VCCI: Đề xuất quy định về giới hạn số lần kiểm tra dán nhãn năng lượng hàng năm

Mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản trả lời công văn số 10950/BGTVT-KHCN&MT của Bộ Giao thông vận tải về việc đề nghị góp ý Dự thảo Thông tư về dán nhãn năng lượng đối với xe ô tô con, xe mô tô, xe gắn máy sử dụng điện và hybrid điện (sau đây gọi tắt là Dự thảo).

Thứ nhất, về công khai lại thông tin về mức tiêu thụ năng lượng và dán lại nhãn năng lượng. Điểm a khoản 1 Điều 10 dự thảo quy định: "Cơ sở lắp ráp, nhập khẩu phải công khai lại thông tin về mức tiêu thụ năng lượng đối với trường hợp công khai sai mức tiêu thụ năng lượng.

VCCI cho rằng, “sai mức tiêu thụ năng lượng” là khái niệm chưa rõ. Theo quy định tại khoản 2 Điều 8 Dự thảo thì “mức tiêu thụ năng lượng công khai không được nhỏ hơn 4% so với kết quả đo”. "Như vậy, nếu công khai mức tiêu thụ năng lượng nhỏ hơn hoặc lớn hơn 4% so với kết quả đo có được cho là sai mức tiêu thụ năng lượng không? Hay là mức tiêu thụ năng lượng được không khai không phù hợp/không chính xác (không có sai số) với kết quả đo các mức tiêu thụ năng lượng?", VCCI nêu vấn đề.

Quy định về dán nhãn năng lượng xe máy, công khai mức tiêu thụ nhiên liệu của từng dòng xe được cho là kích thích các hãng xe đưa ra thị trường những mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, giúp bảo vệ môi trường tốt hơn.Do đó, VCCI đề nghị ban soạn thảo sửa đổi quy định tại điểm a khoản 1 Điều 10 theo hướng rõ ràng, có tính định lượng hơn để đảm bảo thuận lợi khi thực hiện.

Thứ hai, về kiểm tra, giám sát liên quan đến thực hiện dán nhãn năng lượng. Tại Khoản 1 Điều 11 Dự thảo quy định, cơ quan quản lý chất lượng “hàng năm lập kế hoạch và thực hiện kiểm tra việc tuân thủ về công khai thông tin về mức tiêu thụ năng lượng và thực hiện dán nhãn của cơ sở sản xuất lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh xe”.

Hoạt động kiểm tra của cơ quan quản lý là cần thiết để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Tuy nhiên, hoạt động này sẽ ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nếu doanh nghiệp phải tiếp đoàn kiểm tra nhiều lần trong năm.

Vì vậy, để vừa đảm bảo mục tiêu quản lý Nhà nước, vừa đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp, VCCI đề nghị bổ sung quy định về giới hạn số lần kiểm tra doanh nghiệp trong một năm, như: 1 lần/1 năm hoặc 1 lần/2 năm và các kế hoạch kiểm tra hàng năm cần phải công khai trên cổng thông tin của cơ quan quản lý chất lượng.

Thứ ba, về trách nhiệm của cơ sở sản xuất lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh xe. Tại Khoản 5 Điều 14 Dự thảo quy định: “Cơ sở sản xuất lắp ráp, nhập khẩu có trách nhiệm báo cáo cơ quan quản lý chất lượng khi có các thay đổi liên quan đến thông tin nhãn năng lượng đã công bố để được xem xét và giải quyết”.

Theo VCCI, quy định này là thủ tục hành chính nhưng chưa rõ về trình tự thủ tục: tài liệu gửi là gì, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét và các hướng giải quyết như thế nào? Tiêu chí để giải quyết là gì? Do đó, VCCI đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ hơn về khoản 5 Điều 14 Dự thảo.

Quy định về dán nhãn năng lượng xe máy bắt đầu có hiệu lực từ năm 2020. Theo đó, mọi xe mô tô và xe gắn máy mới bán tại Việt Nam đều phải dán nhãn năng lượng, thể hiện mức tiêu hao nhiên liệu theo đơn vị lít/100 km và được in tem dán ở vị trí nổi bật, dễ nhìn thấy nhất trên xe.

Ngoài ra, quy định về dán nhãn năng lượng xe máy, công khai mức tiêu thụ nhiên liệu của từng dòng xe được cho là kích thích các hãng xe nâng cấp công nghệ, sản xuất nhằm đưa ra thị trường những mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, giúp bảo vệ môi trường tốt hơn.

Theo các chuyên gia, việc triển khai nhãn năng lượng dán trên xe sẽ góp phần giảm tổng mức tiêu thụ nhiên liệu thông qua hoạt động của các phương tiện giao thông, giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường. Bằng việc dán nhãn năng lượng cho xe cơ giới, các loại xe khi đưa ra thị trường để bán, doanh nghiệp sẽ phải thông tin một cách minh bạch và có căn cứ về mức tiêu thụ nhiên liệu của xe; mức tiêu thụ nhiên liệu này sẽ được ghi trên nhãn năng lượng dán trên xe.

Người tiêu dùng mua xe máy có thể nhìn nhãn dán và biết mẫu xe chọn mua có mức độ tiêu thụ nhiên liệu như thế nào, từ đó có thêm thông tin để cân nhắc khi lựa chọn mua xe. Trong điều kiện giá xăng tăng cao thời gian gần đây, mức độ tiêu hao nhiên liệu đã trở thành một yếu tố tác động đến quyết định lựa chọn mua xe của người tiêu dùng.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành Thông tư 48/2022/TT-BGTVT ngày 30/12/2022 hướng dẫn về dán nhãn năng lượng đối với xe ô tô con, xe mô tô, xe gắn máy sử dụng điện và hybrid điện.