Điều chưa kể về tòa dinh thự 'Vua Mèo' Hà Giang

Tin tức liên quan đến vụ việc tòa dinh thự "Vua Mèo" Hà Giang hay còn gọi là "Vua H'Mông", đang được dư luận quan tâm.

Theo tài liệu mà cháu nội của "Vua Mèo", ông Vương Duy Bảo cung cấp: Khu dinh thự "Vua Mèo" Hà Giang tọa lạc trên một gò đất thuộc thung lũng Sà Phìn, cách trung tâm Đồng Văn (Hà Giang) 15 km. Dinh thự và cả mảnh đất rộng lớn bao quanh thuộc sở hữu của ông Vương Chính Đức (1865-1947), có tên gọi khác là Vàng Dúng Lùng, thủ lĩnh cộng đồng người H'Mông ở Đồng Văn.

Ngày bé, gia đình Vương Chính Đức rất nghèo, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc. Bản thân phải lang thang nay đây mai đó kiếm kế sinh nhai. Sau đó, ông tham gia vào tổ chức “Hươu nai” – một tổ chức của người Mông ở Đồng Văn để chống lại một nhóm cướp di chuyển từ vùng Quảng Tây (Trung Quốc) xuống có tên là Quân Cờ đen. Trong quá trình đấu tranh, Vương Chính Đức đã được người Mông suy tôn làm thủ lĩnh.

Theo tài liệu từ ông Bảo: Năm 1890, Vương Chính Đức đã cho mời thầy địa lý tên là Trương Chiếu ở xã Phố Là, huyện Đồng Văn tìm địa điểm làm nhà. Sau một thời gian đi khắp mảnh đất Đồng Văn để tìm địa điểm, cuối cùng vị trí được chọn xây dinh thự là quả đồi hình con rùa nằm giữa cánh đồng Sà Phìn, xung quanh là những núi cao bao bọc.

Mảnh đất này được Trương Chiếu kết luận là mảnh đất ở của bậc anh kiệt. "Giữa cánh đồng Sà Phìn nổi lên một quả đồi hình con rùa, xung quanh là những núi cao bao bọc. Xây nhà trên lưng con rùa sẽ giàu sang, phú quý suốt đời. Sau lưng con rùa là dãy núi hình ghế tựa, có đất để co, duỗi chân. Bên phải có núi cao chọc trời, bên trái là núi to ngang trời. Đằng sau quả đồi có 2 núi tượng trưng cho văn, võ đứng hầu. Sau 2 quả núi này là dãy núi chắn ngang như rồng uốn lượn…”, ông Bảo miêu tả lại.

Sau khi đã chọn xong, Vương Chính Đức giao cho cụ Hoàng (là người kinh, gốc Nam Định) là mưu sĩ cho Vương Chính Đức và ông Cử Chúng Là (là người H'Mông ở Làn Trá Tủng huyện Đồng Văn) là người phụ trách quân đội người H'Mông để nghiên cứu, phác hoạ một toà nhà trên mảnh đất này.

Vương Chính Đức cũng mời Tống Bách Giao (là người Hán ở huyện Tây Thọ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) thầu thiết bị và thi công. Tòa dinh thự khởi công năm 1898 đến 1903 thì khánh thành với tổng kinh phí khoảng 15 vạn đồng bạc hoa xòe, tương đương khoảng 150 tỷ đồng ngày nay.

Khu dinh thự được xây kiểu pháo đài phòng thủ chia làm 3 phần, đó là tiền dinh, trung dinh và hậu dinh. Xung quanh được bao bọc bởi lớp tường đá dày 60-70 cm, cao 2 m, có nhiều lỗ châu mai. Phía sau nhà có 2 lô cốt kiên cố. Nhà thiết kế theo kiểu của người Hán, lò sưởi kiểu Pháp với tổng diện tích lên tới hơn 3.000m2.

Trước khi mất, Vương Chính Đức đã chia toà dinh thự của ông cho những người thừa kế như sau: Tiền dinh sẽ cho Vương Quỳnh Sơn, cháu đích tôn của Ông Vương Chính Đức thừa kế. Trung Dinh sẽ cho Vương Chí Chư (con trai thứ 3 của Vương Chính Đức) thừa kế. Hậu dinh sẽ cho Vương Chí Sình (con trai thứ 4 của Vương Chính Đức) thừa kế. Việc thừa kế này có sự chứng giám của các đầu dòng, đầu họ người H'Mông.

Phần tiền dinh: Trước cửa có hai câu đối, bên phải của toà dinh thự tầng một là nơi ăn, ở của các thủ lĩnh, tầng hai là văn phòng của Vương Chính Đức...Bên trái tầng một dinh thự là phòng khách của Tổng quản (người giúp việc của Vương Chính Đức), còn tầng hai là nơi ăn ở của các vệ sĩ.

Vào bên trong Giếng trời của tiền dinh sẽ thấy tấm biển sơn son thếp vàng với dòng chữ Hán Biên chính khả phong, tạm dịch là Chính quyền biên cương vững mạnh, được Nhà Nguyễn mang từ Huế ra gắn cho dinh thự của Vương Chính Đức vào năm Khải Định thứ 13 cùng Thẻ bài Ngà voi và mũ áo Tấn phong cho Vương Chính Đức làm quan của Triều đình.

Phần trung dinh: Bên phải tầng một và hai là nơi nghỉ của họ hàng khi đến chơi (tầng một là của đàn bà, tầng hai là của đàn ông), bên trái tầng một là bếp tiểu táo phục vụ khách họ hàng do Vương Chí Chư (con trai thứ 3 của Vương Chính Đức) đảm nhiệm. Tầng hai là nơi để lương thực, thực phẩm.

Phần hậu dinh: Đây là nơi ăn, ở sinh hoạt của Vương Chính Đức. Tầng hai là nơi cất giữ đồ dùng riêng của Vương Chính Đức, dãy nhà ngang trong cùng là nơi Vương Chính Đức tiếp khách, đồng thời là phòng ăn của riêng ông.

Liên quan đến chuyện cháu nội “Vua Mèo” kêu cứu xung quanh việc bị tước quyền sử dụng tòa dinh thự nổi tiếng, Bộ VHTTDL cho biết: Bộ đã cử Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên lên Hà Giang nắm tình hình cụ thể, sau đó sẽ có báo cáo và thông tin đến dư luận.