm bắt được việc này Sở đã có chỉ đạo đến huyện Lương Tài yêu cầu kiểm tra xử lý vi phạm”, đại diện Sở Xây dựng Bắc Ninh thông tin.
Về phía huyện Lương Tài, giải thích trách nhiệm để xảy ra việc doanh nghiệp khởi công xây dựng dự án trước khi có giấy phép, lãnh đạo Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện cho rằng: Do thời điểm trên xảy ra dịch COVID-19 nên các thủ tục hành chính, thẩm định hồ sơ cấp phép bị kéo dài. Hơn nữa, hồ sơ do người ngoài thiết kế nên phải phiên dịch lại dẫn đến kéo dài…
Xử phạt cho tồn tại?
Lãnh đạo Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Lương Tài cũng cho biết, vi phạm của Công ty TNHH Năng Lượng Mới EU - Conch Venture Bắc Ninh đã bị UBND huyện cũng 2 lần lập biên bản xử phạt hành chính.
Cụ thể: Ngày 07/09/2021, UBND huyện Lương Tài đã ban hành Quyết định số 1426/QĐ-UBND về việc xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng đối với Công ty TNHH Năng Lượng Mới EU - Conch Venture Bắc Ninh số tiền 30 triệu đồng vì “xây nhà ăn, nghỉ công nhân cao 4 tầng mà chưa có giấy phép”.
Quyết định xử phạt cũng yêu cầu, trong 60 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính công ty phải làm thủ tục đề nghị cơ quan thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng. Hết thời hạn này, Công ty không xuất trình giấy phép xây dựng thì bị áp dụng biện pháp buộc tháo dỡ phần công trình vi phạm.
Tuy nhiên như đã đề cập, phải đến ngày 01/07/2022 dự án mới được cấp phép lần 1 và lần 2 là ngày 27/01/2023.
Tiếp đó, ngày 29/12/2022, UBND huyện Lương Tài tiếp tục bàn hành Quyết định số 1812/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng đối với Công ty TNHH Năng Lượng Mới EU - Conch Venture Bắc Ninh số tiền 130 triệu đồng vì đã “Tổ chức thi công xây nhà quản lý hành chính và nhà xưởng đốt rác không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng…”.
Sự việc Công ty TNHH Năng Lượng Mới EU - Conch Venture Bắc Ninh khởi công xây dựng dự án trước khi có giấy phép, trước khi được thẩm định khiến dư luận đặt dấu hỏi về trách nhiệm quản lý, giám sát của cơ quan chức năng tại Bắc Ninh.
Qua tìm hiểu được biết, thời gian qua tại tỉnh Bắc Ninh các trường hợp doanh nghiệp xây dựng trước khi có giấy phép cũng không phải là hiếm. Vì vậy hơn lúc nào, các cơ quan quản lý cấp Trung ương cần làm việc với tỉnh Bắc Ninh để làm rõ vấn đề này, tránh tạo ra tiền lệ xấu.