Hè 2025 oi bức, thời tiết cực đoan gia tăng khắp cả nước

Nắng nóng gia tăng trong tháng 5-6

Theo nhận định từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, mùa hè năm 2025 không vượt đỉnh khốc liệt như năm 2024, song nắng nóng vẫn gia tăng mạnh, đặc biệt trong các tháng 5 và 6. Các đợt nóng sẽ xuất hiện diện rộng tại Bắc Bộ và Trung Bộ, trong đó nhiều khu vực như trung du, đồng bằng Bắc Bộ, Sơn La, Hòa Bình được dự báo có thể xuất hiện nắng nóng ngay trong đầu tháng 5.

Giai đoạn từ nay đến ngày 7/5, hầu khắp các vùng trên cả nước đều có hình thái thời tiết tương đối phức tạp. Bắc Bộ ngày nắng, nhiều nơi nắng nóng, chiều tối và đêm có mưa rào và dông cục bộ. Khu vực từ Thanh Hóa đến Phú Yên ghi nhận nắng nóng gay gắt vào ban ngày, ban đêm có thể xuất hiện mưa rào vài nơi. Tây Nguyên và Nam Bộ cũng chịu ảnh hưởng tương tự với nắng ban ngày và mưa rào, dông rải rác về chiều tối.

Đáng lưu ý, trong các đợt mưa dông, nguy cơ xảy ra hiện tượng thời tiết cực đoan như lốc xoáy, sét, mưa đá và gió giật mạnh được cảnh báo ở mức cao. Đặc biệt trong thời gian chuyển mùa, các khu vực vùng núi, trung du và nơi có địa hình phức tạp cần nâng cao cảnh giác.

Dự báo từ đêm 7/5 đến 15/5 cho thấy xu hướng nắng nóng tiếp tục duy trì và gia tăng. Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ bước vào những ngày nắng gay gắt nhất trong tháng, với nhiệt độ có thể vượt ngưỡng trung bình nhiều năm. Sau đó, từ ngày 9-10/5, khu vực này sẽ xuất hiện những đợt mưa rào, dông rải rác, giúp hạ nhiệt tạm thời.

Ở Trung Bộ, nắng nóng vẫn chiếm ưu thế đến ngày 9/5, trước khi những cơn mưa rào xuất hiện tại Bắc Trung Bộ. Từ 10 đến 14/5, Trung và Nam Trung Bộ có khả năng có mưa to cục bộ, đặc biệt vào chiều tối. Trong khi đó, Tây Nguyên và Nam Bộ tiếp tục đón nhận thời tiết ngày nắng, chiều tối mưa rào, nhiều nơi có mưa to kèm theo dông sét nguy hiểm.

Theo ông Nguyễn Văn Hưởng – Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia – năm 2025, hiện tượng ENSO đang duy trì trạng thái trung tính với xác suất cao (70-90% trong giai đoạn tháng 5-7 và 55-65% trong tháng 8-10). Điều này đồng nghĩa với việc thời tiết năm nay sẽ khó lường, không quá cực đoan như khi El Nino hay La Nina hoạt động mạnh, nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ nắng nóng kéo dài xen kẽ các đợt mưa lớn bất thường.

Bên cạnh đó, nhiệt độ trung bình từ tháng 5 đến tháng 10 trên toàn quốc được dự báo cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,5-1 độ C, đặc biệt tháng 6 và tháng 8 sẽ là đỉnh điểm nóng nực. Riêng khu vực Tây Bắc có thời điểm có thể vượt ngưỡng trung bình trên 1 độ C.

Lũ cục bộ, hạn hán và ngập úng cùng đe dọa

Không chỉ nắng nóng, mùa hè năm nay cũng ghi nhận hàng loạt nguy cơ thời tiết cực đoan, từ mưa lớn cục bộ đến hạn hán và xâm nhập mặn. Các chuyên gia khí tượng nhận định, mùa mưa bão 2025 (từ tháng 6-11) sẽ có khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó 4-6 cơn được dự báo sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam. Phần lớn các cơn bão dự kiến tập trung vào nửa cuối mùa, gây nhiều khó khăn cho công tác phòng chống thiên tai.

Ngoài các tỉnh phía Bắc, khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ cũng sẽ phải đối mặt với những đợt mưa lớn cục bộ trong các tháng 5-9. Lượng mưa tại đây được dự báo cao hơn trung bình 5-20%, dẫn đến nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập úng, nhất là tại các vùng núi, vùng trũng thấp và đô thị đông dân như Hà Nội, TP.HCM và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn cũng sẽ tiếp tục là bài toán khó với khu vực miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long. Việc thiếu nước sinh hoạt và sản xuất có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu không có các biện pháp chủ động điều tiết nguồn nước và cải thiện hạ tầng thủy lợi. Giới chuyên gia khuyến nghị cần triển khai sớm các công trình trữ nước, cảnh báo sớm và hướng dẫn người dân tiết kiệm nước.

Ông Mai Văn Khiêm – Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, Việt Nam đang đối mặt với một giai đoạn đặc biệt nhạy cảm trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu. Nhiệt độ nhiều khu vực được dự báo sẽ vượt ngưỡng trung bình nhiều năm, trong khi tần suất xuất hiện của các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, dông lốc, sét, mưa đá ngày càng dày đặc hơn.

Không chỉ tại Việt Nam, tình hình thời tiết toàn cầu cũng đang trở nên đáng báo động. Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), từ năm 1970 đến 2021, các hiện tượng thời tiết cực đoan đã gây ra gần 12.000 thảm họa, cướp đi sinh mạng của 2 triệu người và gây thiệt hại kinh tế lên tới 4.300 tỷ USD.

Mùa hè năm 2025 được dự báo sẽ không “nghẹt thở” như năm 2024, nhưng vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro thời tiết cực đoan, từ nắng nóng diện rộng đến mưa lớn, dông lốc, lũ quét và xâm nhập mặn. Trước các thách thức khí hậu ngày càng gia tăng, việc nâng cao khả năng cảnh báo sớm, quản lý tài nguyên nước hiệu quả và tăng cường hạ tầng chống chịu thiên tai là những giải pháp cấp thiết nhằm giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo an toàn cho cộng đồng.