Nhà xưởng trái phép mọc lên hàng loạt ở thị trấn Lim, doanh nghiệp 'thi gan' cùng pháp luật

Tuy rằng đất thương mại dịch vụ và đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp đều là các loại đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp cùng với các loại đất như đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất…. nằm trong nhóm đất phi nông nghiệp và chúng đều không dùng cho mục đích sản xuất nông nghiệp nhưng chúng lại có mục đích sử dụng khác nhau. Điều này được quy định trong Luật Đất đai 2013 và Thông tư 27/2018/TT- BTNMT quy định về thống kê, kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất. Tổng hội Xây dựng Việt Nam là một trong những đơn vị từng thực hiện giám định, phản biện, góp ý với luật này. Đây cũng là một điều đáng lưu ý mà các nhà soạn thảo và phản biện luật (trong đó có  VFCEA) đang đặc biệt chú ý trong quá trình chuẩn bị cho việc đệ trình lên Quốc hội Luật Đất đai mới. Trường hợp ở Lim, Tiên Du, Bắc Ninh là một ví dụ khảo nghiệm.

Nhà xưởng trái phép mọc như nấm, xả rác thải bừa bãi gây ô nhiễm môi trường

Thời gian gần đây, nhiều người dân sinh sống trên địa bàn thôn Lũng Sơn (thị trấn Lim, huyện Tiên Du, Bắc Ninh) bức xúc trước tình trạng các nhà xưởng chế biến nông sản hoạt động rầm rộ vất vỏ hành – tỏi, khoai tây, cà chua thối bừa bãi gây ra mùi hôi khó chịu làm ảnh hưởng môi trường.

Đặc biệt, do có nhiều nhà xưởng nên khu vực này thường xuyên có các xe tải cỡ lớn và container ra vào dẫn đến nguy cơ mất an toàn giao thông, nhất là khu nhà xưởng lại nằm gần với Trường THCS thị trấn Lim nên càng khiến nhiều phụ huynh học sinh lo lắng.

Đáng chú ý, đây là khu nhà xưởng xây dựng trái phép trên khu đất 4,6ha từng bị cơ quan chức năng xử phạt và yêu cầu tháo dỡ nhưng không hiểu lý do vì sao các nhà xưởng này vẫn tồn tại và ngày càng hoạt động rầm rộ.

Ghi nhận của PV cho thấy, có hàng loạt nhà xưởng lợp tôn được chia làm 2 khu vực cách nhau hơn 100m chủ yếu là kho chứa và sơ chê nông sản hành - tỏi, khoai tây. Tại đây, hành - tỏi, khoai tây thối cũng vất bừa bãi ở vỉa hè gây ra mùi hôi rất khó chịu.

Anh T. (người dân địa phương) phản ánh: “Những khi trời nóng mùi hành - tỏi, khoai tây thối nồng lên khiến mỗi khi đưa con đi học tôi lại buồn nôn”. Tuy nhiên, điều anh T. và nhiều phụ huynh lo lắng nhất là việc các xe container, xe tải chở nông sản thường xuyên ra vào khu vực gây nguy cơ mất an toàn giao thông cho các học sinh.

Theo người dân địa phương, khu nhà xưởng này được dựng khoảng 2-3 năm nay và cho thuê làm kho nông sản với hàng chục triệu đồng/tháng/xưởng. Đến nay, các kho hoạt động rầm rộ với quy mô lớn thế nên vấn đề môi trường ngày càng gây bức xúc. Thậm chí, có nhà xưởng còn đốt vỏ hành – tỏi lén lút vào ban đêm gây ra khói bay cả vào khu dân cư.

Doanh nghiệp thi gan hay chính quyền lơ là?

Làm việc với PV, lãnh đạo UBND thị Trấn Lim xác nhận trong số các khu nhà xưởng này có khu nhà xưởng xây dựng trái phép của Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh và nhiều lần đã bị UBND huyện Tiên Du xử phạt, đồng thời yêu cầu tháo dỡ.

Cụ thể, ngày 31/01/2023, ông Nguyễn Công Ký - Phó chủ tịch UBND huyện Tiên Du đã ký Quyết định xử phạt hành chính số 13/QĐ-XPHC đối với Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh do ông Nguyễn Đình Chiến – Giám đốc là người đại diện pháp luật.

Theo Quyết định, Công ty đã thực hiện hành vi: Xây dựng không đúng quy hoạch được duyệt đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư xây dựng. Cụ thể là tự ý xây dựng 6 công trình nhà xưởng kết cấu tường gạch, mái lợp tôn và 1 lán lợp tôn có diện tích khoảng 3.057,83m2, sai tổng mặt bằng kèm theo chứng chỉ quy hoạch được Sở Xây dựng Bắc Ninh cấp tháng 4/2006…

Với các vi phạm, UBND huyện Tiên Du quyết định xử phạt Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh số tiền 170 triệu đồng. Đồng thời buộc phá dỡ công trình, phần công trình vi phạm trong vòng 30 ngày.

