'Tổng thầu đường sắt Cát Linh - Hà Đông thiếu kinh nghiệm vận hành'

Trả lời về dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, Tổng thầu Trung Quốc xây dựng thì tốt nhưng vận hành thì thiếu kinh nghiệm.

*Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông nhiều lần chậm tiến độ.*

Sáng 5/6, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã có những trả lời trước Quốc hội về các vấn đề liên quan đến dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông được các đại biểu đặt ra.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay, dự án này thực hiện theo hiệp định vay vốn giữa Việt Nam và Trung Quốc, trong đó Trung Quốc chỉ định tổng thầu dự án này.

Quá trình triển khai dự án, tổng thầu xây dựng đường sắt rất tốt, nhưng vận hành đường sắt thì thiếu kinh nghiệm.

"Vì thi công đường sắt và vận hành tàu đường sắt đô thị là khác nhau, chúng tôi đánh giá tổng thầu này còn thiếu kinh nghiệm. Chúng tôi đã làm việc với các đơn vị liên quan của Trung Quốc nhiều lần để cải thiện tình hình, cố gắng đưa dự án sớm đi vào vận hành", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề cập.

Theo người đứng đầu ngành giao thông, hiện dự án đã hoàn thành 99% khối lượng xây lắp, còn 1% là một số hạng mục nhỏ và tổng thầu đang triển khai công tác chứng minh an toàn hệ thống.

"Bộ GTVT đã thuê một số tư vấn nước ngoài, trong đó tư vấn Pháp đứng đầu để đánh giá an toàn hệ thống. Nếu tổng thầu cung cấp thông tin không chuẩn thì tư vấn sẽ không thông qua phương án an toàn hệ thống", ông Thể nói.

Lãnh đạo Bộ GTVT khẳng định đang cùng tổng thầu, đơn vị liên quan cố gắng kết thúc 1% phần việc còn lại của dự án, trong đó có việc chứng nhận tất cả thiết bị đảm bảo an toàn hệ thống; khi đó mới có thể vận hành thương mại tuyến đường sắt này.

Cũng liên quan đến việc đội vốn các dự án đường sắt đô thị, tại phiên chất vấn ĐBQH Nguyễn Hữu Cầu (Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An) đặt câu hỏi "trách nhiệm của các cá nhân trong việc để xảy ra tình trạng dự án giao thông chậm tiến độ, đội vốn hàng nghìn tỷ đồng?".

*Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể. (Ảnh: VTV).*

Trả lời vấn đề này Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói, mỗi dự án đều có chủ đầu tư, vừa qua thanh tra Bộ thanh tra tất cả dự án được phản ánh về chất lượng, các cơ quan chức năng khác cũng vào cuộc.

Việc dự án chậm tiến độ có nguyên nhân khách quan như giải phóng mặt bằng, bố trí vốn không kịp thời; còn trách nhiệm chủ quan thuộc về chủ đầu tư, ban quản lý dự án và đều được xử lý nghiêm, kể cả chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an.

Nhiều công trình đội vốn rơi vào dự án đường sắt đô thị do đây là công nghệ mới, được phê duyệt trước năm 2008; trong khi thời điểm này diễn ra khủng hoảng nghiêm trọng, năm 2009 trượt giá gần 20%, từ 2009 đến 2013 trượt giá 49%... Trước sự quan tâm của dư luận, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc kiểm tra tất cả dự án đội vốn; cá nhân, tổ chức nào vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, Bộ đã thực hiện điều chuyển một số Giám đốc ban quản lý dự án, kiểm điểm cuối năm xếp loại một số ban quản lý chỉ được đánh giá hoàn thành nhiệm vụ dù được đề nghị hoàn thành tốt.

Không hài lòng với câu trả lời, ĐB Nguyễn Hữu Cầu tranh luận rằng, câu trả lời của Bộ trưởng Thể "còn tránh né".

Theo ĐB Cầu, ngoài 5 dự án đường sắt đô thị đội vốn lớn, thì đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh đã 6 lần điều chỉnh, tăng vốn đầu tư lên hơn 3.950 tỷ đồng; dự án hệ thống thuỷ lợi Tân Mỹ (Ninh Thuận) tăng hơn 2.680 tỷ đồng; dự án tỉnh lộ Lộ Tẻ - Rạch Sỏi tăng 147 tỷ đồng... Rất nhiều dự án chứ không riêng dự án đường sắt đô thị mới độ vốn.

Đại biểu tỉnh Nghệ An đề nghị trong vấn đề này cần phải quy trách nhiệm đến cùng những cá nhân nào để gây ra tình trạng thất thoát lãng phí này để xử lý nghiêm, răn đe cho những dự án sau.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, trong số 3 dự án ông Cầu vừa nêu thì có 2 dự án do địa phương quản lý. Nhìn chung các dự án đường sắt đô thị vượt tổng mức đầu tư số lượng lớn, còn dự án "vượt mức đầu tư vài chục tỷ, vài trăm tỷ thì được nêu trong báo cáo Kiểm toán".

Tiếp thu ý kiến của ĐB, song Bộ trưởng Thể nhấn mạnh, căn cứ vào kết quả Kiểm toán Nhà nước, các địa phương, Bộ, ngành, chủ đầu tư dự án rà soát, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân "do chủ quan mà vi phạm".

Clip Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể nói về việc Tổng thầu Trung Quốc thiếu kinh nghiệm vận hành đường sắt. (Nguồn: Truyền hình quốc hội).

5 dự án đường sắt đô thị đội vốn lớn

Theo báo cáo của Bộ GTVT trong số 5 dự án đường sắt đô thị chậm tiến độ, đội vốn có 3 dự án do Hà Nội và TP HCM làm chủ đầu tư, 2 dự án do Bộ GTVT làm chủ đầu tư, cụ thể:

Dự án đường sắt đô thị TP HCM, tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên theo kế hoạch hoàn thành trong năm 2020. Dự án đề xuất điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 47.325 tỷ đồng, dự kiến tăng 29.937 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt ban đầu.

Dự án đường sắt đô thị TP HCM, tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương theo kế hoạch hoàn thành ban đầu trong năm 2020. Dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 47.891 tỷ đồng, dự kiến tăng 21.775 tỷ đồng.

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 3 Nhổn - Ga Hà Nội dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2018. Dự án đề xuất điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 32.910 tỷ đồng, dự kiến tăng 14.502 tỷ đồng.

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông do Bộ GTVT làm chủ đầu tư hoàn thành ban đầu trong năm 2016. Dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 18.001 tỷ đồng, tăng 9.232 tỷ đồng.

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi do Bộ GTVT làm chủ đầu tư, giai đoạn 1 của dự án đã được điều chỉnh tiến độ, thực hiện từ 2017 đến 2024; giai đoạn 2 từ 2012 đến 2020 đang thực hiện các thủ tục để điều chỉnh tiến độ thực hiện. Dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư lên khoảng 30.427 tỷ đồng, tăng 5.602 tỷ đồng.