Đại biểu quốc hội tranh luận đề nghị điều tra vụ sách giáo khoa lớp 1

Ngày 4/11, tiếp tục phiên thảo luận về kinh tế - xã hội theo chương trình kỳ họp thứ 10, các ĐBQH tiếp tục tranh luận về vấn đề sách giáo khoa lớp 1, đang được dư luận đặc biệt quan tâm.

Sai sót sách giáo khoa lớp 1, đã đến mức truy tố, xử lý hình sự?

Tại phiên chiều 3/11, ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo (Đoàn Nam Định) đã phát biểu đề nghị cần xem xét kỹ lưỡng từng khâu để làm rõ mức độ sai sót với sách giáo khoa lớp 1.

Theo ĐBQH, pháp luật đã có đầy đủ các quy định tạo căn cứ để có thể tiến hành xử lý hay kỷ luật các cá nhân có trách nhiệm khi có dấu hiệu sai phạm. 

Theo đại biểu Thảo, sách giáo khoa ở một số bộ còn có biểu hiện thiếu trong sáng về ngôn ngữ, thiếu hệ thống logic, chưa khai thác được kho tàng văn hóa của Việt Nam, dẫn tới giáo viên phải vừa dạy vừa điều chỉnh. Đây là một tình trạng thực tế, đang để lại dư luận không tốt".

"Điều đáng nói, những tồn tại này chỉ đến khi sách được chính thức đưa vào sử dụng mới bộc lộ, mà không được phát hiện sớm hơn trong quá trình biên soạn, thẩm định...”, nữ ĐBQH Đoàn Nam Định nói.

Là đại biểu đang công tác trong ngành giáo dục, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo cảm thấy rất tiếc về sự cố trên dù Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, việc phê duyệt sách là đúng quy định, Hội đồng thẩm định quốc gia cho biết đã làm hết sức trách nhiệm, nhóm tác giả biên soạn sách cho biết nội dung đưa vào sách giáo khoa đã được chọn lọc phù hợp.

Nữ ĐBQH Đoàn Nam Định đề nghị: Thứ nhất, để không đánh đồng, quy kết tất cả các bộ sách giáo khoa lớp 1 có vấn đề, cần phải làm rõ có hay không tình trạng sai sót và nếu có thì sai ở đâu, thuộc cuốn nào, bộ sách nào và trách nhiệm xử lý, khắc phục hậu quả thuộc về ai? Với mong muốn không thể để thế một thế hệ học sinh phải học sách giáo khoa sai sót như vậy, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo nêu rõ quan điểm của mình là khi sách đã sai thì bắt buộc phải sửa.

Thứ hai, để thẩm định lại sách, theo đại biểu đang công tác trong ngành giáo dục thì cần phải làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan từ biên soạn, thẩm định, đến phê duyệt để ban hành. Với các nhóm tác giả, đại biểu cho rằng, nguồn lợi họ thu được phải gắn với trách nhiệm đến khâu cuối cùng, sách của nhóm nào sai sót thì chủ biên của nhóm đó phải chịu trách nhiệm. Đặc biệt khi thu hồi để chỉnh sửa thì cần phải cung cấp sách thay thế và miễn phí cho học sinh, tránh để cho phụ huynh và học sinh thiệt hại kép.

Đặc biệt, vấn đề thứ ba đại biểu Đặng Thị Phương Thảo nêu ra là về việc quy trách nhiệm khi để xảy ra sai sót như vậy. 

“Tôi đề nghị cần xem xét từng khâu để làm rõ mức độ sai sót, vì pháp luật đã có đầy đủ quy định để có thể tiến hành xử lý hay kỷ luật các cá nhân khi có dấu hiệu sai phạm”, đại biểu Thảo nói.

Mặt khác, theo đại biểu đoàn Nam Định, một bộ sách giáo khoa khi chỉnh sửa là việc làm có phạm vi lớn, không còn là nội bộ trong ngành giáo dục, đối tượng chịu tác động rất rộng, từng học sinh, phụ huynh, tới nhà trường và kéo theo sự vào cuộc của nhiều cơ quan. Để khắc phục, dự kiến sẽ tốn kém về tiền của, gây ảnh hưởng đến việc sử dụng tài sản, cá nhân, tổ chức, tới tài sản của nhà nước.

