Đề xuất giá điện tăng từ 2-5% EVN được quyền tự quyết điều chỉnh

Bộ Công Thương đã gửi báo cáo lên Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn về dự thảo nghị định liên quan đến cơ chế và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Dự thảo được hoàn thiện sau khi Bộ Công Thương tham khảo ý kiến Ngân hàng Nhà nước về việc sử dụng bình quân lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 6 tháng làm cơ sở tính toán mức lợi nhuận định mức cho ngành điện.

Theo đó, dự thảo đưa ra nguyên tắc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hàng năm, dựa trên việc công khai chi phí sản xuất kinh doanh điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Giá bán lẻ điện bình quân sẽ được xem xét điều chỉnh theo biến động khách quan của các thông số đầu vào của tất cả các khâu và việc phân bổ các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện.

Cụ thể, nếu giá bán lẻ điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với mức hiện tại, giá điện sẽ được điều chỉnh giảm tương ứng. Ngược lại, khi giá bán lẻ điện bình quân tăng từ 2% trở lên so với giá bán lẻ điện bình quân hiện hành thì giá điện được điều chỉnh tăng.

Giá điện được tính toán theo quy định, tuy nhiên nếu mức giá bình quân vượt quá khung giá hiện hành, việc điều chỉnh chỉ được thực hiện trong giới hạn khung giá do Thủ tướng quy định, cho phép EVN điều chỉnh tăng hoặc giảm giá trong phạm vi này.

Trong trường hợp giá bán lẻ điện bình quân cần điều chỉnh tăng hơn 10% so với mức hiện hành, Bộ Công Thương sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan để rà soát và báo cáo Chính phủ xem xét, cho ý kiến.

Việc xác định giá bán lẻ điện bình quân dựa trên tổng chi phí của các khâu như phát điện, mua điện truyền tải, phân phối bán lẻ điện, vận hành hệ thống và điều hành giao dịch thị trường điện, chi phí dịch vụ phụ trợ hệ thống điện, chi phí điều hành quản lý ngành.

Ngoài ra còn có các khoản chi phí khác được phân bổ, và chỉ bao gồm những chi phí phục vụ trực tiếp cho quá trình sản xuất và cung ứng điện của EVN.

Bên cạnh đó, chi phí còn bao gồm lợi nhuận định mức hàng năm của EVN, được tính dựa trên các khâu phân phối, bán lẻ điện, điều hành - quản lý ngành, các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu, cũng như các nhà máy điện phụ thuộc chưa tham gia thị trường điện cạnh tranh của EVN.

Ngoài ra, tếu tố tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu cũng được đảm bảo không thấp hơn mức bình quân lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 6 tháng do Ngân hàng Nhà nước công bố.

Sau khi có căn cứ tính toán, nếu giá bán lẻ điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bán lẻ hiện hành, EVN có trách nhiệm giảm giá bán ở mức tương ứng và lập hồ sơ báo cáo EVN để kiểm tra, giám sát.

Nếu giá bán lẻ điện bình quân tăng từ 2% đến dưới 5% so với mức hiện tại, EVN sẽ lập hồ sơ phương án giá, gửi Bộ Công Thương để kiểm tra, rà soát và cho ý kiến, làm căn cứ điều chỉnh giá. Như vậy, mức này thấp hơn so với quy định hiện hành là từ 3-5%.

Đối với mức tăng từ 5% đến dưới 10%, EVN có thể điều chỉnh giá bán lẻ điện tương ứng, sau khi báo cáo Bộ Công Thương và được chấp thuận. Trường hợp giá bán lẻ điện bình quân tăng từ 10% trở lên, Bộ Công Thương sẽ phối hợp các bộ, ngành liên quan để kiểm tra, rà soát, và trình Chính phủ xem xét, đưa ra ý kiến.

Dự thảo cũng giữ nguyên đề xuất về thời gian tối thiểu giữa các lần điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là 3 tháng, kể từ lần điều chỉnh gần nhất.

Trước đây, Bộ Công Thương từng đề xuất thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện tối thiểu là 2 tháng/lần, nhưng sau đó đã rút lại và duy trì mốc 3 tháng.

VCCI đã góp ý rằng thời gian điều chỉnh tối thiểu 3 tháng là phù hợp với việc tổng hợp số liệu, vốn được thực hiện theo quý. Cơ chế này cũng đồng bộ với thông lệ kế toán, khi dữ liệu được tổng hợp định kỳ ba tháng một lần trong năm.