Vay tiền online hút khách nhờ lãi suất 'dễ chịu'

Theo nhiều chuyên gia thì vay tiền online lãi thấp hơn so với hình thức vay truyền thống là điều dễ lý giải bởi mọi khâu trong quy trình vay online, từ nhận hồ sơ, duyệt vay, giải ngân đến tất toán đều có thể thực hiện trên môi trường số. Do đó, bên cho vay không tốn quá nhiều chi phí nhân viên, phòng giao dịch, giấy tờ sổ sách như hình thức cho vay truyền thống mà vẫn đạt được hiệu quả cao. Việc tiết kiệm này sẽ làm gia tăng lợi nhuận cho các tổ chức tín dụng và họ có thể sử dụng một phần lợi nhuận trên để chia sẻ với người đi vay thông qua việc giảm lãi suất.

Hiện nay, đa phần các tổ chức tín dụng như ngân hàng, công ty tài chính đều ưu tiên vận hành các khoản vay của mình theo xu hướng này và điều đó vừa tạo nên lợi thế cạnh tranh cho các tổ chức tín dụng, vừa hỗ trợ trực tiếp cho khách hàng. Theo Ngân hàng Nhà nước, mục tiêu là đến năm 2025, ít nhất 50% quyết định giải ngân, cho vay của ngân hàng thương mại, công ty tài chính đối với các khoản vay nhỏ lẻ, vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân phải được thực hiện theo hướng số hóa, tự động.

“Điểm nghẽn” duy nhất khiến nhiều người chưa thực sự đón nhận hình thức vay này chính là thắc mắc về lãi suất. Vậy hiện trạng lãi suất vay online ở Việt Nam hiện ra sao? Để trả lời câu hỏi này, cần xác định các loại hình tổ chức tín dụng nào đang triển khai hoạt động cho vay online và mức lãi suất mà áp dụng.

Đầu tiên là các ngân hàng. Ước tính lãi suất vay tiêu dùng tín chấp ngân hàng đang dao động trên dưới 20%/năm, thậm chí có những nếu vay thông qua thẻ tín dụng thì lãi suất có thể lên đến trên 30%/năm, trong khi các khoản lãi suất vay tiêu dùng thế chấp thì nằm trong khoảng từ 8 - 18%/năm, tuỳ theo các điều kiện vay và thời gian vay mà khách hàng đáp ứng, lựa chọn.

Các công ty tài chính tiêu dùng chỉ cho vay tín chấp và với điều kiện vay linh hoạt hơn các ngân hàng nên mức độ rủi ro cũng có phần cao hơn. Vì thế, họ tính lãi suất nhỉnh hơn các ngân hàng, dao động ở mức 25%/đến 30%/năm, cá biệt có một số khoản vay lên đến 50%/năm. Các chuỗi cửa hàng cầm cố do nhà nước cấp phép và quản lý cũng là loại hình tổ chức tín dụng và cũng cung cấp các khoản vay online dù cách thẩm định và giải ngân có đôi chút khác biệt so với ngân hàng, công ty tài chính. Lãi suất các gói vay bằng đăng ký xe máy, ô tô đã qua sử dụng - gói vay chủ lực của F88, chuỗi cửa hàng cầm cố lớn nhất Việt Nam hiện nay - là 1,6%/tháng, tương đương 19%/năm.

Ngoài các tổ chức tín dụng hợp pháp cho vay online nhiều cá nhân, tổ chức không được sự chấp thuận, quản lý của nhà nước cũng cho vay. Người dân vẫn quen gọi những cá nhân, tổ chức cho vay trái phép này là tín dụng đen. Tín dụng đen thường có nhiều chiêu trò để ngụy trang, ẩn giấu lãi suất nhằm chiêu dụ người vay để rồi chiếm đoạt tài sản của họ. Chiêu trò phổ biến nhất là tính lãi theo ngày, 4.000đ - 5.000đ/triệu/ngày. Nếu tính tỉ lệ %/năm thì mức lãi này tương đương 146% - 182%/năm, gấp nhiều lần mức lãi mà các tổ chức tín dụng đang áp dụng. Một chiêu trò khác là thu lãi trước, tức là chỉ giải ngân 70-80% số tiền cam kết, số còn lại chúng lý giải là lãi suất trả trước. Nhưng sau đó lại thu nhiều khoản phí “trên trời” khác mà các tổ chức tín dụng hợp pháp không bao giờ thu như phí hỗ trợ giải ngân online, phí thẩm định hồ sơ online…

Điều này khiến giá trị khoản vay bị thu nhỏ trong khi lãi suất phình to và nếu người vay không số tiền chúng yêu cầu thì chúng sẽ đòi nợ theo kiểu khủng bố. Nhiều lần cơ quan công an công bố kết quả triệt phá tín dụng đen với mức lãi suất lên đến vài trăm, thậm chí hàng nghìn %/năm.

Tất nhiên, khi đi vay, dù là vay online hay vay theo hình thức vay truyền thống, thì ai cũng mong hưởng mức lãi suất thấp. Nhưng bên cạnh đó, việc công khai, minh bạch lãi suất để khách hàng có thể lựa chọn cũng là một nhu cầu chính đáng mà các tổ chức tín dụng cần thực hiện, qua đó không chỉ đáp ứng được mong muốn của khách hàng mà còn góp phần hạn chế tín dụng đen.