Thời gian gần đây, liên tục xảy ra các vụ cháy lớn tại chung cư mini gây ra thiệt hại lớn về người và tài sản. Trước thực trạng đó, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu các bộ ngành, địa phương phải tăng cường công tác quản lý xây dựng và PCCC, nhất là đối với các nhà ở riêng lẻ.
Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải kiểm soát chặt chẽ việc tuân thủ các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng, phòng cháy, chữa cháy, quản lý việc cấp giấy phép xây dựng, quản lý chất lượng, trật tự xây dựng theo quy định. Kiên quyết xử lý nghiêm, dứt điểm các vi phạm về trật tự xây dựng, chấm dứt tình trạng xây dựng sai phép, không phép.
Mặc dù vậy tại một số địa phương hiện nay tình trạng xây dựng sai phép, xây dựng sai quy hoạch, không đảm bảo an toàn PCCC vẫn diễn ra công khai. Thậm chí, chủ nhà có dấu hiệu coi thường pháp luật, coi thường tính mạng người dân, còn chính quyền thì có dấu hiệu “làm ngơ”, “bất lực” trước các vi phạm.
Sự việc hàng loạt căn biệt thự tại KĐT Hoàn Sơn (xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) bị biến thành các chung cư mini cho thuê dù không đảm bảo PCCC vẫn cho người vào ở mà Tạp chí Người Xây dựng khảo sát dưới đây là một điển hình. Đây cũng là ví dụ tiêu biểu để các chuyên gia, hội viên của Tổng hội Xây dựng Việt Nam khảo cứu, góp ý cùng các cơ quan quản lý trong quá trình xây dựng Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch, Luật Nhà ở, Luật PCCC….
Một bên là biệt thự được phê duyệt và một bên là biệt thự được cải tạo, xây dựng thành chung cư mini cho thuê trong KĐT Hoàn Sơn).
“Biệt thự kiểu mẫu” biến thành chung cư mini Khu nhà ở Hoàn Sơn tọa lạc tại xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du cạnh khu công nghiệp Đại Đồng Hoàn Sơn. Dự án do Công ty Cổ phần Tu tạo và Phát triển nhà (CTP) làm chủ đầu tư theo Quyết định số 259 ngày 18/3/2003 của UBND tỉnh Bắc Ninh. Quy mô dự án là 7,5ha, trong đó có 234 lô gồm nhà liền kề và biệt thự.
Sau gần 20 năm hoàn thành, khu đô thị này vẫn còn phần lớn biệt thự và nhà liền kề bị bỏ hoang, chưa hoàn thiện. Trong khi đó, một số căn biệt thự đã hoàn thiện lại được chủ đầu tư cơi nới, cải tạo thành các căn hộ chung cư mini cho thuê trọ.
Điều lạ lùng là mặc dù cơ quan chức năng đã xác định việc biến các biệt thự thành chung cư là vi phạm xây dựng, sai quy hoạch, không đảm bảo PCCC nhưng khảo sát của PV Tạp chí Người Xây dựng cho thấy: Hiện tại các chung cư mini này vẫn có rất đông người ở và hoạt động bình thường dù phía trước nhà có dán thông báo “chưa đảm bảo các điều kiện PCCC”.
Thông tin với PV, lãnh đạo Công ty Cổ phần Tu tạo và Phát triển nhà làm chủ đầu tư (CTP) cho biết: Hầu hết các căn biệt thự tại dự án Hoàn Sơn đã được bán cho người dân và đã được chính quyền cấp sổ đỏ do đó việc để xảy ra vi phạm xây dựng biến biệt thự thành chung cư mini cho thuê thuộc trách nhiệm của chính quyền huyện Tiên Du và tỉnh Bắc Ninh.
“Những nhà đập đi xây lại là thường đã được cấp sổ đỏ. Cái đấy khẳng định luôn là thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương. Khi các hộ dân đã được cấp sổ đỏ rồi thì bên chủ đầu tư mình không có chế tài can thiệp”, Ông Nguyễn Sỹ Duy Hoài - Tổng giám đốc CTP giải thích và cho rằng phía doanh nghiệp đã cổ phần và bàn giao từ hơn 20 năm trước nên không thể can thiệp.
Vì sao huyện không báo cáo Sở Xây dựng?
Liên quan đến sự việc hàng loạt căn biệt thự tại KĐT Hoàn Sơn biến thành chung cư mini trái phép, thông tin từ Sở Xây dựng Bắc Ninh cung cấp cho thấy: Vụ việc này được phát hiện từ năm 2022 và kéo dài đến nay chưa được xử lý.
Đặc biệt, trong thời gian qua, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã nhiều lần có văn bản gửi đích thân Chủ tịch UBND huyện Tiên Du đề nghị kiểm tra, xử lý vi phạm và báo cáo về Sở. Thế nhưng hết thời hạn Sở Xây dựng Bắc Ninh vẫn không nhận được báo cáo.
Cụ thể: Ngày 9/8/2022, sau khi nắm bắt thông tin từ báo chí, Phó giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Văn Hoàn đã ký văn bản số 1392/SXD-TTr gửi UBND huyện Tiên Du. Trong đó, đề nghị huyện tổ chức kiểm tra, xử lý vi phạm và báo cáo về Sở trước ngày 26/8/2022.
