Xử vụ chạy thận: Hai Sở ở Hòa Bình mâu thuẫn trong việc thành lập Đơn nguyên thận nhân tạo

Sở Nội vụ bảo sai, Sở Y tế nói đúng

Trong phiên xét xử thứ 3 vụ án chạy thận làm 9 người chết tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình chiều 16/1, các luật sư cùng đại diện VKS và HĐXX đã đặt ra nhiều câu hỏi đối với bà Bùi Thu Hằng - Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hòa Bình.

Trong số gần 50 câu hỏi được các bên tham gia tố tụng đặt ra với Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hòa Bình có nhiều câu hỏi đề cập đến vấn đề pháp lý thành lập Đơn nguyên thận nhân tạo (hay còn gọi là Đơn nguyên thận lọc máu) thuộc khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình.

Theo cáo trạng, tháng 12/2009, ông Trương Quý Dương (lúc làm Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình) ký hợp đồng 64/TS về việc liên kết khai thác hệ thống máy chạy thận nhân tạo với Công ty CP Dược phẩm Thiên Sơn do bị cáo Đỗ Anh Tuấn làm Giám đốc.

Tháng 3/2010, ông Trương Qúy Dương ký quyết định thành lập Đơn nguyên lọc máu trực thuộc khoa hồi sức tích cực. Từ năm 2010 đến 2014, ông Dương ký hợp đồng với Thiên Sơn nâng tổng số máy chạy thận nhân tạo lên con số 13 máy. (Tính đến thời điểm xảy ra sự cố có 5 máy đang thực hiện liên kết còn 8 máy đã chuyển quyền sở hữu cho Bệnh viện). Ngoài hệ thống RO số 2 do Thiên Sơn cung cấp , Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình còn có hệ thống RO số 1 và RO mini.

Từ khi thành lập, đơn nguyên lọc máu không có kỹ sư, kỹ thuật viên và không ai được phân công nhiệm vụ để kiểm tra chất lượng nước, dịch lọc nước trong và sau khi lọc máu. Hàng ngày, để phục vụ chạy thận cho bệnh nhân, điều dưỡng viên nào của đơn nguyên đến trước sẽ vào phòng xử lý nước bật công tắc vận hành hệ thống RO. Quan sát đồng hồ đo độ dẫn điện thấy báo chỉ số an toàn thì để hệ thống tiếp tục hoạt động. Sau khi bệnh nhân được thăm khám, thấy chỉ số sinh tồn của bệnh nhân đảm bảo đủ điều kiện thì bác sĩ sẽ ra y lệnh chạy lọc thận cho bệnh nhân...

Mở đầu, HĐXX đặt câu hỏi với vị lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Hòa Bình về việc ông Trương Quý Dương (lúc làm Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình) đã ra quyết định thành lập Đơn nguyên nhân tạo là đúng hay sai?

Trả lời câu hỏi này, bà Hằng cho biết, trước thực tế mỗi năm có khoảng 15 nghìn lượt chạy thận trên địa bàn toàn tỉnh, các bệnh nhân phải rất vất vả khi phải về Bệnh viện Bạch Mai mới có thể chạy thận; Bộ Y tế cũng đã ban hành Quyết định 1816 về chuyển giao kỹ thuật cho bệnh viện tuyến dưới để bệnh nhân tiếp cận các dịch vụ y tế ngay tại tuyến dưới.

Căn cứ vào yêu cầu, Bệnh viện Bạch Mai đã khảo sát và chuyển giao kỹ thuật cho BVĐK tỉnh Hòa Bình, đồng thời cử 3 cán bộ lên hỗ trợ BVĐK tỉnh trong 3 tháng đầu.

“Dựa trên điều kiện thực tế, Giám đốc Bệnh viện hoàn toàn có quyền thành lập Đơn nguyên thận nhân tạo. Việc thành lập khoa thì phải báo cáo Sở Y tế, nhưng thành lập những Tổ, Đơn nguyên thì không phải báo cáo. Không có quy định nào bắt buộc phải báo cáo,” Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hòa Bình khẳng định.

