Xây dựng phát triển KCN tại Bình Thuận: Nguy cơ lãng phí nguồn lực đất đai!

Tỷ lệ lấp đầy KCN vẫn còn khiêm tốn!

Nếu như giai đoạn 1998 - 2005, Bình Thuận chỉ có diện duy nhất KCN Phan Thiết giai đoạn 1 (diện tích 68 ha) thì các giai đoạn tiếp theo đã hình thành nhiều KCN mới. Cụ thể trong giai đoạn 2006 - 2010 tiếp tục có thêm KCN Phan Thiết giai đoạn 2 (quy mô 40,7 ha), KCN Hàm Kiệm I (132,67 ha), KCN Hàm Kiệm II (hơn 400 ha). Tiếp đó ở giai đoạn 2011 - 2015 xúc tiến hình thành KCN Sông Bình (300 ha), KCN Tuy Phong (150 ha) và giai đoạn từ 2016 đến nay phát triển thêm KCN Sơn Mỹ 1 (quy mô 1.070 ha), KCN Tân Đức (300 ha), KCN Sơn Mỹ 2 (giai đoạn 1 được chấp thuận đầu tư với quy mô 468,35/540 ha).

Mới nhất, ngày 6/2/2025, Thường trực Tỉnh ủy và lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận đã họp nghe báo cáo tình hình, kết quả thực hiện đầu tư kết cấu hạ tầng các KCN trên địa bàn Bình Thuận. Cuộc họp do Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hoài Anh chủ trì, cùng tham dự có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Đặng Hồng Sỹ, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Tiêu Hồng Phúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải và lãnh đạo các sở ngành, đơn vị, địa phương liên quan.

Tại cuộc họp, ông Phan Dương Cường - Trưởng Ban Quản lý các KCN Bình Thuận, báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện đầu tư kết cấu hạ tầng các KCN trên địa bàn tỉnh. Theo đó cho biết, hiện toàn tỉnh có 7/9 KCN (Phan Thiết giai đoạn 1, Phan Thiết giai đoạn 2, Hàm Kiệm I, Hàm Kiệm II, Sông Bình, Tuy Phong, Tân Đức) đã và đang đầu tư xây dựng hạ tầng với tổng diện tích gần 1.400 ha. Đến nay, các KCN Bình Thuận cũng thu hút được 89 dự án đầu tư, bao gồm 26 dự án có vốn đầu tư nước ngoài và 63 dự án đầu tư trong nước.

Tính đến đầu năm 2025, toàn tỉnh có 7 KCN đi vào hoạt động với tổng diện tích đất thương phẩm đạt gần 960 ha và hiện đã cho thuê 265,7 ha - tương ứng tỷ lệ lấp đầy khoảng 27,73%... Riêng KCN Sơn Mỹ 1 và KCN Sơn Mỹ 2 với diện tích 1.538 ha thì đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, triển khai công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, thủ tục cho thuê đất nên chưa đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật.

Phát biểu kết luận, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hoài Anh cho rằng ngành công nghiệp là một trong những trụ cột kinh tế và chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu GRDP của Bình Thuận. Việc đầu tư phát triển các KCN cũng có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần tăng thu ngân sách, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội tỉnh nhà phát triển nhanh, bền vững. Tuy nhiên, tiến độ đầu tư kết cấu hạ tầng và thu hút đầu tư thứ cấp vào các KCN trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua còn hạn chế, tỷ lệ lấp đầy còn thấp và đa số là các dự án quy mô nhỏ. Bí thư Tỉnh ủy cũng đề nghị Ban Cán sự đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh chỉ đạo nghiên cứu thực trạng, xác định giải pháp cụ thể để thu hút có chọn lọc nhà đầu tư thứ cấp vào các KCN Bình Thuận…

KCN Hàm Kiệm II: Xây dựng nham nhở, trâu bò thả rông

Ngày 27/2/2008, UBND tỉnh Bình Thuận có Quyết định số 535/QĐ-UBND cho Công ty TNHH Sản xuất Hàng tiêu dùng Bình Tân (sau này là Công ty CP Đầu tư Bình Tân) thuê hơn 2.000.000 m2 đất (đợt 1) để đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng KCN Hàm Kiệm II (sau này là tên KCN Hàm Kiệm II - Bita’s).