Đến ngày 24/11/2023, Phó giám đốc sở Nguyễn Văn Hoàn tiếp tục ký văn bản số 2117/SXD-TTr gửi Chủ tịch UBND huyện Tiên Du đề nghị xử lý các vi phạm biến biệt thự thành chung cư mini, đồng thời xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân buông lỏng quản lý.
Văn bản nêu rõ: “Qua kiểm tra công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Tiên Du, Sở Xây dựng phát hiện một số lô biệt thự tại Khu nhà ở Hoàn Sơn đã được xây dựng, cải tạo nâng cấp thành nhà nhiều tầng, nhiều căn hộ cho thuê ở, không đúng quy hoạch và mẫu nhà được phê duyệt. Sở Xây dựng đã có văn bản số 1392/SXD-TTr ngày 9/8/2022, đề nghị UBND huyện Tiên Du kiểm tra, xử lý vi phạm, báo cáo trước ngày 26/8/2022 để tổng hợp nhưng đến nay Sở Xây dựng chưa nhận được báo cáo”.
Trong văn bản này, Sở Xây dựng cũng đề nghị huyện Tiên Du báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý công trình vi phạm gửi Sở Xây dựng trước ngày 30/11/2023 để tổng hợp, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh.
Tiếp đó đến ngày 4/12/2023, Phó giám đốc sở Nguyễn Văn Hoàn lại ký văn bản số 2193/SXD-TTr, gửi đến Chủ tịch UBND huyện Tiên Du đôn thúc việc xử lý vi phạm việc xây dựng sai quy hoạch tại Khu nhà ở xã Hoàn Sơn biến biệt thự thành nhà nhiều tầng, nhiều căn hộ cho thuê ở, không đúng quy hoạch và mẫu nhà được phê duyệt.
Tại văn bản này, Sở Xây dựng Bắc Ninh một lần nữa đề cập việc hết thời hạn không nhận được báo cáo của UBND huyện Tiên Du.
“Sở Xây dựng đã có Văn bản số 1392/SXD-TTr ngày 09/8/2022 và Văn bản số 2117/SXD-TTr ngày 24/11/2023 đề nghị UBND huyện Tiên Du kiểm tra, xử lý vi phạm, báo cáo Sở Xây dựng trước ngày 30/11/2023 để tổng hợp; tuy nhiên đến nay Sở Xây dựng chưa nhận được báo cáo của UBND huyện Tiên Du”, văn bản nêu rõ.
Thậm chí đến ngày 6/2/2024, Phó giám đốc Sở Xây dựng đã ký văn bản đôn thúc đến lần thứ 5 gửi Chủ tịch UBND huyện Tiên Du.
Văn bản nêu: “Sở Xây dựng đã nhiều lần gửi văn bản yêu cầu và đôn đốc địa phương kiểm tra, xem xét, xử lý các hành vi vi phạm về quản lý trật tự xây dựng theo quy định. Mặt khác, tại Kết luận thanh tra số 05/KL-TTr ngày 19/01/2024 của Chánh Thanh tra Sở Xây dựng 2, Đoàn Thanh tra đã yêu cầu, kiến nghị UBND huyện Tiên Du có biện pháp xử lý dứt điểm đối với các hành vi vi phạm về quản lý trật tự xây dựng nêu trên. Tuy nhiên đến nay, UBND huyện Tiên Du, UBND xã Hoàn Sơn chưa tổ chức thực hiện, để tình trạng công trình không đảm bảo quy định về quản lý trật tự xây dựng, có nguy cơ mất an toàn về phòng cháy chữa cháy gây dư luận không tốt".
Việc UBND huyện Tiên Du, UBND xã Hoàn Sơn chưa tổ chức thực hiện, để tình trạng công trình không đảm bảo quy định về quản lý trật tự xây dựng, có nguy cơ mất an toàn về phòng cháy chữa cháy vẫn tồn tại cũng được Sở Xây dựng báo cáo đến Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh.
Liên quan đến vụ việc này, Văn phòng UBND tỉnh Bắc Ninh cũng đã có văn bản gửi UBND huyện Tiên Du truyền đạt chỉ đạo của Chủ tịch tỉnh. Tuy nhiên qua ghi nhận của PV, các chung cư mini vi phạm đến nay vẫn hoạt động bình thường.
Để khách quan sự việc, PV đã liên hệ đặt lịch làm việc với UBND huyện Tiên Du và liên hệ qua điện thoại với ông Nguyễn Đại Đồng – Chủ tịch UBND huyện, thế nhưng gần 1 tháng trôi qua vẫn không nhận được hồi âm.
Thiết nghĩ, trước vụ thực trạng nêu trên, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, lãnh đạo Sở Xây dựng cần sớm có biện pháp quyết liệt hơn nữa để các vi phạm diễn ra tại KĐT Hoàn Sơn được xử lý triệt để đúng theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhất là trong thời điểm tình trạng hỏa hoạn tại các chung cư mini xảy ra nhiều như hiện nay, để để tính nghiêm minh của pháp luật không chỉ dừng lại trên giấy.