Thứ sáu, 30/06/2023, 13:31 PM
  • Click để copy

Bốn điểm nhấn của tình trạng năng lượng toàn cầu

Viện Năng lượng (EI) có trụ sở tại Anh đã thay ông lớn dầu khí BP công bố Đánh giá thống kê năng lượng thế giới, một báo cáo thường niên được xuất bản trong gần 7 thập kỷ qua, với 4 điểm nhấn trong ấn bản năm 2023.

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

1. Nhu cầu năng lượng đang tăng lên ở các quốc gia không thuộc OECD

Mức tiêu thụ năng lượng sơ cấp toàn cầu đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm ngoái, ở mức hơn 600 exajoules. Con số này gấp đôi mức tiêu thụ năng lượng của thế giới vào năm 1985 và gấp 4 lần năm 1965, khi dữ liệu bắt đầu được thu thập để làm đánh giá thống kê.

Nhu cầu năng lượng trên toàn thế giới đang tăng lên, nhưng không đồng đều giữa các nền kinh tế. Đối với các nền kinh tế có thu nhập cao và trung bình của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), nhu cầu năng lượng cơ bản đã đạt đỉnh vào 15 năm trước - cùng năm đó, nhu cầu ở phần còn lại của thế giới đã vượt qua OECD. Nhu cầu ở các nước OECD thực sự đã giảm 3,4% về giá trị tuyệt đối kể từ năm 2007, trong khi nó đã liên tục tăng ở phần còn lại của thế giới trong cùng khoảng thời gian.

Về mặt tương đối, vai trò của OECD trong nhu cầu năng lượng toàn cầu tiếp tục giảm, mặc dù chậm. Năm 2007, nhóm này chỉ chịu trách nhiệm cho gần một nửa tổng mức tiêu thụ năng lượng; hiện nay, tỷ lệ này là dưới 39%. Các câu hỏi quan trọng đối với tương lai của năng lượng là nhu cầu đó có thể giảm xuống bao nhiêu và các quốc gia không thuộc OECD có thể đạt đến đỉnh chung nhanh như thế nào.

2. Dầu là "vua", hoặc cũng có thể là than hay khí đốt

Nhu cầu toàn cầu đối với nhiên liệu hóa thạch cũng đang ở mức cao nhất mọi thời đại, riêng than và khí đốt đều có nhu cầu ở mức kỷ lục. Và dầu mỏ, ở một khía cạnh nào đó, là "vua" của các loại nhiên liệu hóa thạch. Dầu là năng lượng hóa thạch được tiêu thụ nhiều nhất năm 1965 và trạng thái này tiếp tục được ghi nhận trong năm 2022.

Nhưng vị trí dẫn đầu này phụ thuộc vào khoảng thời gian khi các cuộc khủng hoảng năng lượng, các nền kinh tế và sự bùng nổ tài nguyên ảnh hưởng đến xu hướng tăng trưởng.

Kể từ năm 1965, mức tăng tiêu thụ hàng năm đối với dầu mỏ và khí đốt gần như giống nhau, với than đá chỉ sau dầu mỏ khoảng 20%. Nhưng nếu nhìn từ năm 1974 (bắt đầu cuộc khủng hoảng dầu mỏ đầu tiên), thì lượng tiêu thụ khí đốt và than đá đã tăng nhiều hơn dầu mỏ. Khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới năm 2001, than đá đoạt ngôi vương với tốc độ tăng trưởng vượt xa khí đốt và gần gấp đôi dầu mỏ.

Cuối cùng, nếu đo lường mức tăng tiêu thụ năng lượng từ dầu, than và khí đốt từ năm 2011 đến năm ngoái, thì khí đốt tăng nhiều nhất, tiếp theo là dầu mỏ (khoảng 2/3 mức tăng của khí đốt) và sau đó là than đá (khoảng 1/3).

3. Vận tải đường thủy đánh bại đường ống trong thương mại khí đốt toàn cầu

Khí đốt tự nhiên đã lưu thông giữa các thị trường trong nhiều thập kỷ qua, thông qua cả đường ống và vận chuyển khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) bằng đường biển. Các đường ống đã thúc đẩy phần lớn giao dịch khí đốt liên khu vực trong nhiều năm, nhưng kể từ năm 2020, LNG đã dẫn đầu về tổng khối lượng giao dịch.

Xét tới việc cuộc xung đột vẫn đang diễn ra ở Ukraine và Nga đang hạn chế xuất khẩu qua đường ống dẫn của nước này, cùng với việc thương mại LNG hiện do Mỹ dẫn đầu, thì xu hướng này có thể sẽ tiếp tục trong nhiều năm tới.

4. Năng lượng tái tạo ngoài thủy điện đi theo đường cong

6 thập kỷ trước, thủy điện đã tạo ra 95% điện không phát thải trên thế giới. Khi bước vào thế kỷ mới, tỷ lệ đó đã giảm xuống còn 47,2% và năng lượng hạt nhân vượt qua nó với tỷ lệ 48,6%.

