Thứ sáu, 28/07/2023, 09:39 AM
  • Click để copy

Vì sao nhiều kiến nghị không áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường?

Việc mở rộng đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi. Trong đó, việc mở rộng đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.

Theo giải trình của Bộ Tài chính, việc bổ sung mặt hàng này vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm khuyến khích người dân tiếp cận thức ăn lành mạnh; giảm thiểu rủi ro bệnh tật và gánh nặng y tế đối với bệnh không lây nhiễm, cụ thể là tình trạng thừa cân béo phì.

Tuy nhiên, đại diện Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát giải Việt Nam (VBA) cho rằng, thừa cân béo phì là do sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao mà cụ thể là việc tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu calories trong khi thiếu các vận động thể chất.

Hiện nay, có khoảng 45 quốc gia (chưa đến 1/4 số nước trên thế giới) áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường, nhưng nghiên cứu ở nhiều quốc gia đã áp dụng cho thấy chính sách thuế này không đạt hiệu quả trong việc làm giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì hay điều chỉnh hành vi của người tiêu dùng do hiệu ứng hàng hóa thay thế, trong khi lại mang đến các tác động tiêu cực tới nền kinh tế và việc làm.

Tại các quốc gia có thu nhập trung bình, theo Báo cáo đánh giá hệ thống năm 2016 liên quan đến tính hiệu quả của việc đánh thuế nước giải khát có đường tại các nước này, không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc đánh thuế nước giải khát có đường làm giảm tình trạng thừa cân của người dân một cách bền vững. Một số nước đã bãi bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường vì không đem lại sự cải thiện rõ rệt nào về sức khỏe cộng đồng, trong khi lại có tác động tiêu cực lên kinh tế và việc làm của địa phương.

Việc đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.

Việc đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, nước dinh dưỡng và một số sản phẩm khác, trừ sữa đang gây nhiều tranh luận.

Điển hình, Đan Mạch là nước tiên phong áp thuế đồ uống có đường tại châu Âu từ thập niên 1930. Sau một thời gian dài áp dụng không nhận thấy tính hiệu quả, Chính phủ Đan Mạch đã phải loại bỏ dần theo hai giai đoạn với mức giảm 50% kể từ ngày 1/7/2013 và loại bỏ hoàn toàn kể từ ngày 1/1/2014. Việc loại bỏ chính sách thuế theo Chính phủ Đan Mạch là nhằm tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm tại Đan Mạch.

Tại Mexico, sau 2 năm áp thuế, lượng tiêu thụ đồ uống có đường ở Mexico có xu hướng tăng trở lại, đồng thời tỷ lệ thừa cân béo phì ở cả người lớn và trẻ em nước này vẫn gia tăng liên tục trong giai đoạn 2012-2021, tăng từ 69% lên 70% đối với nam giới; nữ tăng từ 73% lên 75%; trẻ em tăng nhanh nhất từ 35% lên 43%.

Tại Latvia, trước khi đánh thuế, tỷ lệ béo phì ở nam giới độ tuổi trưởng thành là 11,5%, còn nữ giới là 19%, nhưng sau 15 năm áp thuế thì tỷ lệ béo phì ở cả nam giới và nữ giới vẫn tiếp tục tăng lần lượt là 19,6% và 25,7%.

Đầu năm 2023, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cập nhật danh sách các can thiệp hiệu quả nhất về mặt chi phí để giải quyết các bệnh không lây nhiễm (Best Buys), tuy nhiên biện pháp áp thuế lên đồ uống có đường vẫn không nằm trong danh sách các biện pháp can thiệp hiệu quả nhất này. 

Theo Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) Nguyễn Minh Thảo cho rằng, cần xem xét các tác động của chính sách thuế này đối với không chỉ ngành nước giải khát mà còn ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp phụ trợ có liên quan như ngành mía đường, bán lẻ, bao bì và hậu cần.

Ngoài ra, nếu bổ sung mặt hàng này vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 10% và nâng thuế giá trị gia tăng thêm 2% với mặt hàng này, sẽ khiến doanh thu của ngành sản xuất nước giải khát thiệt hại khoảng 3.791,4 tỷ đồng. Trong khi đó mức doanh thu thuế tăng thêm cho ngân sách nhà nước chỉ đạt 2.722,3 tỷ đồng.

Xét tổng thể, giá trị tăng thêm của cả nền kinh tế giảm 0,135%, GDP giảm 0,115%, thu nhập của người lao động từ sản xuất của cả nền kinh tế giảm 0,155%, thặng dư sản xuất giảm 0,083%, lao động giảm 0,092%; thu ngân sách qua thuế gián thu giảm khoảng từ 0,065 - 0,085%. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp có thể sẽ điều chỉnh chiến lược (ở cấp khu vực) để nhập khẩu thay vì sản xuất do chi phí trong nước cao. Đồng thời, với việc chênh lệch giá giữa giá chính thống và giá buôn lậu là 6% có thể khiến hoạt động buôn lậu gia tăng.

Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008 đã qua 4 lần sửa đổi, bổ sung vào các năm 2014, 2016 và 2022 để phù hợp với thực tế và yêu cầu quản lý thuế trong từng giai đoạn. Đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo với nhiều sửa đổi quan trọng, sẽ có tác động lớn đến các doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ mặt hàng, dịch vụ thuộc đối tượng điều chỉnh của luật và cả người tiêu dùng.

Trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có bổ sung một số đối tượng chịu thuế: Nước giải khát có đường; thức uống đại mạch và nước giải khát không cồn; sản phẩm thuốc lá mới và thiết bị, bộ phận, dung dịch của thuốc lá mới; kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng. 

Sản xuất nông nghiệp xanh, bền vững ở Mường Sang

Sản xuất nông nghiệp xanh, bền vững ở Mường Sang

13/06/2025 14:58

Phát triển nông nghiệp xanh, bền vững, phường Mường Sang, thị xã Mộc Châu đã vận động, khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân thực hiện sản xuất theo hướng hữu cơ, tạo ra nhiều sản phẩm nông nghiệp sạch, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Tổng thống Litva đến Hà Nội trên chuyên cơ Vietjet

Tổng thống Litva đến Hà Nội trên chuyên cơ Vietjet

12/06/2025 09:50

Tối 11/6, Tổng thống nước Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và Phu nhân tới Hà Nội trên chuyến bay chuyên cơ Vietjet, bắt đầu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 11 - 12/6 theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường.

Tăng tần suất bay giữa TP.HCM và Hồng Kông, Vietjet tặng tuần lễ vàng với hàng nghìn vé 0 đồng

Tăng tần suất bay giữa TP.HCM và Hồng Kông, Vietjet tặng tuần lễ vàng với hàng nghìn vé 0 đồng

12/06/2025 08:59

Với mong muốn kết nối nhanh chóng, thuận tiện hơn giữa hai địa phương, Vietjet tăng tần suất bay giữa TP. Hồ Chí Minh và Hồng Kông (Trung Quốc) lên 14 chuyến khứ hồi mỗi tuần từ ngày 26/06/2025.

Xây dựng mã số vùng trồng cho các loại nông sản

Xây dựng mã số vùng trồng cho các loại nông sản

09/06/2025 15:01

Sơn La có trên 84.700 ha cây ăn quả các loại và gần 150.000 ha các loại nông sản ngô, lúa, cà phê, sản lượng khoảng 1 triệu tấn/năm. Thực hiện các tiêu chuẩn xuất khẩu, tỉnh chú trọng xây dựng mã số vùng trồng cho các loại nông sản và mã số cơ sở đóng gói theo tiêu chuẩn quốc tế, tạo ra “tấm vé thông hành” quan trọng cho nông sản địa phương chinh phục thị trường toàn cầu.

Tôm Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá kỷ lục

Tôm Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá kỷ lục

09/06/2025 14:25

Bộ Thương mại Mỹ (DOC) áp thuế chống bán phá giá mặt hàng tôm xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp Việt, ở mức 35%, cao nhất từ trước tới nay.

Thu ngân sách từ xuất nhập khẩu vượt 182.000 tỷ đồng

Thu ngân sách từ xuất nhập khẩu vượt 182.000 tỷ đồng

06/06/2025 14:33

Kim ngạch xuất nhập khẩu tăng mạnh trong 5 tháng đầu năm 2025 giúp ngân sách Nhà nước thu về hơn 182.000 tỷ đồng, đạt hơn 44% kế hoạch cả năm.

Lãi suất ngân hàng hôm nay 6/6: Nơi tăng, nơi giảm

Lãi suất ngân hàng hôm nay 6/6: Nơi tăng, nơi giảm

06/06/2025 14:32

Cập nhật lãi suất ngân hàng ngày 6/6/2025: Một số ngân hàng điều chỉnh tăng nhẹ, nhiều nơi vẫn giữ nguyên hoặc giảm.

Giá tiêu dùng tăng đều, xuất nhập khẩu và đầu tư khởi sắc

Giá tiêu dùng tăng đều, xuất nhập khẩu và đầu tư khởi sắc

06/06/2025 14:21

Chỉ số CPI bình quân 5 tháng tăng 3,21%, trong khi xuất nhập khẩu, đầu tư công và FDI đồng loạt tăng mạnh, cho thấy tín hiệu phục hồi tích cực.

Legend Residence - nơi an cư định hình phong cách sống của giới tinh hoa Hải Phòng

Legend Residence - nơi an cư định hình phong cách sống của giới tinh hoa Hải Phòng

05/06/2025 12:11

Tọa lạc giữa lòng phố cổ Hải Phòng - nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, lịch sử song hành với nhịp sống đô thị sôi động, Legend Residence xuất hiện như một dấu ấn kiến trúc mới, định vị lại phong cách sống của tầng lớp tinh hoa thành phố cảng thông qua bộ sưu tập giới hạn The Emerald.

Xem thêm