Chuyên gia đề xuất đẩy nhanh đầu tư các dự án điện mới, giải quyết vấn đề thiếu điện

Miền Bắc khủng hoảng thiếu điện

Miền Bắc có công suất tiêu thụ điện lớn, kèm theo nhiều nguyên nhân khiến cả vùng xảy ra khủng hoảng thiếu điện trầm trọng những ngày nắng nóng.

Thông tin về tình hình cung ứng điện chiều ngày 7/6, ông Trần Việt Hòa, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, hiện tổng công suất khả dụng của hệ thống điện miền Bắc (bao gồm cả điện nhập khẩu) có thể huy động để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện chỉ đạt mức 17.500-17.900MW (khoảng 59,2% công suất lắp đặt).

Trong khi đó, nhu cầu sử dụng điện ở khu vực miền Bắc có thể lên mức 23.500 - 24.000 MW trong những ngày nắng nóng sắp tới. Ước tính, mỗi ngày thiếu 30,9 triệu kWh và ngày cao nhất có thể tới 50,8 triệu kWh. Miền Bắc nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết giờ trong ngày.

Theo Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, hầu hết hồ thủy điện lớn miền Bắc đã về mức nước chết gồm: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na, Thác Bà. Riêng hai hồ thủy điện Lai Châu và Sơn La đã phải chạy xuống dưới mực nước chết. Duy nhất hồ thủy điện Hòa Bình còn nước trong hồ và có thể duy trì phát điện đến khoảng ngày 12-13/6.

Tổng công suất không huy động được của các nguồn thủy điện miền Bắc sẽ ở mức 5.000 MW và có thể lên đến 7.000 MW khi hồ thủy điện Hòa Bình về mực nước chết. Như vậy, tính đến ngày 6/6, công suất khả dụng của thuỷ điện là 3.110 MW, chỉ đạt 23,7% công suất lắp đặt.

Trong bối cảnh tình hình khó khăn về cung ứng điện hiện nay, EVN đã phải cắt điện ở miền Bắc. Chẳng hạn, ngày 5/6, công suất tiêu thụ bị giảm 3.609 MW lúc 16h30, trong đó khu vực công nghiệp lớn giảm khoảng 1.423 MW, khu sinh hoạt là 1.264 MW.

Trước đó, từ đầu tháng 6 khi nắng nóng đỉnh điểm diễn ra ở miền Bắc, tình trạng mất điện diện rộng đã diễn ra. Nhiều hộ kinh doanh, gia đình tại các quận, huyện “trở tay không kịp” khi bị cắt điện đột ngột, kéo dài hơn 10 tiếng/ngày, hoặc giữa đêm khuya, mọi sinh hoạt của người dân bị đảo lộn, sức khỏe giảm sút.

Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng, nắng nóng gay gắt và tác động của hiện tượng El Nino diễn ra tại nhiều địa phương trên cả nước đã làm tăng nhu cầu điện sinh hoạt của người dân. Với thực trạng nguồn điện và hạ tầng lưới điện của chúng ta hiện tại, chuyện thiếu điện sẽ khó tránh khỏi.

Trong cơ cấu nguồn cung cấp điện cho miền Bắc, thủy điện chiếm tỉ trọng lớn (43,6%). Tuy nhiên, thời gian qua, hàng loạt hồ thủy điện khác khu vực miền Bắc đang ở mực nước chết, bao gồm: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na, Thác Bà, Bản Vẽ…

Cùng với suy giảm nguồn phát từ các thủy điện, các nhà máy nhiệt điện cũng gặp nhiều sự cố do phải vận hành tối đa công suất trong thời gian dài.

20 triệu kWh cho lưới điện miền Bắc

Theo tính toán của Bộ Công Thương, hệ thống điện miền Bắc đang thiếu hụt khoảng 4.350 MW với sản lượng không đáp ứng được trung bình ngày khoảng là 30,9 triệu kWh (ngày cao nhất có thể lên tới 50,8 triệu kWh). Khi đó, hệ thống điện miền Bắc đối mặt với nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết các giờ trong ngày.

Để đảm bảo cung ứng điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã huy động tất cả các nguồn điện trên toàn quốc, kể cả các nguồn điện chạy dầu ở mức trên 5.000 đồng/kWh.

Theo thông tin mới nhất từ Giám đốc Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn, thuộc Tổng Công ty Phát điện 1 Võ Mạnh Hà, từ hôm nay (13/6), khi 2 tổ máy của Nhiệt điện Nghi Sơn và Nhiệt điện Thái Bình 2 vận hành trở lại sau thời gian khắc phục sự cố sẽ cung cấp cho lưới điện miền Bắc thêm 20 triệu kWh/ngày. Điều này góp phần giảm áp lực cung cấp điện cho hệ thống điện miền Bắc trong cao điểm nắng nóng.

Ông Võ Mạnh Hà cũng cho biết, trong điều kiện thời tiết nắng nóng, các tổ máy vận hành tối đa công suất nên rất dễ xảy ra các nguy cơ sự cố, để đảm bảo công tác sản xuất liên tục, an toàn cho thiết bị, công ty đã triển khai công tác giám sát, kiểm tra thường xuyên, liên tục. 

Trước tình trạng đó, Công ty đã triển khai nhiều hoạt động nhằm đảm bảo tổ máy vận hành ổn định, sẵn sàng đáp ứng huy động của Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia.

Hiện tại, các hồ thủy điện cũng đã có những cải thiện. Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, các hồ chứa khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Đông Nam Bộ vượt qua mực nước chết nhưng vẫn ở mực nước thấp.

Để thúc đẩy phát triển hệ thống truyền tải điện, giảm thiểu nguy cơ thiếu điện, theo các chuyên gia, việc cần làm ngay là phải sớm gỡ rào cản cơ chế, dám chịu trách nhiệm và gỡ nút thắt về nguồn, về đầu tư.

Đề xuất giải pháp về vấn đề cung ứng điện, TS Nguyễn Đình Cung, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho rằng, để giải quyết vấn đề thiếu điện, trước mắt, những nhà máy điện than đang ở trong quy hoạch, đã được phê duyệt cần đẩy nhanh tiến độ hơn nữa.

Bởi "đây là những nhà máy điện than đang trong quy hoạch chứ đừng nói đến điện gió, điện gió ngoài khơi vì nếu chờ kế hoạch triển khai Quy hoạch Điện VIII thì có thể 1 năm sau chưa chắc đã có".