Rõ ràng là những con số đó cộng lại không đủ 100%. Năm 2001, tổng sản lượng điện từ gió, mặt trời, địa nhiệt, sinh khối và các công nghệ phát điện không phát thải khác chiếm 4,2% tổng nguồn điện không phát thải toàn cầu. Nhưng những công nghệ đó (đặc biệt là năng lượng gió và năng lượng mặt trời) khi ấy mới chỉ ở giai đoạn đầu của sự gia tăng sản lượng theo cấp số nhân.

Vào năm 2020, năng lượng tái tạo phi thủy điện đã vượt qua năng lượng hạt nhân; một năm sau, năng lượng gió và năng lượng mặt trời đã vượt qua năng lượng hạt nhân. Năm ngoái, thủy điện đã tạo ra 4.334 TWh, trong khi năng lượng tái tạo phi thủy điện tạo ra 4.204 TWh.

Mức tăng trưởng trong sản xuất năng lượng tái tạo phi thủy điện từ năm 2021 đến năm 2022 là hơn 500 TWh, nhiều hơn tổng lượng điện mà Pháp sử dụng năm ngoái và rất gần với mức tiêu thụ điện của Đức.

Với công suất năng lượng mặt trời kỷ lục được lên kế hoạch lắp đặt trong năm nay, sớm muộn thì năng lượng tái tạo phi thủy điện cũng sẽ trở thành nguồn phát điện lớn hơn thủy điện.

Quy định mới của EU có làm đổ vỡ thỏa thuận khí đốt với Mỹ?

Quy định mới của EU có làm đổ vỡ thỏa thuận khí đốt với Mỹ?

26/01/2025 18:08

Brussels chuẩn bị phạt các công ty nhiên liệu hóa thạch vì phát thải khí methane vượt mức cho phép – điều này dự kiến sẽ làm phật lòng Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Quan chức Hungary kêu gọi tranh luận về lệnh trừng phạt của EU với Nga

Quan chức Hungary kêu gọi tranh luận về lệnh trừng phạt của EU với Nga

25/01/2025 12:31

Một quan chức cấp cao của Hungary kêu gọi một cuộc tranh luận và đặt nghi vấn về việc gia hạn lệnh trừng phạt của Liên minh Châu Âu đối với dầu mỏ Nga.

Tỷ phú truyền thông Bloomberg sẽ 'gánh' phí khí hậu thay Mỹ

Tỷ phú truyền thông Bloomberg sẽ 'gánh' phí khí hậu thay Mỹ

25/01/2025 12:26

Sau khi Tổng thống Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, tỷ phú truyền thông Bloomberg cho biết sẽ chi trả chi phí này thay cho nước Mỹ.

Biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ cháy rừng

Biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ cháy rừng

14/01/2025 15:37

Thời gian gần đây, các vụ cháy rừng đã trở thành một thách thức lớn cho nhiều quốc gia trên thế giới. Biến đổi khí hậu, với hiện tượng nhiệt độ toàn cầu tăng cao tạo ra những điều kiện thuận lợi cho các vụ cháy rừng phát sinh và lan rộng.

Ukraine chấm dứt vận chuyển khí đốt Nga sang EU, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Ukraine chấm dứt vận chuyển khí đốt Nga sang EU, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

03/01/2025 11:37

Việc cung cấp khí đốt từ Nga đến các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) qua Ukraine đã chấm dứt vào thứ Tư tuần này, sau khi nhà điều hành vận chuyển khí đốt của Ukraine, Naftogaz, từ chối gia hạn thỏa thuận vận chuyển 5 năm với Gazprom của Nga.

Liên Hợp Quốc kêu gọi hành động để tránh 'sụp đổ khí hậu'

Liên Hợp Quốc kêu gọi hành động để tránh 'sụp đổ khí hậu'

03/01/2025 11:32

Liên Hợp Quốc đã kêu gọi các quốc gia trên thế giới đưa ra những hành động khẩn cấp và thực chất trong năm 2025 để tránh "sự sụp đổ khí hậu".

Đang cháy rừng ở Australia, diện tích thiệt hại rộng bằng Singapore

Đang cháy rừng ở Australia, diện tích thiệt hại rộng bằng Singapore

27/12/2024 11:38

Đám cháy lớn nhất hiện đã thiêu rụi 74.000ha rừng tại Công viên quốc gia Grampians, cách Melbourne 240km về phía Tây. Diện tích đất bị cháy rừng thiêu rụi hiện đã bằng đảo quốc Singapore.

CNPC: Trung Quốc đạt đỉnh nhu cầu dầu tinh chế

CNPC: Trung Quốc đạt đỉnh nhu cầu dầu tinh chế

18/12/2024 11:43

Một báo cáo từ CNPC cho thấy, Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới, đã chính thức đạt đỉnh.

Bản tin Năng lượng Quốc tế 12/12: Giá dầu WTI cho thấy xu hướng tăng mạnh

Bản tin Năng lượng Quốc tế 12/12: Giá dầu WTI cho thấy xu hướng tăng mạnh

12/12/2024 14:24

PetroTimes xin gửi đến Quý độc giả những tin tức mới nhất trên thị trường Năng lượng Quốc tế.

Xem thêm