Yagi và Trà Mi được loại khỏi danh sách đặt tên bão

Tổng cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết trong phiên họp thường niên lần thứ 57 tại Philippines, Hội đồng Ủy ban bão thống nhất loại bỏ Yagi ra khỏi danh sách đặt tên bão. Tên bão Trà Mi do Việt Nam đặt cũng bị loại khỏi danh sách do ảnh hưởng nặng nề đến Philippines.

Theo quy định được Ủy ban bão quốc tế phê chuẩn năm 1998, các nước thành viên đóng góp 10 tên bão vào ngân hàng tên, sử dụng khi xuất hiện cơn bão mới. Các tên bão được dùng lần lượt, hết vòng sẽ quay trở lại tên cũ.

Các nước thành viên được đề xuất loại bỏ một hay nhiều tên bão trong danh sách nếu bão đó gây hậu quả nghiêm trọng đến cộng đồng. Việt Nam từng đề xuất đổi tên bão Linfa năm 2020, Sao La năm 2023, tên bão Sao Mai 2018 được thay thế bằng Sontinh.

Có nhiều cách gọi khác nhau tùy thuộc vào khu vực phát sinh bão để định danh một cơn bão. Bão hình thành trên biển Đại Tây Dương gọi là Hurricanes. Bão hình thành trên biển Thái Bình Dương gọi là Typhoon. Bão hình thành trên biển Ấn Độ Dương: gọi là Tropical Cyclones.

Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization - WMO), các cơn bão nhiệt đới được đặt tên theo quy tắc ở từng khu vực.

Từ năm 1950, các cơn bão ở Đại Tây Dương và nam bán cầu (Ấn Độ Dương và Nam Thái Bình Dương) được đặt tên nhưng không theo quy tắc cụ thể. Đến năm 1953, các cơn bão nhiệt đới sẽ được đặt tên theo tên nữ giới, sắp xếp theo bảng chữ cái.

Đến năm 1978, tên nam giới được bổ sung vào danh sách và xen kẽ với tên nữ giới. Ví dụ, nếu cơn bão đầu tiên trong năm bắt đầu bằng chữ A - Anne, cơn bão tiếp theo sẽ bắt đầu bằng chữ B - Bernard.

Với riêng khu vực Đại Tây Dương, WMO sử dụng danh sách gồm 21 tên để đặt cho các cơn bão. Tổng cộng, 6 danh sách sẽ được sử dụng luân phiên qua các năm. Theo đó, danh sách tên bão năm 2019 sẽ được sử dụng lại vào năm 2025. Điểm đặc biệt, tên các cơn bão không bắt đầu bằng các chữ cái Q, U, X, Y hoặc Z.

Các quốc gia ở Bắc Ấn Độ Dương bắt đầu sử dụng hệ thống mới để đặt tên cho các cơn bão nhiệt đới từ năm 2020. Những cơn bão được liệt kê theo thứ tự bảng chữ cái, theo từng quốc gia và được đặt bằng những cái tên trung tính.

Quy tắc chung là danh sách đặt tên các cơn bão được đề xuất bởi Cơ quan Khí tượng Thủy văn Quốc gia (NMHSs). Danh sách này được các cơ quan tương ứng phê duyệt tại các phiên họp hàng năm hoặc hai năm một lần.

Với khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông (trong đó có các cơn bão đổ bộ vào Việt Nam), phần lớn cơn bão được đặt tên theo tên địa danh, động vật hoặc thực vật. Mỗi quốc gia trong khu vực được đặt 10 tên bão, chia thành 5 danh sách và sẽ xoay vòng theo năm.

Từ ngày 1/1/2000, các cơn bão ở Tây Bắc Thái Bình Dương được đặt tên theo danh sách các tên mới. Các tên mới được bổ sung gồm các tên do 14 nước và vùng lãnh thổ thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là thành viên Ủy ban bão của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) đề xuất. Mỗi thành viên cung cấp 10 tên, tạo thành danh sách 140 tên bão.

Danh sách tên bão mới phần lớn là tên các loài hoa, chim, cây cỏ, động vật và thậm chí là tên các món ăn. Có thể kể tới một số tên bão như: Yagi (con dê); Damrey (con voi); Pulasan (một loại trái cây ở Malaysia); Krathon (một loại trái cây ở Thái Lan);...

Một số tên bão khác là tên nhân vật nổi tiếng ở các nước: Wukong (Ngộ Không); Prapiroon (thần mưa ở Thái Lan); Son-Tinh (thần núi ở Việt Nam)...

Các cơn bão hình thành trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương được WMO ủy quyền cho Trung tâm Báo bão nhiệt đới Tokyo thuộc Cơ quan khí tượng Nhật Bản đặt tên.

Nếu cơn bão gây ra thiệt hại quá lớn về người và của, tên đó sẽ bị xóa không sử dụng để tránh gợi nhắc những ký ức đau thương của người dân và quốc gia đó. Ví dụ, Hàn Quốc từng đề nghị loại bỏ tên bão Saomai (Việt Nam đề cử) ra khỏi danh sách tên bão vì cơn bão mang tên này đã gây hậu quả nghiêm trọng cho Hàn Quốc. Việt Nam cũng đã đề nghị bỏ tên bão Chanchu do Hàn Quốc đặt vì đã gây hậu quả nghiêm trọng cho Việt Nam.