“Vì vậy, để tránh làm bức xúc trong nhân dân, cần có sự vào cuộc của cơ quan điều tra. Bên cạnh đó cũng cần đẩy nhanh tiến độ điều tra, đưa ra xét xử truy cứu trách nhiệm đối với các hành vi in ấn trái phép, làm giả sách giáo khoa, sách tham khảo để đảm bảo công bằng về quyền tác giả, quyền xuất bản của từng bộ sách”, đại biểu Thảo nói thêm.

"Tôi nói không bênh Bộ GD&ĐT"

Đáng nói, trước những đề nghị của nữ ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo nêu ra thì ngay sau đó ĐBQH Bùi Văn Phương (Đoàn Ninh Bình) tranh luận lại cho rằng, sách giáo khoa mới chỉ áp dụng được trong một thời gian ngắn, và những sai sót này chỉ ở dạng chưa phù hợp, hoàn toàn có thể chỉnh sửa được trong thời gian tới.

Ông Phương cũng cho rằng, sự việc liên quan đến sách giáo khoa lớp 1 chưa nghiêm trọng đến mức phải truy tố, hình sự hóa.

ĐBQH Bùi Văn Phương cũng cho hay: Bản thân ông có 10 năm làm đại biểu chuyên trách ở Quốc hội. Theo ông, việc tranh luận là rất bình thường để làm rõ thêm các vấn đề cử tri quan tâm.

“Tôi nói không phải để bênh Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nói khách quan sách Tiếng Việt lớp 1 có lỗi, có sai, nhưng việc đó không đến mức độ nghiêm trọng như một số ý kiến. Việc này khắc phục được, giáo viên sẽ sửa lại, khi giảng dạy đến bài đó thì lựa chọn tài liệu khác phù hợp”, đại biểu Phương nói.

Ngay sau khi bà Thảo tranh luận, bà Ngô Thị Minh, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo đã bấm nút tranh luận và bày tỏ chia sẻ những lo toan, trăn trở của cử tri và các đại biểu.

Bà Minh thừa nhận, sách giáo khoa tiếng Việt lớp 1 có sạn. Những lo toan đó hoàn toàn chính đáng. Và việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông là vấn đề lớn và rất khó.

Bà Minh cho biết, Bộ và Hội đồng thẩm định đã tiếp thu ý kiến cử tri, giải trình trước Quốc hội. Việc đổi mới này đang phải chuyển hướng rất mạnh từ truyền thụ kiến thức một chiều cho học sinh sang phát triển năng lực, phẩm chất người học.

“Sách giáo khoa là tài liệu và mỗi môn học có nhiều sách giáo khoa. Việc dạy theo chủ đề sẽ giúp học sinh có nhiều cách nhìn nhận, cách tiếp cận bởi trình độ các em khác nhau. Thời gian qua do ảnh hưởng đại dịch Covid-19 nên việc bồi dưỡng giáo viên, học sinh theo chương trình mới là áp lực rất lớn. Vì vậy mong đại biểu, cử tri hiểu và có sự đồng thuận” - bà Minh cho hay.

Tranh luận lại ý kiến này vào sáng 4/11, ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo khẳng định: Bản thân tôi phát biểu với tinh thần cầu thị và mang tính chất xây dựng và luôn luôn chịu trách nhiệm với phát biểu của mình.

ĐBQH Thảo cho rằng, sách giáo khoa là vấn đề cử tri bức xúc, phản ánh với đại biểu và đại biểu phải làm tròn trách nhiệm, phản ánh trung thực những tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Ngoài ra, mức độ sai sót về sách giáo khoa đến đâu, đại biểu không thể tự đánh giá được mà thuộc về cơ quan chức năng.

Bên cạnh đó, bà Thảo cũng nhấn mạnh thêm, việc đề nghị cơ quan điều tra vào cuộc là với lĩnh vực in ấn xuất bản, điều này cũng góp phần trả lại sự công bằng cho các nhà xuất bản làm ăn chân chính.