Vì sao nhiều kiến nghị không áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường?
Việc mở rộng đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.
Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi. Trong đó, việc mở rộng đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.
Theo giải trình của Bộ Tài chính, việc bổ sung mặt hàng này vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm khuyến khích người dân tiếp cận thức ăn lành mạnh; giảm thiểu rủi ro bệnh tật và gánh nặng y tế đối với bệnh không lây nhiễm, cụ thể là tình trạng thừa cân béo phì.
Tuy nhiên, đại diện Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát giải Việt Nam (VBA) cho rằng, thừa cân béo phì là do sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao mà cụ thể là việc tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu calories trong khi thiếu các vận động thể chất.
Hiện nay, có khoảng 45 quốc gia (chưa đến 1/4 số nước trên thế giới) áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường, nhưng nghiên cứu ở nhiều quốc gia đã áp dụng cho thấy chính sách thuế này không đạt hiệu quả trong việc làm giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì hay điều chỉnh hành vi của người tiêu dùng do hiệu ứng hàng hóa thay thế, trong khi lại mang đến các tác động tiêu cực tới nền kinh tế và việc làm.
Tại các quốc gia có thu nhập trung bình, theo Báo cáo đánh giá hệ thống năm 2016 liên quan đến tính hiệu quả của việc đánh thuế nước giải khát có đường tại các nước này, không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc đánh thuế nước giải khát có đường làm giảm tình trạng thừa cân của người dân một cách bền vững. Một số nước đã bãi bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường vì không đem lại sự cải thiện rõ rệt nào về sức khỏe cộng đồng, trong khi lại có tác động tiêu cực lên kinh tế và việc làm của địa phương.

Việc đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.
Điển hình, Đan Mạch là nước tiên phong áp thuế đồ uống có đường tại châu Âu từ thập niên 1930. Sau một thời gian dài áp dụng không nhận thấy tính hiệu quả, Chính phủ Đan Mạch đã phải loại bỏ dần theo hai giai đoạn với mức giảm 50% kể từ ngày 1/7/2013 và loại bỏ hoàn toàn kể từ ngày 1/1/2014. Việc loại bỏ chính sách thuế theo Chính phủ Đan Mạch là nhằm tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm tại Đan Mạch.
Tại Mexico, sau 2 năm áp thuế, lượng tiêu thụ đồ uống có đường ở Mexico có xu hướng tăng trở lại, đồng thời tỷ lệ thừa cân béo phì ở cả người lớn và trẻ em nước này vẫn gia tăng liên tục trong giai đoạn 2012-2021, tăng từ 69% lên 70% đối với nam giới; nữ tăng từ 73% lên 75%; trẻ em tăng nhanh nhất từ 35% lên 43%.
Tại Latvia, trước khi đánh thuế, tỷ lệ béo phì ở nam giới độ tuổi trưởng thành là 11,5%, còn nữ giới là 19%, nhưng sau 15 năm áp thuế thì tỷ lệ béo phì ở cả nam giới và nữ giới vẫn tiếp tục tăng lần lượt là 19,6% và 25,7%.
Đầu năm 2023, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cập nhật danh sách các can thiệp hiệu quả nhất về mặt chi phí để giải quyết các bệnh không lây nhiễm (Best Buys), tuy nhiên biện pháp áp thuế lên đồ uống có đường vẫn không nằm trong danh sách các biện pháp can thiệp hiệu quả nhất này.
Theo Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) Nguyễn Minh Thảo cho rằng, cần xem xét các tác động của chính sách thuế này đối với không chỉ ngành nước giải khát mà còn ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp phụ trợ có liên quan như ngành mía đường, bán lẻ, bao bì và hậu cần.
Ngoài ra, nếu bổ sung mặt hàng này vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 10% và nâng thuế giá trị gia tăng thêm 2% với mặt hàng này, sẽ khiến doanh thu của ngành sản xuất nước giải khát thiệt hại khoảng 3.791,4 tỷ đồng. Trong khi đó mức doanh thu thuế tăng thêm cho ngân sách nhà nước chỉ đạt 2.722,3 tỷ đồng.
Xét tổng thể, giá trị tăng thêm của cả nền kinh tế giảm 0,135%, GDP giảm 0,115%, thu nhập của người lao động từ sản xuất của cả nền kinh tế giảm 0,155%, thặng dư sản xuất giảm 0,083%, lao động giảm 0,092%; thu ngân sách qua thuế gián thu giảm khoảng từ 0,065 - 0,085%. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp có thể sẽ điều chỉnh chiến lược (ở cấp khu vực) để nhập khẩu thay vì sản xuất do chi phí trong nước cao. Đồng thời, với việc chênh lệch giá giữa giá chính thống và giá buôn lậu là 6% có thể khiến hoạt động buôn lậu gia tăng.
Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008 đã qua 4 lần sửa đổi, bổ sung vào các năm 2014, 2016 và 2022 để phù hợp với thực tế và yêu cầu quản lý thuế trong từng giai đoạn. Đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo với nhiều sửa đổi quan trọng, sẽ có tác động lớn đến các doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ mặt hàng, dịch vụ thuộc đối tượng điều chỉnh của luật và cả người tiêu dùng.
Trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có bổ sung một số đối tượng chịu thuế: Nước giải khát có đường; thức uống đại mạch và nước giải khát không cồn; sản phẩm thuốc lá mới và thiết bị, bộ phận, dung dịch của thuốc lá mới; kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng.

BSR - Hành trình chuyển đổi năng lượng và nhiên liệu xanh
17/07/2025, 09:30
Giá cà phê hôm nay 16/7: Tăng thêm 200 đồng, giao dịch dè dặt
16/07/2025, 11:06
Vietjet mở bán vé đường bay mới kết nối Đà Nẵng với Kuala Lumpur
15/07/2025, 16:08
Giá cà phê ngày 15/7: Tiếp tục đi ngang ở mức 90.300 đồng/kg
15/07/2025, 10:20
Giá cà phê ngày 14/7: Tiếp tục giữ ở mức 90.300 đồng/kg
14/07/2025, 10:03
Đề xuất tiếp tục giảm một nửa thuế bảo vệ môi trường với xăng
11/07/2025, 15:08
Giá cà phê ngày 10/7: Đi ngang, dao động 93.300–93.800 đồng/kg
10/07/2025, 10:32
Giá tiêu ngày 9/7: Ổn định vùng 138.000–142.000 đồng/kg
09/07/2025, 10:59UOB tăng dự báo GDP Việt Nam thêm 0,9 điểm %
UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm nay lên mức 6,9%, tăng 0,9 điểm % so với mức trước đó, dựa trên tình hình khả quan của đàm phán thuế quan với Mỹ.
Vietjet mở đường bay mới đến Tây An cổ kính: Kết nối hai miền di sản Việt Nam – Trung Quốc
Rộn ràng mùa du lịch hè, Vietjet khai trương đường bay mới kết nối Hà Nội và Tây An (Trung Quốc), thêm lựa chọn mới cho hành trình khám phá văn hóa, ẩm thực và kiến trúc độc đáo của hai thành phố có bản sắc văn hóa, lịch sử đặc biệt của hai nước.
Việt Nam áp thuế với một số sản phẩm thép HRC Trung Quốc
Mức thuế chống bán phá giá đối với thép Trung Quốc dao động từ 23,1% đến 27,83%, áp dụng từ ngày 6/7/2025 và kéo dài 5 năm.
Cùng Vietjet bay thẳng tới Thành Đô, đắm chìm vào di sản văn hóa Trung Hoa
Đón mùa du lịch hè sôi động, Vietjet tiếp tục khai trương đường bay kết nối thủ đô Hà Nội với Thành Đô (Trung Quốc). Sự kiện thu hút sự quan tâm đặc biệt và nhận được nhiều lời chúc mừng từ người dân và du khách ở hai địa phương, hai nước Việt Nam - Trung Quốc.
Vinamilk tiếp lửa đam mê, tôn vinh sáng tạo tại sự kiện điện ảnh Châu Á
Từ ngày 29/6 đến 5/7/2025, Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng lần thứ ba (DANAFF III) chính thức diễn ra tại thành phố biển Đà Nẵng. Đồng hành cùng sự kiện có ý nghĩa đặc biệt của ngành điện ảnh châu Á, Vinamilk kỳ vọng sẽ lan tỏa mạnh mẽ tinh thần sáng tạo – đổi mới, đồng thời nuôi dưỡng thế hệ tài năng trẻ trong lĩnh vực nghệ thuật thứ bảy.
Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tăng mạnh nửa đầu 2025
6 tháng đầu năm 2025, ngành nông, lâm, thủy sản ghi nhận xuất khẩu 33,84 tỷ USD, tăng hơn 15% so với cùng kỳ, thặng dư thương mại gần 10 tỷ USD.
Giá tiêu hôm nay 2/7: Lên mức 154.000 – 157.000/kg
Giá tiêu hôm nay 2/7 tăng nhẹ 500 – 1.000 đồng/kg, phổ biến 154.000 – 157.000 đồng/kg. Xuất khẩu có tín hiệu khởi sắc, nguồn cung trong nước tiếp tục giảm.
Những nhóm đối tượng không chịu thuế VAT theo Nghị định mới
Từ ngày 1/7, Nghị định số 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật Thuế giá trị gia tăng chính thức có hiệu lực, quy định rõ ràng các trường hợp không thuộc diện chịu thuế VAT.
Giá xăng giảm nhờ thuế VAT xuống còn 8%
Theo Nghị quyết số 204/2025/QH15 của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng, mặt hàng xăng được giảm thuế từ 10 xuống còn 8%. Do đó, giá xăng đã giảm tại kỳ điều hành ngày 1/7/2025.