Trước đó, UBND huyện Tiên Du cũng có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 10/QĐ-XPHC với Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh với hành vi “Chuyển 3057,83m2 đất thương mại, dịch vụ sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép”.

Với vi phạm trên, UBND huyện Tiên Du quyết định xử phạt Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh số tiền 90 triệu đồng. Đồng thời buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, sử dụng đất theo đúng ranh giới, mục đích được nhà nước cho thuê đất. Thời hạn trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận quyết định.

Tuy nhiên, công ty chỉ nộp tiền mà không chịu phá dỡ nhà xưởng vi phạm khiến UBND huyện Tiên Du phải nhiều lần ra văn bản đôn thúc lần lượt vào các ngày 17/3/2023 và ngày 6/4/2023.

Tại văn bản số 404/UBND-TNMT do Phó chủ tịch UBND huyện Tiên Du Nguyễn Công Ký ban hành ngày 6/4/2023 nêu rõ: “Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luât, UBND huyện Tiên Du yêu cầu Công ty tiếp tục khắc phục tháo dỡ các công trình vi phạm còn lại theo Quyết định xử phạt. Thời gian thực hiện trước 15/4/2023. Nếu công ty không thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, UBND huyện Tiên Du sẽ tiến hành kiểm tra để áp dụng các biện pháp xử lý đối với công ty theo quy định pháp luật”.

Văn bản chỉ đạo của UBND huyện Tiên Du là vậy nhưng không hiểu sao đến nay là tháng 11/2023, những nhà xưởng trái phép trên của Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh vẫn tồn tại và cho thuê hoạt động bình thường?

PV đặt câu hỏi với lãnh đạo UBND thị trấn Lim về việc vì sao những nhà xưởng trái phép kia không bị phá dỡ như văn bản xử phạt của huyện Tiên Du? Vị lãnh đạo thị trấn Lim cho rằng thị trấn chỉ phối hợp với UBND huyện, đồng thời nói rằng công ty cũng khó khăn khi nhiều lần bị xử phạt số tiền lớn.

Đem sự việc phản ánh đến lãnh đạo UBND huyện Tiên Du nhưng nhiều ngày PV không nhận được phản hồi.

Cần làm rõ trách nhiệm quản lý của địa phương

Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh xảy ra không ít vụ việc lùm xùm liên quan đến các vấn đề xây dựng không phép, xây dựng sai quy hoạch mà trường hợp  vi phạm của Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh tại thị trấn Lim, huyện Tiên Du là một điển hình.

Đáng bàn hơn khi các vi phạm không được xử lý triệt để mà vẫn tồn tại hoạt động gây bức xúc. Đây cũng là ví dụ sinh động trong việc xử lý vi phạm pháp luật về Xây dựng, Quy hoạch mà các hội viên Tổng hội Xây dựng Việt Nam đang nghiên cứu, thảo luận để góp ý cùng cơ quan quản lý tại các hội thảo, tọa đàm.

Đặc biệt, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có hàng loạt công điện gửi các địa phương yêu cầu tăng cường kiểm tra PCCC, công tác quản lý xây dựng, quy hoạch. Trong Công điện 991 ngày 22/10/2023, Thủ tướng yêu cầu các địa phương kiên quyết xử lý nghiêm, dứt điểm các vi phạm về trật tự xây dựng, chấm dứt tình trạng xây dựng sai phép, không phép. Chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng, PCCC của các tổ chức, cá nhân có liên quan, tuyệt đối không để các vi phạm về trật tự xây dựng tồn tại, kéo dài, gây bức xúc cho dư luận, ảnh hưởng đến trật tự, an toàn và đời sống nhân dân.

Trước sự sự việc trên, các chuyên gia cho rằng, UBND tỉnh Bắc Ninh và các cơ quan chức năng tỉnh cần vào cuộc giám sát sự việc, làm rõ trách nhiệm quản lý của chính quyền thị trấn

Lim và UBND huyện Tiên Du. Đặc biệt cần xử lý thích đáng đối với Công ty TNHH thương mại và đầu tư xây dựng Chiến Minh để tính nghiêm minh của pháp luật không chỉ dừng lại trên giấy.

Theo điểm C, khoản 9, Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng: Phạt tiền từ 160.000.000 đồng đến 180.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Bên cạnh đó áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm. Tổ chức, cá nhân không thực hiện biện pháp buộc phá dỡ thì bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.