Trước câu trả lời trên, Chủ tọa Nghiêm Hoài Anh sau đó đã dẫn năm 2018 của Sở Nội vụ tỉnh Hòa Bình. Nội dung Công văn khẳng định: “Không có quy định nào cho phép thành lập như vậy. Việc Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình tự ý thành lập Đơn nguyên thận nhân tạo là không đúng với quy định của pháp luật”.

Giải thích cho sự mâu thuẫn giữa hai Sở thuộc cùng một địa bàn tỉnh, bà Bùi Thu Hằng cho rằng mỗi ngành có một đặc thù riêng.

“Sở Nội vụ căn cứ theo quy định pháp luật hiện hành, tuy nhiên ngành y tế cũng có những quy định đặc thù riêng. Tôi không trả lời về căn cứ pháp lý mà trả lời trên căn cứ thực tế,” Phó Giám đốc Sở Y tế Hòa Bình trả lời.

Bà Hằng tiếp tục khẳng định: “Với góc độ của ngành, với nhiệm vụ và điều kiện thực tế, chúng tôi khẳng định việc triển khai nhiệm vụ như vậy. Chúng tôi cũng đã cấp chứng chỉ và rà soát Thông tư 41, và thấy Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình thành lập Đơn nguyên Thận nhân tạo là hoàn toàn phù hợp với nhiệm vụ được giao”.

Cũng theo bà Hằng, căn cứ kết quả đào tạo và chuyển giao cũng như điều kiện thực tế, BVĐK tỉnh hợp đồng với Công ty Thiên Sơn là hoàn toàn phù hợp với Thông tư 15 của Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện liên doanh liên kết trong khám chữa bệnh.

Trả lời câu hỏi về việc thanh tra đối với Bệnh viện tỉnh Hòa Bình, bà Hằng cho biết, theo định kỳ hàng năm Sở Y tế tỉnh Hòa Bình tiến hành thanh tra thường xuyên 2 lần, có thể có kiểm tra đột xuất. Bà Hằng cho biết có 1 lần thanh tra liên quan đến việc chạy thận vào năm 2014 và có kết luận thanh tra.

Cũng theo bà Hằng, thanh tra cũng đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế nhưng không thể nhớ hết được. HĐXX sau đó đề nghị bà Hằng cung cấp kết luận thanh tra năm 2014 ngay trong tuần này.

Thanh tra xong sau để đấy?

Đặt câu hỏi với Phó Giám đốc Sở Y tế Hòa Bình, đại diện VKS đề cập: "Theo kết quả điều tra thực tế, quy chế của bệnh viện và Đơn nguyên thận nhân tạo, quy định vị trí việc làm phải có kỹ thuật viên. Dù vậy từ năm 2014 đến khi xảy ra sự cố y khoa là 3 năm, đơn nguyên này không có kỹ thuật viên, có nghĩa là Đơn nguyên lọc máu không đầy đủ vị trí việc làm, trách nhiệm này có liên quan đến Sở Y tế không?"

Đại diện Sở cho rằng bản thân cơ quan này không thể đi bố trí được mà là sự đào tạo, bố trí của Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình.

VKS hỏi tiếp: Sở Y tế có bao giờ đánh giá, kiểm tra kỹ thuật chạy thận nhân tạo ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình không?

Bà Hằng sau đó cho biết: "Sau 5 năm đánh giá, tổng kết, so sánh với các bệnh viện khác, chúng tôi nhận thấy chuyên môn chạy thận ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình có sự tương đồng, đáp ứng ứng được nhu cầu chạy thận của bệnh nhân".

Cũng theo bà Hằng, Ban Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình phải thường xuyên kiểm tra quy trình hoạt động của các khoa, không chỉ Đơn nguyên chạy thận. “Bệnh viện chắc chắn phải kiểm tra với Đơn nguyên lọc máu”, bà Hằng khẳng định.