Ngày 3/11/2008, UBND tỉnh Bình Thuận có Quyết định số 2994/QĐ-UBND cho Công ty CP Đầu tư Bình Tân thuê đất (đợt 2) với diện tích đất cho thuê hơn 2.100.000m2.

Tiếp đến, ngày 1/12/2009, tại Quyết định số 3436/QĐ-UBND, UBND tỉnh Bình Thuận tiếp tục cho Công ty CP Đầu tư Bình Tân thuê đất (đợt 3) để đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's với diện tích hơn 143.000 m2. Cả 3 đợt đều có hình thức sử dụng đất là Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm. Thời gian sử dụng đất 50 năm.

Đến ngày 23/11/2022, Công ty CP KCN Hố Nai ký hợp đồng nguyên tắc số 01/2022 nhận chuyển nhượng 100% cổ phần của Công ty CP Đầu tư Bình Tân từ bà Lai Kim cùng 4 cá nhân khác.

Theo hợp đồng, Công ty CP KCN Hố Nai sẽ mua toàn bộ cổ phần của các cổ đông để tiếp quản Công ty CP Đầu tư Bình Tân và quản lý, khai thác dự án KCN Hàm Kiệm II - Bita’s theo giấy chứng nhận đầu tư số 48221000022 do Ban Quản lý khu các Khu công nghiệp tỉnh Bình Thuận cấp lần đầu ngày 3/7/2008, với giá chuyển nhượng là 938 tỷ đồng. Bên mua phải đặt cọc 10% giá chuyển nhượng là 93,8 tỷ đồng và thanh toán trong 3 đợt.

Đến nay, Công ty CP KCN Hố Nai đã đặt cọc 10%, thanh toán giá chuyển nhượng đợt 1 và đợt 2, tiền lãi do chậm thanh toán, chi phí đầu tư hạ tầng tại dự án với tổng số tiền 590 tỷ đồng. Đổi lại, Công ty CP KCN Hố Nai nắm giữ 50% cổ phần Công ty CP Đầu tư Bình Tân.

 Tuy nhiên, Công ty CP KCN Hố Nai cho rằng, bên bán không cho bên mua giữ chức danh giám đốc điều hành, phụ trách tài chính để cùng quản lý tài chính theo quy định của hợp đồng ký kết. Bên bán không giữ nguyên hiện trạng các công trình xây dựng, tài sản cố định, tài sản lưu động và tài sản khác của công ty theo quy định của hợp đồng và không mời đơn vị kiểm toán độc lập vào kiểm toán minh bạch tài chính công ty… Do đó, việc thanh toán của Công ty KCN Hố Nai mới đang dừng lại ở con số 60%.

Tháng 5/2024, bà Lai Kim (bà Lai Kim là đại diện bên bán) cùng 4 cá nhân khác đã khởi kiện vụ tranh chấp hợp đồng mua bán KCN Hàm Kiệm II - Bita’s ra Trung tâm Trọng tài Thương mại THA yêu cầu hủy bỏ hợp đồng nguyên tắc số 01/2022 đã ký với Công ty CP KCN Hố Nai.

Ngày 22/12/2024, Trung tâm Trọng tài Thương mại HTA ban hành Phán quyết trọng tài vụ tranh chấp số MB.25.24 giữa bà Lai Kim cùng 4 cá nhân khác với Công ty CP KCN Hố Nai. Theo nhận định của Trung tâm Trọng tài Thương mại THA, dù bị đơn (Công ty CP KCN Hố Nai) chậm thanh toán nhưng nguyên đơn đã ký các hợp đồng chuyển nhượng cổ phần để chuyển nhượng 50% cổ phần và các hợp đồng này có hiệu lực, tổ chức phát hành cập nhật thông tin cổ đông và xác lập tư cách cổ đông cho bên mua…

Hành vi chậm thanh toán đợt 1 và 2 của bị đơn không phải là vi phạm nghiêm trọng do nguyên đơn đã gián tiếp chấp nhận để ký kết các hợp đồng chuyển nhượng cổ phần tương ứng với các đợt thanh toán và đã xác lập tư cách cổ đông của bị đơn đối với 50% cổ phần chuyển nhượng. Do đó, Hội đồng trọng tài quyết định không chấp nhận toàn bộ các yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn (bà Kim Lai và 4 cá nhân khác) đối với bị đơn là Công ty CP KCN Hố Nai.

