'Nghiện công nghệ' - hệ lụy của COVID-19

Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, 30% người Mỹ trong tình trạng “trực tuyến” liên tục. Cùng lúc đó, Facebook bị chỉ trích vì vấn nạn nhiều thiếu niên bị ám ảnh về việc dùng ứng dụng Instagram của hãng này. Tháng trước, Trung Quốc đã phải ra quy định cấm trẻ dưới 18 tuổi chơi game trực tuyến trên 3 giờ/tuần.

Tuy đa số mọi người không gặp vấn đề nào vì việc sử dụng thiết bị điện tử, nhưng một tỷ lệ nhỏ trong số đó có thể phát triển tình trạng nghiện công nghệ và chịu hậu quả tương tự như việc lạm dụng chất kích thích. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy khi chứng nghiện công nghệ ngày càng trầm trọng, thì xác suất phát triển các rối loạn về sử dụng chất kích thích cũng tăng theo.

Ðáng lo ngại, việc sử dụng công nghệ có thể trở thành nỗi ám ảnh khi người dùng bắt đầu bị cuốn vào việc tham gia các hoạt động trực tuyến (như chơi game, lướt web, mạng xã hội, hoặc tình dục qua mạng), để tìm kiếm cảm giác thích thú hoặc để lẩn tránh nỗi lo lắng, tức giận hoặc đau buồn. Thông thường, 2 dấu hiệu chính để nhận biết chứng nghiện công nghệ là tiếp tục sử dụng dù biết về những hệ lụy và nói dối người thân về tần suất sử dụng công nghệ.

Ðược biết, những chuyên gia về các hội chứng nghiện đã cảnh báo rằng, ngay cả khi đời sống xã hội trở lại bình thường, sẽ có nhiều trẻ em phải cai nghiện thiết bị điện tử. Bởi khi dịch COVID-19 bùng phát, các phụ huynh buộc phải cho phép con dùng điện thoại tham gia các lớp học online và giải trí, từ đó dần khiến trẻ lệ thuộc vào công nghệ.

Theo Qustodio - công ty theo dõi tần suất dùng thiết bị công nghệ, trên toàn thế giới, thời gian sử dụng của trẻ từ 4-15 tuổi vào tháng 5/2020 tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2019. Roblox - một ứng dụng phổ biến với trẻ từ 9-12 tuổi tại Mỹ cũng ghi nhận số lượng người dùng tăng 82% so với năm 2019. Các chuyên gia cho biết, tuy não bộ của trẻ nhỏ và thiếu niên có thể thay đổi để thích nghi hoàn cảnh, giúp các em dễ trở lại hoạt động thể chất sau khi đại dịch kết thúc, song nếu trẻ dành quá nhiều thời gian cho thế giới ảo, việc này sẽ khó khăn hơn.

Giống như nghiện rượu hoặc ma túy, khoa học chỉ ra rằng, việc áp dụng những biện pháp giúp cai nghiện công nghệ nhìn chung cần có thời gian và có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như cảm thấy bứt rứt, dễ nổi nóng. Dưới đây là những mẹo có thể giúp cai nghiện công nghệ thành công.

Kiểm soát thời gian dùng thiết bị điện tử

Mỗi ngày, bạn cần xác định thời gian sử dụng các thiết bị công nghệ để giải quyết công việc và cho mục đích giải trí. Trong gia đình, cha mẹ cần làm gương cho con trong việc tuân thủ quy định này. Chẳng hạn, không xem điện thoại trong lúc dùng bữa.

Hạn chế số lượng thiết bị điện tử tại nhà

Ðể giảm thời lượng dùng công nghệ, điều quan trọng là cần giới hạn số lượng thiết bị điện tử. Bạn cũng nên phân định rõ ràng công dụng, chức năng cho từng món. Ví dụ, dùng điện thoại thông minh để liên lạc, dùng máy tính bảng để giải trí...

Dọn dẹp các ứng dụng không cần thiết trên điện thoại

Nhằm tránh việc dành quá nhiều thời gian lên mạng hơn nhu cầu thực sự, hãy xóa bớt các ứng dụng - đặc biệt là ứng dụng kết nối mạng xã hội - khỏi điện thoại. Sạc pin và để điện thoại ở nơi xa khu vực ngủ nghỉ để tránh việc liên tục cầm “dế”.

Thiết lập một thói quen mới

Chẳng hạn, đặt một quyển sách ở gần chỗ thường ngồi lúc rảnh rỗi. Như vậy, mỗi khi ngồi nghỉ ngơi, bạn sẽ với tay ngay tới sách chứ không phải là điện thoại.

Tìm kiếm sự trợ giúp

Nếu thấy khó cai nghiện một mình, hãy nhờ đến chuyên gia, hoặc cùng người thân hay bạn bè tham gia một hoạt động bổ ích nào khác (như nấu ăn, chơi cờ, tập thể dục) để phân tán sự tập trung khỏi việc sử dụng công nghệ.