Ngày 03/7/2024, bà Lai Kim với vai trò là Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Bình Tân đã ban hành Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐQT về việc bãi bỏ chức danh Chủ tịch HĐQT Công ty đối với ông Huỳnh Đức Tấn (đại diện phần vốn của Công ty CP KCN Hố Nai) và Nghị quyết số 02/2024/NQ-HĐQT về việc bầu chính bà Lai Kim giữ chức danh Chủ tịch HĐQT. Sau đó, bà Lai Kim ký một loạt nghị quyết, tờ trình khác để quyết định các vấn đề tài chính, xây dựng, đơn giá cho thuê… khác của Công ty Bình Tân.

Tháng 7/2024, Công ty CP KCN Hố Nai khởi kiện tại Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận yêu cầu hủy Nghị quyết Hội đồng quản trị số 01/2024/NQ-HĐQT và số 02/2024/NQ-HĐQT do bà Lai Kim ban hành ngày 3/7/2024. Sau đó, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận chuyển hồ sơ cho Tòa án nhân dân huyện Hàm Thuận Nam.

Đến ngày 27/12/2024, Tòa án nhân dân huyện Hàm Thuận Nam đã có Quyết định sơ thẩm giải quyết vụ việc dân sự số 07/2024/QĐST-VDS tuyên hủy 2 nghị quyết trên của Công ty CP Đầu tư Bình Tân do bà Lai Kim ký với tư cách Chủ tịch Hội đồng quản trị do ban hành trái điều lệ công ty, trái quy định pháp luật về doanh nghiệp.

Tranh chấp cổ phần giữa các cổ đông trong Công ty CP Đầu tư Bình Tân (chủ đầu tư KCN Hàm Kiệm II) chưa biết khi nào mới chấm dứt nhưng trước mắt đã ảnh hưởng rất lớn đến việc đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở KCN và thu hút nhà đầu tư thứ cấp đầu tư vào KCN.

Gần đây, PV Tạp chí Người Xây dựng có mặt tại KCN Hàm Kiệm II nhận thấy 2 tòa nhà ở cho công nhân, chuyên gia trong KCN vẫn chưa đi vào hoạt động, nhiều hạng mục còn dang dở. Ngoài ra, hệ thống đường, điện, thoát nước… vẫn chưa được chủ đầu tư hoàn thiện, phần lớn diện tích đất KCN vẫn để cỏ mọc um tùm, để mặc trâu bò thả rông…

Trước tình trạng lãng phí nguồn lực đất đai diễn ra tại KCN Hàm Kiệm II, rất cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền tỉnh Bình Thuận nhằm sớm đưa KCN Hàm Kiệm II vào hoạt động ổn định, lựa chọn chủ đầu tư có đủ kinh nghiệm và nguồn tài chính đủ mạnh dành cho sự phát triển KCN.

Sở Xây dựng tỉnh Bình Thuận mới đây cho biết, đã có 5 dự án nhà ở xã hội được UBND tỉnh Bình Thuận chấp thuận đầu tư. Trong đó, Dự án khu nhà ở xã hội cho công nhân Khu công nghiệp Hàm Kiệm II, xã Hàm Kiệm, huyện Hàm Thuận Nam do Công ty Cổ phần Đầu tư Bình Tân làm chủ đầu tư; quy mô dự án gồm 5.624 căn hộ, với tổng diện tích sàn nhà ở là 457.910m2. Chủ đầu tư mới xây dựng Khu chung cư tại lô B2 (chưa hoàn thành), quy mô 280 căn hộ.